Lesbók Morgunblaðsins - 09.01.1988, Blaðsíða 21

LESB3K
8. JANÚAR 1988
L E
R
tekjumar, en ekki umtalsverðan
innlendan tekjuþátt, sem dreifist
um allt þjóðfélagið og þýðir að
umfangið sé verulega stærra.
Með sömu forsendur í huga
voru gjaldeyristekjur af ferða-
þjónustu samsvarandi um 74% af
öllum útflutningi íslendinga til
Bandaríkjanna á árinu 1986 og
3,7 sinnum hærri en allur útflutn-
ingur til Sovétríkjanna á sama
ári. Omæld vinna og ijármunir
hafa vafalaust verið lögð í þau
viðskipti. Ef litið er til annarra
landa, til dæmis Svíþjóðar, þá eru
gjaldeyristekjur af ferðaþjónustu
um 620% hærri en allur útflutn-
ingur til Svía á árinu. Ferðaþjón-
ustan gefur 3,3 sinnum meiri
tekjur en útflutningur lands-
manna til Frakklands.
Gjaldeyristekjur af ferðaþjón-
ustu voru á sama tíma liðlega
tveimur milljörðum hærri en tekj-
ur af öllum óverkuðum saltfíski,
sem er uppistaðan í saltfískút-
flutningi landsmanna og tæplega
60% af öllum útflutningi frystra
fískflaka. Sé litið til loðnumjöls-
framleiðslu kemur í ljós að á árinu
skilaði ferðaþjónustan liðlega þre-
földu verðmæti hennar og um það
bil fjórtánföldu andvirði af út-
flutningi humars.
Ef litið er til margrædds land-
búnaðarútflutnings kemur í ljós
að ferðaþjónustan skilar um það
bil tólf sinnum meiri tekjum en
nemur útflutningstekjum af land-
búnaðarvörum á sl. ári. Það gæti
verið fróðlegt talnadæmi að bera
saman annars vegar uppbætur í
landbúnaði og hinsvegar útgjöld
hins opinbera vegna ferðamála.
Hversu margra óniðurgreiddra
lambalæra skyldi erlendi ferða-
maðurinn neyta á meðan hann
dvelur héma eða hve mikils
magns af landbúnaðarvömm yfir-
leitt?
Miðað við iðnaðarvömútflutn-
ing hefur ferðaþjónustan skilað
tekjum sem samsvara 81% af
heildarútflutningi að meðtöldu áli
og álmálmi. Ef ál er ekki talið
með gaf ferðaþjónustan af sér 2,4
milljörðum hærri upphæð en allur
annar útflutningsiðnaður. Um er
að ræða 8,5 sinnum hærri upphæð
en sem nemur öllum útflutningi
lagmetis og hlutfallið er nokkm
hærra ef miðað er við allar út-
fluttar prjónavömr úr ull.
Samanburður við kísilgúrinn sýnir
tuttuguogfjórfaldar tekjur af
ferðaþjónustu.
Til gamans skal hér að lokum
litið á tekjur af útfluttum
fiímerkjum, samkvæmt heimildum
Hagtíðinda. Þar er hlutfallið tvö-
hundmðogtuttugufalt, ferðamál-
unum í hag. Það er fróðlegt að
bera saman stöðugildi, annars-
vegar hjá hinu opinbera vegna
landkynningar ferðamála og hins-
vegar stöðugildi við sölu frímerkja
hjá Pósti og síma. Samkvæmt
upplýsingum sem Ferðablaðið
hefur aflað sér em stöðugildi í
frímerkjasölu 9,6 á móti 4 í ferða-
þjónustu og heyra þó báðir
málaflokkar undir sama ráðu-
neyti. Heimatökin ættu því að
vera hæg ef vilji er fyrir hendi,
að minnsta kosti til áherslubreyt-
ingar, með fullri virðingu fyrir
frímerkjunum okkar. En hér kem-
ur að margræddum vilja stjóm-
valda til að móta og fylgja eftir
stefnu í ferðamálum. Verður síðar
að því vikið. OB
Ferðaþjónusta sem
útflutningsgrein
TALNALEIKUR UM GILDISMAT FERÐAÞJÓNUSTU
Gjaldeyristekjur
af ferðaþjónustu
og samgöngum
samsvara fimmt-
ungi alls sjávarút-
flutnings og eru
81%afiðnaðar-
vöruútflutningi.
Isíðasta Ferðablaði vom birtar
nýjustu upplýsingar um gjald-
eyristekjur af ferðaþjónustu, bæði
í þrengri merkingu og einnig þeg-
ar tekjur af alþjóðaflugi em
reiknaðar með. Jafnframt var
þess getið að fróðlegt væri að
stilla upp nokkmm talnadæmum
sem sýndu samanburð við aðrar
atvinnugreinar og einstaka þætti
í útflutningi sem em kannski
nærtækari. Það væri líka athug-
unarefni að bera saman eyðslu
okkar sjálfra í ferðalögum erlend-
is við tekjur i ferðaþjónustu. í
flestum nágrannalöndum okkar
er það opinber stefna að ná hér
jöfnuði með ýmsum aðgerðum, til
dæmis með því að stuðla sér-
staklega að uppbyggingu ferða-
þjónustu í landinu og gera
sérstakt átak til að hvetja íbúa
til að ferðast um eigið land og
auðvelda það á margan hátt. Ekki
verður séð að sjík stefnumörkun
eigi sér stað á íslandi.
Síðar verður leitast við að bera
saman tekjur og eyðslu, en að
þessu sinni verða rakin nokkur
samanburðardæmi.
Samkvæmt upplýsingunum
námu heildargjaldeyristekjur af
ferðaþjónustu og samgöngum um
það bil 7,1 milljarði króna. Sú
upphæð samsvarar andvirði
fímmtungs alls sjávarvöruútflutn-
ings landsmanna árið ’86. Miðað
við gildi sjávarvöruútflutnings
fyrir íslenskt þjóðfélag, hlýtur
jafnhátt hlutfall að teljast mjög
þýðingarmikið og er án efa veru-
lega hærra en margur hefur gert
sér í hugarlund. Ef miðað er við
erlendan gjaldeyri, er hér um að
ræða 173 milljónir Bandaríkja-
dala. Hér er aðeins átt við erlendu
Ferðaþjónusta
við helstu útflutningsgreinarnar 1986:
Þreföldu verðmæti
miðað við loðnu-
mjölsútflutning.
Morgunblaðið/ Gól
3,7 sinnum meira
verðmæti en allur
útflutningur til
Sovétríkjanna.
74% af tekjum af
öllum útflutningi
81% af tekjum af öllum
8,5 sinnum meira
verðmæti en út-
flutningurlagmetis.
12 sinnum meira
verðmæti en land-
búnaðarútflutningur.
24 sinnum meira
verðmæti en út-
flutningurkísilgúrs.