Morgunblaðið - 16.06.1998, Blaðsíða 25

MORGUNB LAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 16. JÚNÍ 1998 25
NEYTENDUR
Sinnep er ekki bara sinnep
Mala sinnepsfræ
með steinum
í NÆR hundrað ár hefur sama fjöl-
skyldan átt og rekið Sinnepsmyll-
una Raye’s í Maine í Bandaríkjun-
um og malað þar sinnepsfræ. Nancy
Raye tók við fyrirtækinu af fóður
sínum fyrir nokkrum árum. Hún
var stödd hér á landi fyrir skömmu
m.a. til að kynna sinnepið sem fyrir-
tæki hennar framleiðir.
„Þegar afi minn stofnaði fyrir-
tækið árið 1903 framleiddi það aðal-
lega sinnep fyrir þá sem seldu sard-
ínur. Þetta var árstíðabundin vertíð
og langmest að gera á sumrin," seg-
ir Nancy. Vinir og kunningjar fengu
þó sérlagað sinnep þar fyrir utan og
fólk kom þá með krukkumar sínar
og fékk áfyllingu.
Tímarnir hafa breyst og nú segir
Nancy að þó enn selji fyrirtæltíð
sinnep til þeirra sem em að selja
sardínur sé umfangið orðið mun
meira í sölu á ýmsum tegundum
sælkerasinneps.
Skólaböm koma í
skoðunarferðir
Fyrirtækið fær þrjár mismun-
andi tegundir af sinnepsfræjum
tvisvar á ári og um 10 manns vinna
við framleiðsluna. Nancy segir að
nú til dags noti flest fyrirtæki aðrar
aðferðir við framleiðslu sinneps en
steinmölun. „Margir sjóða sinnepið
og bæta í það hveiti, kryddi og
ýmsu öðru og enn önn-
ur fýrirtæki nota há-
tæknibúnað til mölun-
ar. Fram að fyrri
heimsstyrjöld notuðu
allir þessa aðferð sem
við eram enn með. Nú
er svo komið að við er-
um eina fyrirtækið í
Bandaríkjunum sem
enn notar steinmölun
við vinnsluna og fyrir-
tækið virkar því sem
safn. Við fáum bæði
skólaböm til okkar í
skoðunarferðir, svo og
ferðamenn og aðra
áhugasama," segir hún.
Nancy segir að þau
noti mismunandi gerðir
af stóram, gömlum, granítsteinum
sem merja fræin smám saman.
„Þetta er aðferð þar sem hiti kemst
hvergi að og það er lykilatriði finnst
okkur í vinnslunni við að ná fram
réttum keim af sinnepinu að halda
vinnslunni kaldri. Síðan er sinnepið
sett á tunnur í mismunandi langan
tíma til að ná þroska. Þegar réttu
bragði er náð fram með geymslu er
sinnepið kryddað og sett á krukk-
ur.“
Nancy selur ekki keðjuverslunum
í Bandaríkjunum heldur fer sinnep-
ið hennar aðallega í sælkeraverslan-
ir og síðan er það selt á
netinu, í verslun fyrir-
tækisins í Maine og í
póstverslun. Pantanir
berast henni
hvaðanæva að og síðan
selur hún verslunum í
Þýskalandi, Sviss, Aust-
um'ki, Noregi og
kannski innan skamms
á Islandi.
- Hvað er vinsælasta
sinnepið?
„Allir hafa sinn smekk
og núna eram við með
átta tegundir af sinnepi
sem við seljum. Það er
sætt og kryddað sinnep
sem á mestum vinsæld-
um að fagna um þessar
mundir. Við eram stöðugt að prófa
okkur áfram og eigum nokkrar gerð-
ir sem ekki era komnar í framleiðslu
hjá okkur ennþá.“
- Hafa Bandaríkjamenn alltaf
verið fyrir sinnep?
„Sinnep hefur fengist óralengi, en
það era ekki nema 15 ár síðan fólk
fór virkilega að kunna að meta það.
Líklega hefur það gerst með
breyttu mataræði, sinnep er notað
meira í matreiðslu en áður, í bakað-
ar kartöflur, sem ídýfa, á ristað
brauð og svo framvegis, enda er
sinnep fitusnautt og hollt.
NANCY Raye, eig-
andi sinnepsmyll-
unnar Raye’s.
Markaðs- og gæðakönnun á
gufustrauj árnum
Glerjaðir álbotn-
ar komu best út
ÞAÐ ER óhætt að segja að úrvalið
af straujárnum sé fjölbreytt því að
minnsta kosti 77 mismunandi gerðir
af straujárnum eru til hér á landi og
mikill munur er á gæðum þeirra.
Þetta kemur fram í nýútkomnu
Neytendablaði sem fyrir skömmu
lét gera markaðs- og gæðaúttekt á
straujárnum á íslenskum markaði.
Odýrsta straujárnið í könnuninni
kostar 1.890 krónur en það dýrasta
er á 13.940 krónur.
Þyngd straujámanna í könnun-
inni var frá 700 grömmum og upp í
tvö kíló en ferðastraujámin vega
um hálft kíló. Botnar eru úr ýmsum
efnum og í könnuninni var athugað
hversu vel járnin straujuðu, hve
þægileg þau væru, ending á botni
og rafmagnsöryggi.
Til að prófa straujárnin var feng-
ið fagfólk sem straujar mikið og það
beðið að strauja flíkur á vissum
stillingum og gæðin voru metin dag-
inn eftir. Philips HI 510 og Philips
HI 530 komu best út úr þessari
prófun.
Þá var fagfólk, tæknimenn og
heimavinnandi neytendur, fengið til
að dæma um þægindi við notkun.
