Morgunblaðið - 19.04.1995, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 19. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
l-
I
LISTIR
Morgunblaðið/Halldór
MAGNEA Tómasdóttir, sópran, heldur Ijóðatónleika í Gerðubergi klukkan 20.30 í kvöld. Undir-
leikari hennar á píanó verður Mario Ramón Garcia.
ar. Þá hefur Magnea komið fram
sem einsöngvari við ýmiss tæki-
færi.
Haustið 1993 hóf Magnea
framhaldsnám við Trinity College
of Music og er kennari hennar þar
Hazel Wood. Hún hefur komið
fram fyrir hönd skólans sem ein-
söngvari í „Sieben Friihe Lieder“
eftir Alban Berg og í 2. sinfóníu
Mahlers með Trinity Symphony
Orchestra. Söngkonan söng
„Fyrstu dömu“ í uppfærslu skól-
ans á Töfraflautunni eftir Mozart
auk þess sem hún var fulltrúi skól-
ans í „Maggie Teyte“-keppninni í
Covent Garden.
Hef verið rpjög heppin
„Ég hef verið mjög heppin.
Fengið að vinna með góðum
stjómendum og góðu fólki og öðl-
ast mikla reynslu fyrir vikið. Það
á eftir að koma mér mjög vel,“
segir Magnea. „Annars gengur
þetta svona fyrir sig. Maður þarf
að vera heppinn líka.“
Mario mun ljúka einleikaraprófi
í sumar og hefur sett stefnuna á
heimaland sitt, Mexíkó. Hann seg-
ir að tæpast sé grundvöllur fyrir
því að starfa eingöngu sem ein-
leikari þar um slóðir og hyggst
því einnig sinna kennslu. Píanó-
leikarinn hefur lítillega kynnt sér
íslenska tónlist og er ekki frá því
að hún dragi dám af því marg-
brotna umhverfi sem tónskáldin
séu sprottin úr. Honum þykir mik-
ið til landsins koma og getur vel
hugsað sér að koma hingað aftur.
Verð alltaf
með annan fót-
inn á Islandi
MAGNEA Tómasdóttir, sópran,
efnir til fyrstu einsöngstónleika
sinna í Gerðubergi í kvöld klukkan
20.30. Mario Ramón Garcia,
píanóleikari frá Mexíkó, mun ann-
ast undirleik og í raun má segja
að yfirbragð tónleikanna sé alþjóð-
legt því á efnisskránni eru ljóð
eftir Haydn, Lizt, Strauss, Grieg
og Jón Asgeirsson.
„Það er mikilvægt fyrir mig að
koma fram og ekki síður að kynna
mig hér heima,“ segir Magnea sem
stundar nám við Trinity College
of Music í London. Hún hyggst
þannig slá tvær flugur í einu
höggi. „Ég hef áhuga á að starfa
hér í framtíðinni ef ég fæ tæki-
færi. Það eru hins vegar mjög
margir íslendingar að læra að
syngja út um allan heim; við erum
til dæmis ellefu eða tólf í London.
Margir gætu því átt eftir að starfa
eitthvað erlendis. Ég held samt
að við verðum alltaf með annan
fótinn á íslandi."
Vönduð vinnubrögð
Mario píanóleikari leggur einnig
stund á nám við Trinity College
of Music. Þau Magnea hafa starf-
að töluvert saman og láta vel af
samstarfinu. Mario segir að
Magnea setji samvinnu og vönduð
vinnubrögð jafnan í öndvegi og
söngkonan bætir við að samvinnan
eigi eftir að koma þeim til góða á
jafn mikilvægum tónleikum.
Kveikjan að tónleikunum var
að öðrum þræði sú að píanóleikar-
ann langaði til að sækja ísland
heim. Hann stundaði nám í Noregi
um tveggja ára skeið og er prýði-
lega að sér í norrænum fræðum.
Þá hefur Magneu lengi dreymt um
að efna til eigin tónleika hér á
landi og því var ekki eftir neinu
að bíða.
Magnea segist eðli málsins sam-
kvæmt vera spennt fyrir tónleik-
ana en hún hafði varla tyllt fæti
á íslenska grund þegar hún fyllt-
ist af kvefi. „Ekki varð það til að
draga úr stressinu!" Hún vonast
þó til að verða búin að ná fullri
heilsu í kvöld og hlakkar mjög
mikið til.
