Morgunblaðið - 06.12.1985, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. DESEMBER1985
9
AlúÖarþakkir fyrir auðsýndan hlýhug og vináttu á áttræðisafmæli mínu 3. desember. Ingólfur Th. Gudmundsson.

Jólamarkaður Bergiðjunnar vid Kleppsspítala, sími38160 Aöventukransar, huröahringir, jóla- hús, gluggagrindur, skreytingar og fleira. Opið alla daga frá 9—18.
Smalað
veröur í hausthögum á Kjalarnesi
sunnudaginn 8. des.
Hestar veröa í rétt sem hér segir:
Dalsmynni milli kl. 11 —12, Arnarholti kl.
13—14, Saltvík kl. 15—16. Flutningabílar
á staönum.
Ragnheiðarstaðir
sunnudaginn 15. des. veröa hestar í rétt
milli kl. 13—15. Flutningabílar á
staönum.
Nánari uppl. á skrifstofu félagsins í símum
82355 — 672166.
Serhannaður
TÍSKUFATNAÐUR
sem vekur athygli
'TíAku/llíSlcl
Hafnarstraeti 16
Há slysatíðni
í skýrslu Landlæknis-
embsttis og utandagskrár-
umrædu á Alþingi um
slysatíAni barna og ungl-
inga hér á landi komu eft-
irfarandi staðreyndir fram:
• SlysatíAni barna og
unglinga í íslandi er meA
því hæsta sem þekkist í
heiminum.
• GóAur helmingur þeirra,
sem slösuAust f umferA á
höfuAborgarsvæAinu 1979,
vóru undir tvítugsaldri.
• IJnglingum milli 15-19
ára aldurs er fjórum til
fimm sinnum hættara viA
slysi í umferA en þeim sem
eru eldri en 25 ára.
• Sextíu og fimm af hverj-
um hundraA, sem fá höfuA-
meiösl ■ umferAaróhöpp-
um, eru börn 14 ára og
yngri.
• Þrjú af hverjum tíu
bömum fjögurra ára og
yngri á höfuöborgarsvæA-
inu koma árlega á slysa-
deildir sjúkrahúsa í borg-
inni. Börn á þessum aldrí
eru 8% af íbúafjöldanum.
Langalgengasta orsökin
eru eitranir.
• Af hverjum eitt þúsund
framhaldsskólanemum,
þaA er fimm hundruA
stúlkum og fimm hundruA
piltum, slasast 20-25
drengir og 10-12 telpur ár-
lega, sum lífshættulega
(umferAarslys).
• Slys á gangandi veg-
farendum eru algengust
meAal barna og unglinga.
I skýrslu landlæknis
segin
„HvaA snertir manntjón
má aA nokkru líkja um-
feröarslysum viA berklafar-
aldurinn, er gekk hér yfir
fyrr á öldinni".
Rannsókn á
orsökum slysa
Ragnhildur Helgadóttir
heilbrígAismálaráAherra
Eiöur Guönason alþingismaður gerði á dögunum skýrslu Land-
læknisembættis um slys á börnum og unglingum hér á landi
aö umræöuefni utan dagskrár í sameinuðu þingi. Slysatíöni
barna og unglinga hér á landi er ein hæsta í Evrópu. Mál er aö
linni. Staksteinar fjalla lítillega um þetta alvarlega mál í dag.
gat þess aö 7 af hverjum
10 börnum 6-14 ára, sem
slösuAust hér á landi, væru
aA leik nálægt heimili þá
slys yröu, hlypu Ld. fyrir
ökutæki. Til greina kemur,
sagöi ráöherra, aA beita
meiri hraöatakmörkunum,
en þaö er í hendi sveitar-
| stjórna. Slys á börnum i
heimahúsum eru hlutfalls-
lega fleirí hér en í ná-
grannalöndum, eöa þrjú af
hverjum tíu börnum undir
4ra ára aldri. Hjólreiöaslys
eru og tíö. RáAherra sagöi
aö reiöhjólaslysum hcföi
fækkaö mjög erlendis viö
skyldu hjólreiöafólks þar
til aö nota létta hlíföar-
hjálma (plasthjálma) á
höföi.
Ragnhildur Helgadóttir
lagöi áherzlu á rannsóknir
á orsökum slysa af þessu
tagi, sem væru forsenda
umtalsverös árangurs fyrir-
byggjandi aögeröa. Slík
könnun yröi framkvæmd.
Hún taldi og ástæöu til aö
lögfesta þá skyldu hjól-
reiöafólks aö bera létta
hlíföarhjálma.
GuArún Helgadóttir, al-
þingismaöur, taldi vinnu-
álag og vinnufjarveru
beggja foreldra hluta skýr-
ingar á tíöni barnaslysa
hér á landi.
Átaks er þörf
ViA íslendingar höfum
byggt upp gott heilsugæzlu-
kerfi og búiö þann veg í
haginn, aö meöalævi hér
er lengri en annars staöar
í veröldinni, ef Japan eitt
landa er undanskiliö. ViA
höfum einnig byggt upp
slysavarnir, sem um margt
eru til fyrirmyndar, þó þar
megi enn betur gera.
Ljóst er þó aö viö erum
eftirbátar annarra um
tvennt á þessum vettvangi.
HiA fyrra er aö barnaslysa-
tíöni hér er ein sú hæsta í
Evrópu. 1 annan staö
stendur umferöarmenning
okkar, háttvísi og tillits-
semi í umferö, langt aö
baki uraferöarmenningu
þjóöa beggja megin Atl-
antshafsins. þefta tvennt
skarast
Átaks er þörf til aö ná
nióur tíöni slysa á börnum,
unglingum og tíöni um-
feröarslysa. I*etta átak
þarf aö segja til sín í lög-
gjöf, rannsóknum á orsök-
um slysa, fyrírbyggjandi
aAgeröum, ekki sízt
fræöslu í skólum og fjöl-
miAlum, og almennri vakn-
ingu til aó foröast viAblas-
andi vanda og vá.
Dæmisagan
um hægri
umferðina
I*egar viö íslendingar
breyttum yfir í hægri um-
ferö, 1968, hófum viö vel
skipulagt fræóslu- og áróA-
ursátak fyrir bættri um-
ferö. Þetta átak kostaöi
bæöi fjármuni og fyrir-
höfn. ÞaA bar undraveröan
árangur, sem varöi allmörg
ár: færri dauöaslys, færri
einstaklingar hlutu varan-
leg örkuml, cignatjóna
minnkaöi. ÞaA er dæmi-
gert um, hvaö hægt er aö
gera, hvaöa árangri er
hægt aö ná, þá þjóöin er
vakin til sameiginlegs
átaks.
Sá árangur sem hægri
umferöin færöi meö sér er
vegvísir, sem horfa veröur
til, bæöi um slys á börnum
og unglingum og umferö-
arslys, sem oft fara saman.
Þaö er hægt aö fyrirbyggja
örkuml og ótímabæran
dauöa fjölda fólks, sem aö
óbreyttu veröur umferöinni
aö bráö, ef rétt veröur aö
málum staöiö. Rannsóknir
og fyrirbyggjandi aögeröir
kosta aö vísu fjármuni. En
þaö er ekki allur kostnaö-
ur sem skilar arösemi í
mannslífum og heilbrigöi.
EGIISSON
Ray Brown\Pt“lt“ J«llý\jimmie Smith
TILVALIN
GJÖFTIL
JAZZ-
UNNENDA
IfálkinnI
Dreifing
Suðurlandsbraut 8, aími 84670
Laugavegi 24, simí 18670