Braun PV 2210, Philips HI 530 og
Mistral HI 284 komu best út í þess-
ari prófun. Hvað snertir endingu
botnsins þá var athugað hversu auð-
veldlega straujárnið rann yfir við
ýmiss konar núning s.s. rennilása
og tölur og hinsvegar hve auðveld-
lega straujárnið rispaðist. Braun
2210 og Tefal 1470 fengu besta ein-
kunn fyrir þetta, en þau eru bæði
með glerjaðan álbotn. Þess konar
botnar komu best út en teflon-húð
reyndist líka vel.
Hvað rafmagnsöryggi snertir
stóðust straujárnin öll prófið að því
leyti að engin voru talin hættuleg.
I Neytendablaðinu er sagt frá því
að eftirtalin straujárn hafi hlotið
hæstu einkunn, 4 stig af 5 möguleg-
um, Braun PV 2210 á 4.690 krónur,
Philips HI 510 á 6.990 krónur, Phil-
ips HI 530 á 7.390 krónur, Tefal
1470 á 3.696 krónur og Tefal 1625 á
4.320 krónur.
Ný bætiefni í
eldsneyti ESSO
OLÍUFÉLAGIÐ hf. ESSO hefur
nú blandað bætiefnum í allt elds-
neyti sitt fyrir biíreiðar og vinnu-
vélar. Þetta kemur fram í fréttatil-
kynningu frá Olíufélaginu hf. Þar
segir að bætiefnin stuðli m.a. að
betri endingu véla, nýti betur eigin-
Ieika þeirra og dragi úr umhverfis-
mengun. Bætiefnin era sögð henta
öllum gerðum bílvéla og ekki hafa
aukaverkanir.
Fjölvirk díselbætiefni
Fyrir díselvélar er nú komin á
markað díselolía með bætiefnum. í
fréttatilkynningunni segir að olían
dragi úr reyk og hávaðamengun,
hún haldi kerfum vélanna hreinum,
hreinsi upp óhrein kerfi og haldi
kuldaþoli olíunnar í hámarki.
Bensínbætiefni
Hið nýja bensínbætiefni ESSO er
samkvæmt fréttatilkynningunni
laust við aukaverkanir sem eldri
bætiefni gátu valdið. Það á að stuðla
að minni mengun, hreinna eldsneyt-
is- og branakerfi, öraggari gang-
setningu, betri smurningu vélar og
minni tæringu og sliti í eldsneytis-
kerfi. Einnig varnar það því að
bensínið dragi í sig vatn.
22 tonn, yfirfarin og f góöu ástandi.
Skútuvogi 12A, s. 5681044.
Nýtt
RAYE’S er eini sinnepsframleiðandinn í Bandaríkjunum sem enn
notar steina við mölunina á sinnepsfræjunum.
Slóð steinmyllunnar í Maine er:
www.macnaughtong-
roup.com/raye.htm
Við báðum Nancy að gefa lesend-
um uppskrift að fiskrétti þar sem
sinnep kæmi við sögu.
Ýsa með krydduðu
sinnepi
500p-1 kg fersk ýsuHök
sinnep (mælir með svokölluðu vetrar-
sinnepi sem er kryddað með dilli,
_________selleríi oq hvítlauk)_____
Vibolli brauðmylsna sem er krydduð
með salti, pipar oq orepano
Veltið fiski uppúr sinnepi, brauð-
mylsnu og kælið í u.þ.b. 15 mín. Hit-
ið ofninn í 250°C, setjið fiskinn í
smurt form og bakið í um tíu mínút-
ur. Berið fram með ferskri stein-
selju, sítrónubátum og nýjum kart-
öflum.
AíAv&n mjélk
n 1 > Fyrir þá sem aðhyllast lífræn markmið er lífræn
i æ drykkjar mjólk nú Ioks komin á markað. Hún kemur
■ frá bænum Neðra-Hálsi í Kjós og er unnin til dreifingar
hjá Mjólkursamsölunni í Reykjavík samkvæmt reglum um
lífræna landbúnaðarframleiðslu. Framleiðslan er vottuð af
vottunarstofunni Túni ehf.
Áherslur lífrænnar framleiöslu:
Margir þekkja lífræna
ab-mjólk sem hefur verið á
markaði um nokkurt skeið
við miklar vinsældir.
Með framleiðslu lífrænnar
drykkjarmjólkur á Islandi er
stigið enn frekari skref á
þessari braut.
1. A6 viöhalda náttúrulegu jafnvægi í umhverflnu
2. A6 auka frelsl og eöllslæga hegðun dýra
3. Afurðir komist tll neytenda í eins fersku og upprunalegu
ástandi og kostur er.
Hristlst fyrir notkun
Lífræn mjólk er ekki fitusprengd. Rjóminn flýtur því upp og
myndar rjómalag ofan á mjólkinni. Hristu hana vel áður en
hún er notuð, þá dreifist rjóminn aftur um mjólkina.
Samkvæmt kröfum heilbrigðisyfirvalda er Iífræn mjólk
gerilsneydd eins og önnur mjólk.
Takmarkað magn - dýrari framleiösla
Magn þeirrar lffrænu mjólkur sem við getum boðið er
takmarkað enn sem komið er. Lífræn framleiðsla er
tímafrekari og fyrirhafnarmeiri en önnur
mjólkurvöruframleiðsla. Af því leiðir einnig að hún er dýrari
sem kemur fram í hærra verði. Þess er þó gætt að halda
auknum kostnaði í algjöru lágmarki en áhersla er lögð á að
verðmunurinn skili sér sem mest til bóndans og verði á þann
hátt hvatning til aukinnar lífrænnar framleiðslu.
HVlTA HÚSIP /