Morgunblaðið - 29.11.1988, Qupperneq 37

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. NÓVEMBER 1988
37
Fullveldiskröfur þings
Eistlendinga óþolanai
- segir Míkhaíl S. Gorbatsjov Sovétleiðtogi
Moskvu. Reuter.
MÍKHAÍL S. Gorbatsjov Sovét-
leiðtogi sagði í ræðu er hann
flutti á laugardag að yfírlýsingar
Eistlendinga þess efíiis að landið
væri fullvalda ríki innan Sov-
étríkjanna væru „öldungis óþol-
andi“. Gorbatsjov lét þessi orð
Ástralía:
Sendiráðs-
maður svipt-
ur friðhelgi
Canberra. Reuter. ^
JÚGÓSLAVAR hafa fallizt á
að starfsmaður ræðismanns-
skrifstofu þeirra í Sydney í
Ástralfu verði yfirheyrður
vegna skotárásar á hóp kró-
ata, sem efiidu til mótmælaað-
gerða við skrifstofuna á
sunnudag.
Um 1.500 króatar, sem bú-
settir eru í Ástralíu, hafi verið
saman komnir fyrir utan ræðis-
mannsskrifstofu Júgóslavíu.
Þegar hópurinn reyndi að ryðj-
ast inn á skrifstofulóðina hóf
vörður skothríð og særðist 16
ára piltur. Hann var á batavegi
í gær.
Vegna skotárásarinnar kom
til harðra orðaskipta milli ástral-
skra og júgóslavneskra yfir-
valda. „Það gildir einu hver ögr-
unin er, notkun skotvopna er
með öllu óvéijandi," sagði Bob
Hawke, forsætisráðherra Ástr-
alíu, er hann skýrði frá þeirri
ótvíræðu kröfu að varðmaður
ræðismannsskrifstofunnar yrði
afhentur áströlsku lögreglunni.
Júgóslavar féllust á kröfuna um
síðir og afhentu einnig skotvop-
nið.
falla er hann ávarpaði forseta
Sovétlýðveldanna 15 og aðra
háttsetta embættismenn á lokuð-
um fundi i Kreml og var ræða
hans sýnd í sjónvarpi tæpum sól-
arhring síðar. Miðstjórn sovéska
kommúnistaflokksins fúndaði í
gær um breytingar þær sem
Gorbatsjov hefúr lagt til að gerð-
ar verði á stjórnarskrá Sovétríkj-
anna en í dag, þriðjudag, kemur
Æðsta ráð Sovétríkjanna saman
til að ræða tillögur hans og er
gengið að því sem visu að þær
verði samþykktar. Tillögurnar
hafa kallað hafa fram hörð við-
brögð i Eystrasaltsríkjunum og
i Georgiu en lengst hafa Eist-
lendingar gengið í mótmælum
sinum.
Gorbatsjov vék í upphafi máls
síns að samþykktum þings Eist-
lands en mikill meirihluti þing-
manna samþykkti nýverið að lög
lýðveldisins skyldu vera æðri sov-
éskum lögum samtímis því sem
landið var lýst fullvalda ríki innan
Sovétríkjanna. Gorbatsjov vísaði
samþykktum þessum algjörlega á
bug og barði í borðið er hann sagði:
„Yfírlýsingum þessum ber að hafna
þar sem þær eru ekki í samræmi
við lög“. Sovétleiðtoginn beindi
fíngri sínum að Arnold Ruutel, for-
seta Eistlands, sem sat fundinn, og
sagði að Ruutel hefði betur gert
fulltrúum á þingi Eistlands grein
fyrir afleiðingum þessa áður en yfír-
lýsingamar voru samþykktar. For-
setar nokkurra lýðvelda tóku undir
þessi orð Gorbatsjovs en flokksleið-
togar frá Lettlandi og Georgíu tóku
ekki til máls.
Gorbatsjov vék einnig að þjóðem-
isróstum í Armeníu og Azerbajdz-
han, sem blossað hafa upp að nýju
vegna deilunnar um yfírráð yfír
héraðinu Nagomo-Karabakh í Az-
erbajdzhan. Sagði hann „öfgafulla
þjóðemissinna" vera þar að verki
sem og í fleiri lýðveldum Sovétríkj-
anna. Er þetta í fyrsta skipti sem
Gorbatsjov minnist á átökin í Az-
erbajdzhan sem kostuðu að minnsta
kosti tíu mannslíf í síðustu viku.
Armenar fullyrða á hinn bóginn að
mun fleiri hafí týnt lífí. Hafa heim-
ildarmenn í röðum þeirra sagt blóð-
baðið ennþá hroðalegra en í
Súmgajt í Azerbajdzhan í febrúar
er 32 menn vom myrtir í skipuleg-
um ofsóknum gegn Armenum í
borginni.
Gennadíj Gerasímov, talsmaður
sovéska utanríkisráðuneytisins,
skýrði frá því á laugardag að sex
manns, fjórir hermenn og tveir
Azerar, hefðu fallið í borginni
Kírovobad í Azerbajdzhan í síðustu
viku en starfsmaður hinnar opin-
bem fréttastofu Azerbajdzhans,
Azerinform sagði fjóra Azera hafa
týnt lífí í átökum þar. Talsmaður
stjómvalda í Azerbajdzhan skýrði
frá því á sunnudag að leiðtogum
kommúnistaflokksins í Kírovobad
og í Nakhítsjevan-héraði í Az-
erbajdzhan hefði verið vikið frá
vegna óeirðanna.
Afganistan:
Reuter
Mannlífí Beirút
Mannlifið komst i eðlilegt horf í Beirút síðdegis í gær, ef svo má
að orði komast, eftir harða bardaga vopnaðra sveita múslima
undanfarna fimm daga. Sýrlenzkar hersveitir skárust i leikinn,
lögðu hald á vopn og tóku 300 skotmenn fasta. Á myndinni ber
kona vatn heim á brúsum í skjóli sýrlenzks hermanns, sem stend-
ur vörð á götuhorni i vesturhluta Beirút.
Viðræður skændiða og Sovétmanna
Islamabad. Reuter.
FULLTRÚAR Sovétstjórnarinn-
ar og talsmenn skæruliða i Afg-
anistan ræddust á sunnudag við
um afdrif sovéskra hermanna er
skæruliðar hafa náð á sitt vald.
Er þetta i fyrsta sinn sem þessir
aðilar ræðast við milliliðalaust
siðan Afganistan-striðið hófst
1979.
Viðræðumar áttu sér stað í pa-
kistanska utanríkisráðuneytinu.
Talsmaður skæruliða, Abdul Ra-
him, sagði að rætt hefði verið um
fleira en fangana. „Við áttum einn-
ig almennar viðræður um raun-
verulegt ástand í Afganistan,"
sagði Rahim við fréttamann Reut-
ers-fréttastofunnar. „Við fullvis-
suðum þá um það að ríkisstjóm
okkar yrði óháð og ekki fjandsam-
leg Sovétmönnum," bætti hann við.
Rahim sagði sovésku fulltrúana
hafa heitið því að koma þessum
skilaboðum áleiðis til Kremlar-
stjórnarinnar.
Sovétmenn telja að 311 sovéskir
hermenn séu í fangelsum skæmliða
en foringjar skæmliðanna segja þá
mun færri.