Morgunblaðið - 19.04.1995, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 19. APRÍL 1995
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Yngsti þingmaðurinn boðinn velkominn
■ Jón Baldvin Hannibalsson tokur 6 móti Lúðvík Bergvinssyni, eina nýliðanum í sjö manna þingflokki Alþýöu-1
flokksins. Lúövfk, sam er þritugur Eyjamaöur, er yngsti alþingismaður hins nýja þings.
Nei, nei, Nonni minn, þú þarft ekkert að borga. Þetta er bara smá þakklætisvottur frá S-listanum.
Morgunblaðið/Muggur
TOGARINN Drangur frá Grundarfirði færði Lóm til
Reykjavíkurhafnar í fyrradag.
Lómur stjórnlaus við
Garðskaga
Menntaskólinn
í Reykjavík
Sögupróf
á páskum
HÁTT í 200 stúdentsefni
þreyttu sögupróf í Menntaskól-
anum í Reykjavík annan páska-
dag. Guðni Guðmundsson, rekt-
or, segir að aldrei hafí verið
farin sú leið að prófa á páskum
áður.
Hann sagði að nemendur
hefðu beðið um að einu prófi
yrði flýtt til að létta á sjálfum
prófatímanum. „Sagan er ein
þriggja greina sem kenndar eru
í sama magni í öllum deildum.
Við ákváðum að velja söguna
og þau fengu nokkra aukatíma
í síðustu viku til að fara yfir
námsefnið," sagði Guðni. Um
námsefnið sagði hann að prófað
væri í gjörfallri mannkynssög-
unni frá fomöld til samtímans.
Skól£islit 1. júní
Guðni sagðist óttast að ekki
hefðu allir nemendur tekið nýl-
iðið kennaraverkfall sem langt
upplestrarfrí eins og ráðlagt
hafí verið. Ekki væri heldur
ráðlegt að láta reyna of mikið
á það heldur gefa nemendum
eðlilegan tíma svo alls réttlætis
væri gætt. Hann sagði í skóla-
byijun hefði verið ákveðið að
slíta skólaárinu 1. júní og svo
yrði.
FLUTNINGASKIPIÐ Lómur varð
stjórnlaust vestur af Garðskaga á
páskadag þegar skipið missti stýr-
ið skyndilega. Lómur var á leið
austur á firði til þess að lesta
loðnumjöli og óskaði strax eftir
aðstoð samkvæmt upplýsingum
frá Tilkynningaskyldu. Björgun-
arbátur Slysavarnafélags íslands
f Sandgerði, Hannes Þ. Hafstein,
fór á vettvang og búið var að
koma taug á milli skipanna þegar
svo vildi til að Hannes bilaði og
þurfti að halda til hafnar.
Að því búnu var sent eftir björg-
unarbáti Slysavarnafélagsins í
Reykjavík, Henry Hálfdanarsyni,
en sjólag var orðið það vont þegar
út undir Garðskaga var komið að
hann þurfti frá að hverfa.
Var þá leitað til togara skammt
undan, Drangs frá Grundarfirði,
sem hélt Lómi til aðstoðar. Tók
Drangur Lóm í tog og komu skip-
in til Reykjavíkurhafnar um átta-
leytið að kvöldi annars páskadags.
Lómur er enn í höfninni og bíður
þess að vera færður í slipp.
Rannsóknardagnr
Borgarspítalans í dag
RANNSÓKNARDAGUR Borgar-
spítalans verður haldinn í dag en til-
gangur hans er að gefa þeim sem
vinna að rannsóknum tækifæri til
að kynna þessa vinnu fyrir sam-
starfsfólki á Borgarspítala og öðrum.
Slíkt ætti ekki einungis að vera hvetj-
andi fyrir flytjendur heldur einnig
fyrir samstarfsfólk á Borgarspítalan-
um til að vinna að frekari rannsókn-
arverkefnum hér eða í samvinnu við
aðrar stofnanir, segir í fréttatilkynn-
ingu frá Borgarspítalanum.