Magnea er Kópavogsbúi og
hlaut fyrstu tilsögn í tónlist í tón-
listarskólanum þar í bæ. Árið 1988
hóf hún söngnám hjá Unni Jens-
dóttur, fyrst í Kópavogi en þaðan
lá leiðin í Tónlistarskóla Seltjarn-
amess og lauk Magnea burtfarar-
prófi þaðan vorið 1993. Hún starf-
ar með kór Bústaðakirkju og hefur
auk þess sungið með Kór íslensku
óperunnar og Kór óperusmiðjunn-
1
r
i
í
í
>
*
f
>
i
i
i
i
i
)
Ljósið innra
Ljós og skuggar
BOKMENNTIR
Ljóð
HVAR ER LAND DRAUMA
eftír Rögnvald Finnbogason
Forlagið,1995-107 bls.
NÚ Á dögum setja menn gjarn-
an saman ljóð til að túlka innstu
veru sína og skilgreina innri mann.
Þau eru því oft leið til sjálfsþekk-
ingar. í nýútkominni bók Rögn-
valds Finnbogasonar, Hvar er land
drauma, setur hann fram ofurlítið
játningarkenndar vangaveltur um
innstu rök og tengsl við guð, menn
og sköpunarverkið.
Bókin skiptist í fimm flokka.
Fyrsti flokkurinn fjallar um Snæ-
fellsnes og sá síðasti um líf og
dauða en hinir þrír eru öðrum
þræðinum ferðasögur um Norður-
lönd, Rússland og Japan. Raunar
eru sögur þær höfundinum jafn-
framt tilefni til hugleiðinga, sið-
ferðilegrar gagnrýni og trúarlegr-
ar og fagurfræðilegrar upplifunar.
Ljóð Rögnvalds einkennast af
trúarsannfæringu en ekki síður af
einlægni og hrifnæmi og eru það
helstu kostir þeirra. Jafnframt er
í þeim siðferðilegur undirtónn sem
á þó fremur skylt við réttlætis-
kennd en vandlætingu. Kvæði hans
verða því gjarnan dálítið spá-
mannsleg, ekki síst þar sem sum
þeirra eru byggð upp sem orðræð-
ur við guð.
Ferðaljóðin í bókinni eru fyrst
og fremst myndir af þjóðlífi en
tengjast þó alla jafnan andlegri
upplifun og hugleiðingum um
trúarefni eða siðfræði. Sum þeirra
eru reyndar eftirminnileg trúarljóð,
t.d. kvæðið Emmaus, en sögusvið
þess er Palestína. Öllu áhrifameiri
þóttu mér þó kvæði fyrsta hlutans,
einkum vegna þess hversu hugblær
þeirra kvæða er sterkur.
Rögnvaldur hefur undanfarin
tuttugu ár verið sóknarprestur í
Staðarstaðarprestakalli og þjónað
guði sínum þarna undir Ljósufjöll-
unum og Jökii. Fyrsti ljóðaflokkur
bókarinnar hefst á orðræðum gam-
als prests sem er að kveðja þetta
prestakall sitt og guðs. Einhvern
veginn kemur það ekki á óvart að
guðfræði kvæðisins er í frjálslynd-
ara lagi. Það er eitthvað við kristni-
hald á þessum stað sem kallar á
slíkar væntingar enda segir guð
skáldsins að það skipti engu hvort
hann sé ákallaður „undir nafni
Búddha eða Kvannon / eða hvort
mín er leitað í Maríukirkjum /
Aþenuborgar eða undir köldum /
sverðlaga krossi í Neskirkju." Trú
prestsins snýst nefnilega um ljósið
innra , „guðdómsneistann í hjarta
mannsins“. í þessu ljósi verða
kenningar, helgisiðir og guðfræði
bara til trafala. Það er hið beina,
milliliðalausa samband við guð-
dóminn sem skiptir máli.
Annars er það angurvær tónn
kvæðanna í þessum fyrsta hluta
sem gerir þau eftirminnileg. Prest-
urinn er ekki bara að kveðja
prestakallið og kirkjuna á Stað
heldur einnig helgidóm náttúrunn-
ar og það er ekki laust við að það
gæti saknaðar og trega í kvæðun-
um þótt stundum læðist kímnin
með, t.d. þegar skáldinu finnst
sindurmóða kvöldsólarinnar lyfta
jöklinum upp frá jörðu og það
hugleiðir að pakka honum inn og
halda á honum „með öðru farteski
mínu / þegar ég kveð.“ Bestu
kvæði Rögnvalds eru að mínu
mati þau kvæði þessa hluta bókar-
innar sem byggjast á einföldum
og hnitmiðuðum náttúrumyndum,
t.d. kvæðið Vængtök álfta:
Aðeins vængtök álfta
kljúfa frosna kyrrðina.
Hvít þoka yfir
dimmu hafi.