Einnig segir: „Borgarspítalinn er
háskólasjúkrahús og gegnir mikil-
vægu hlutverki i kennslu lækna-
nema, hjúkrunarnema og annan’a
heilbrigðisstétta. Til að Borgarspít-
alinn geti rækt þetta kennsluhlutverk
sitt er nauðsynlegt að starfsfólki
gefíst kostur á, samhliða starfi á
spítalanum, að vinna að rannsókn-
arverkefnum sem eru bæði hvetjandi
fyrir kennara og nemendur.
Vísindaráð Borgarspítalans telur
að þátttakan í þessum fyrsta Rann-
sóknardegi, þar sem fleiri en 50
rannsóknarverkefni verða kynnt,
sýni að vissulega sé unnið á þessu
sviði hér á spítalanum enda þótt stöð-
ugt megi þar auka við. Þessi verk-
efni koma frá flestum deildum spítal-
ans og eru unnin af mörgum starfs-
stéttum. Vísindaráð vonast til að
þessi Rannsóknardagur verði til þess
að efla þessa starfsemi og geti orðið
að árlegum viðburði hér á spítalan-
um.“
Þjónusta við spilafíkla hjá SÁÁ
Fáum eina til
tvær fyrir-
spurnir á viku
Pétur Tyrfingsson
MEÐFERÐ fyrir
spilafíkla á sér
nokkurn aðdrag-
anda hér á landi að sögn
Péturs. „Það eru nokkur
ár síðan við fengum dæmi
um spilafíkil inn á borð til
okkar en fram að því höfð-
um við cinungis fengið
fyrirspurnir. Arið 1990
gerði ég síðan tilraun með
það að vinna með nokkr-
um spilafíklum. Það gekk
hins vegar mjög illa og
hópurinn flosnaði upp því
það er erfitt að halda spil-
afíklum saman í hópi. Ég
er þeirrar skoðunar að það
liggi í sjúkdómnum sjálf-
um. Spilafíkillinn er gjarn-
an einn með sitt vandamál
og því fylgir oft mikil
skömm. Hann hefur ekki
samskonar aðhald og alkóhólisti
frá umhverfinu.“
- Er boðið upp á meðferð fyr-
ir spilafíkla hjá SÁÁ núna?
„Við höfum brugðið á það ráð
að bjóða upp á ráðgjöf einn dag
í viku og ég er einnig að reyna
að stofna stuðningshóp sem hittist
einu sinni í viku. Einnig ráðleggj-
um við fólki að ganga í „Gambl-
ers Anonymous" eða GA-samtök-
in. Við stefnum svo auðvitað að
því að víkka þetta út. En við erum
þó byijaðir á því að reyna að
greina þá áfengissjúklinga sem við
höfum til meðferðar og eru hugs-
anlega haldnir spilafíkn. Þess má
geta að tölur erlendis frá segja
okkur að um það bil helmingur
spilafíkla sé einnig háður áfengi
eða öðrum vímuefnum. Tölur um
vímuefnameðferð í Bandaríkjun-
um sýna að 5-12% sjúklinga eigi
einnig við að stríða vandamál
tengd Ijárhættuspilum, hvort sem
það er orsök eða afleiðing."
- Hvaða þættir eru sameigin-
legir með spilafíklum og áfengis-
eða vímuefnasjúklingum?
„Afleiðingarnar eru oft svipað-
ar, einnig getur maður sagt það
að leiðin til bata er í grundvallar-
atriðum mjög áþekk. Það er að
segja að þeir þurfa að temja sér
raunsæi, ná sér út úr afneitun,
taka á sínum vörnum og breyta
lífsmynstri. Þeir þurfa að læra
að taka á streitu og tilfinningum
á nýjan hátt. En maður þarf að
vara sig á því að rugla þessu
ekki saman þegar rætt er um
orsakaferli sjúkdómsins. í ljós
kemur að spilafíklar búa ekki
yfir neinum sérstökum persónu-
þáttum frekar en alkóhólistar."
- Eru margir spílafíklar á ís-
landi?
„Miðað við faraldsfræðilegar
rannsóknir erlendis eru 1-2% af
þjóðinni spilafíklar. En
það er varasamt fyrir
okkur að yfirfæra slíka
tölfræði alveg beint því
þegar bandarískar
rannsóknir eru skoðað-
ar er hlutfajlið af spila-
fíklum mjög breytilegt eftir því
hversu aðgengileg fjárhættuspilin
eru. Möguleikarnir á slíkum spil-
um hafa aukist hér á landi og
því má búast við að spilafíklum
hafi verið að fjölga hér undanfar-
in ár. Það lækkar eitthvað fjöld-
ann hins vegar að við erum ekki
með einkareknar fjárhættuspila-
stofur eða jafn fjölþætta mögu-
leika. Það sem fólk ánetjast hér
fyrst og fremst eru spilakassarnir
og bingó.“
► PÉTUR Tyrfingsson fædd-
ist í Reykjavík 18. maí 1953.
Hann varð stúdent frá Mennta-
skólanum við Tjörnina 1974,
las síðan sljórnmálafræði við
Háskóla Islands og félags-
fræði, hugmynda- og lærdóms-
sögu við Háskólann í Lundi frá
1975-1981 en lauk aldrei prófi.
Hann stundaði verkamanna-
vinnu frá 1981-86 og hefur
starfað við áfengismeðferð hjá
SÁÁ síðastliðin níu ár. Pétur
kvæntist Svövu Guðmundsdótt-
ur árið 1974 en hún lést árið
1987. Þau eignuðusttvo syni,
Guðmund og Gunnlaug Má, en
núverandi sambýliskona Pét-
urs er Kolbrún Jónsdóttir. Pét-
ur stundar nú nám í sálfræði
við HÍ með starfi sínu.
- Hvað hafa margir leitað til
ykkar?
„Ætli það séu ekki 1-2 á viku
sem hafa talað við okkur í vetur
en þess verður þó að geta að
vafi leikur á því hvort þeir séu
allir haldnir spilasýki. Þeir sem
tolla hjá okkur eru mun færri."
- Hvernig er skiptingin milli
kynja og starfsstétta?
„Karlmennirnir eru fleiri en
konurnar og yngri. í fræðunum
er talið að spilasýki byrji yfirleitt
mjög snemma á ævinni og yfir-
leitt fyrir tvítugt."
- Hver telst spilasjúkur og
hver ekki?
„Fólk getur lagt fyrir sig þijár
einfaldar spurningar. Hvort það
hafi tekið fé að láni til að stunda
fjárhættuspil, annaðhvort hjá
annarri manneskju eða varið pen-
ingum sem ætlaðir voru í annað.
í öðru lagi getur það spurt hvort
fjárhættuspil hafi einhvem tíma
orðið þess valdandi að viðkomandi
hafí vanrækt eitthvað sem honum
er kært eða finnist
skipta máli, hvort
sem það er nám, fjöl-
skylda eða heimilislíf.
í þriðja lagi má
spyija hvort viðkom-
andi hafi mistekist
að draga úr eða hætta spila-
mennsku. Ef maður svarar einni
spurningu játandi eru nokkrar lík-
ur á því að maður eigi við eitt-
hvað vandamál að stríða. Svari
maður tveimur eða öllum játandi
er nokkuð víst að maður sé spila-
sjúkur. Þetta er hins vegar ein-
ungis stikkprufa sem ekki er beitt
þegar verið er að sjúkdómsgreina
fólk. Hún nægir hins vegar ef
fólk vill átta sig á því hvort það
á að leita sér aðstoðar.“
Spilafíkillinn
er gjarnan
einn með sitt
vandamál