Lygn fellur áin
og fleytir
gullnu skini
inn í nóttina.
Annars er ljóðstíll Rögnvalds
Rögnvaldur Finnbogason
fremur látlaus, opinn og einfaldur.
Kvæðin eru gjaman útleitin og
stundum margorð á upphöfnu tal-
máli. Stöku kvæði vilja verða nokk-
uð langorð. Oft eru þó kaflar í
hinum lengri kvæðum sem eru
knappir og gætu jafnvel staðið
sjálfstæðir. Þannig er t.d. um
hækukennnd lokaorðin í þriggja
blaðsíðna löngu kvæði, Steingarð-
inum Ryoan-ji. Þau segja raunar
meira en mörg löng kvæði:
Þessi garður
svo smár
yfirlætislaus
sól í hádegisstað
blávængjað fiðrildi
sest á hvítt blóm
svo smátt
yfirlætislaust
.. .líM
Ljóðabókin Hvar er land drauma
er ljóðræn bók. Hún einkennist af
hugleiðingum um innstu rök tilver-
unnar og minningarbrotum úr
ferðum skáldsins. Eftirminnileg-
asti kveðskapur hennar er náttúru-
kveðskapur fyrsta hlutans sem
tengist angurværum hugblæ kveð-
justundar. En umfram allt annað
er bókin persónuleg og einlæg
sjálfstjáning og það er höfuðstyrk-
ur hennar.
Skafti Þ. Halldórsson.
BOKMENNTIR
Ljóð
LJÓS OG SKUGGAR
eftír Þórarin Guðmundsson. Kápu-
mynd: Þórarinn Már Baldursson.
Útgefandi höfundur — Akureyri
1995.
ÞÓTT Ljós og skuggar sé fyrsta
bók höfundar er auðfundið að hann
er enginn nýgræðingur í ljóðlist.
Enda hafa ljóð eftir hann birst í blöð-
um og tímaritum gegnum langa tíð.
Einkenni ljóðanna í heild er hug-
lægt viðhorf. íslensk tunga leikur
sér í vitund skáldsins, enda var það
íslenskukennari alla sína starfsævi.
Það kemur víða við á jarðarhvelinu
og þrá eftir samkennd, án áfellis,
leitar út í orðum, sem þó bera oft
sársauka vitni í samskiptum við hið
óviðráðanlega í hverfulum, rang-
snúnum heimi.
Strokudrengur
Við komum úr leitinni -.
Þú hafðir ekki
snert á frelsinu
handan við fjallið.
Seinna - mal syíjaðra radda.
Nú virtust margir
góðviljaðir
þó skildu þig fáir
jafnvel tillitssemin
var strigakoddi
og á morgun
man enginn eftir þörf þinni
fyrir kærleika.
Trúarleg siðfræði er ekki boðuð í
Ijóðunum, þó virðist hún bakhjarl
alls þess sem skáldinu liggur á hjarta
og ræður raunar ferðinni þótt átök
daganna geri henni stundum erfitt
fyrir.
Andvaka
Meðan dagsljósið
gengur til hvílu
róa skuggar
skipum sínum áralaust
að strandkiettum )
þeirra brjósta {
sem taka með sér kvíða
harmþrungins dags ’
inn í forsæluskóga
vökunætur.
í sumum ljóðanna birtist stóísk
rósemi er veldur því að slæða óræðni
torveldar lesanda að komast að
kjarna þeirra. Af því leiðir að
austurlensk áhrif gægjast fram og
staðfesta sig í nokkrum ljóðanna.
Hunang
Löngu löngu áður |
en veröldin
stráði mildum ilmi
beitilyngs á hár mitt
sat ég hjá bústöðum
vitringanna;
þeir létu hunang orðanna
dijúpa milli augna minna
öll sumarsíðdægrin; i
því er það að ég brosi
óræðum hljóðleika I
þegar kvöldar.
Ljóðið „Mené Tekel“ er kannski
eitt sterkasta ljóðið í bókinni. Þar
búa orðin sér áhrifameiri athygli
lesanda þótt mörg ljóðanna hitti
vissulega í mark.
Meistarar veganna
hafa djúpkannað
verund göngubarna I
samtíðar i
hafa þó sjaldan
haldið öllum þráðum •
tilgangsins í hendi
ekki með öllu greint
þjáninguna
í togstreitu okkar
við lífið.
Ljóðin í heild sóma sér vel meðai
góðra ljóða. Þau vekja til
umhugsunar og væru hollt lesefni í
amstri dægranna.
Kápumynd undirstrikar óræðni )
vegferðar.
Jenna Jensdóttir