Morgunblaðið - 31.10.1997, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 31. OKTÓBER 1997 39
AÐSENDAR GREIIMAR
Störf þroska-
þjálfa og
kjaramál
I RUMLEGA 30 ára
sögu þroskaþjálfastétt-
arinnar standa þroska-
þjálfar nú í fyrsta sinn
að gerð kjarasamninga
sem sjálfstæður samn-
ingsaðili. Samningar
þroskaþjálfa sem
starfa hjá ríki og
Reykjavíkurborg hafa
verið lausir frá síðustu
áramótum eins og hjá
mörgum öðrum stétt-
um. Fram hefur komið
í umræðu um kjaramál
þroskaþjálfa að undan-
fömu að byrjunarlaun
þroskaþjálfa í dag eru
74.770 krónur og eftir
Hrönn
Kristjánsdóttir
Sigríður
Daníelsdóttir
18 ára starf 88.111 krónur. Þroska-
þjálfar sætta sig ekki lengur við
þessi launakjör og hefst boðað verk-
fall þeirra mánudaginn 3. nóvember
nk. takist samningar ekki fyrir þann
tíma.
Þroskaþjálfar hafa menntað sig
til starfa fyrir og með fólki sem býr
við fötlun af einhverjum toga, eink-
um þroskaheftu fólki. Þroskaþjálfar
starfa samkvæmt lögum um
þroskaþjálfa nr. 18/1978 og reglu-
gerð um störf, starfsvettvang og
starfshætti þroskaþjálfa nr.
215/1987. Þar er kveðið á um að
þroskaþjálfar starfi að þjálfun, upp-
eldi og umönnun fatlaðra. Þroska-
þjálfar stjórna þroskaþjálfun og
bera ábyrgð á henni. Störf þroska-
þjálfa eru margvísleg og þurfa að
vera í stöðugri endurskoðun til að
mæta þeirri þróun sem á sér stað
í málefnum fatlaðra. í störfum sín-
um hafa margir þroskaþjálfar
mannaforráð, þeir skipuleggja og
verkstýra þjónustu, m.a. á skamm-
tímavistunum, á hæfingarstöðvum
og á sambýlum. Eitt af hlutverkum
þroskaþjálfa er því að uppfræða
annað starfsfólk og leiðbeina því
um starfshætti.
í störfum þroskaþjálfa er ekki
aðeins verið að þjónusta hinn fatl-
aða frá degi til dags, heldur er einn-
ig starfað í nánum tengslum við
fjölskyldur þeirra og þeim veitt ráð-
gjöf og stuðningur. í störfum
þroskaþjálfa og þeirra sem starfa
í þjónustu við fatlaða skapast oft á
tíðum góð tengst, tengsl sem hald-
ast jafnvel út allt lífið og eru mikil-
væg og gefandi fyrir báða aðila.
Þessi nánu samskipti gera kröfu
um stöðugleika í starfsmannahaldi.
Einn af þeim þáttum sem skapa
stöðugleika í þjónustunni eru viðun-
andi launakjör starfsmanna. Því
miður er staðreyndin sú að starfs-
fólk stoppar oft stutt við vegna
þess að betri kjör bjóðast á öðrum
starfsvettvangi.
Margir fatlaðir búa við það hlut-
skipti að þurfa á þjónustu fjölda
aðila að halda allt sitt líf. Það er
mikið álag á einstaklinginn að þurfa
á aðstoð og/eða umönnun að halda
með flesta þætti hins daglega lífs.
Þeir sem ófatlaðir eru, gera sér oft
ekki grein fyrir hvernig það er að
búa við slíkt hlutskipti. Til að auð-
velda fólki með fötlun að lifa lífi
sínu með fullri reisn og virðingu,
er mikilvægt að skilningur á stöðu
þeirra sé fyrir hendi. Hlutskipti
manna í lífinu er margvíslegt og
enginn veit hvenær fötlun af ein-
hverjum toga t.d. af völdum sjúk-
dóma eða slysa getur átt sér stað
og umbyltir þá lífi og áformum
fólks.
A þeim rúmum þremur áratugum
sem stéttin hefur verið til hafa 540
þroskaþjálfar útskrifast. Tæpur
helmingur þeirra starfar að faginu
í dag. Stéttin hefur náð að þróast
og aðlaga sig breyttum áherslum í
þjónustu við fatlaða í gegnum tíð-
ina. Metnaður hennar felst m.a. í
að ná fram aukinni virðingu og
bættum lífskjörum þess þjóðfélags-
hóps sem hún þjónustar. Virðing
fyri fötluðum jafngildir virðingu
fyrir þeim sem velja sér starfsvett-
vang í þjónustu þeirra.
Við teljum að í kjarabaráttu sem
og annarri baráttu fyrir réttindum
fólks þurfí mannleg gildi að vera í
fyrirrúmi. Þroskaþjálfar eru
ákveðnir í að standa vörð um kjara-
mál sín og telja að þeir eigi að njóta
sömu launakjara og sambærilegar
fagstéttir í þjóðfélaginu.
Virðing fyrir fötluðum,
segja Hrönn Kristjáns-
dóttir og Sigríður
Daníelsdóttir jafngilda
virðingu fyrir þeim sem
velja starfsvettvang í
þjónustu þeirra.
Það er von okkar að til verkfalls
þurfi ekki að koma og að viðunandi
lausn á kjaramálum þroskaþjálfa
náist fyrir tilskilinn tíma. Því komi
til verkfalls þroskaþjálfa er ljóst að
það mun hafa í för með sér mikið
umrót og óöryggi fyrir fatlaða og
fjölskyldur þeirra. Við slíkar að-
stæður verður röskun á daglegu lífi
fatlaðra sem getur haft langvarandi
áhrif á líf þeirra og þroska.
Höfundar cru þroskaþjálfar.
DEMANl AHUSIÐ
Okkat snxC&L
<Hálsmen
j2okkm ^
AI celui
veid
Kringlunni sími 588 9944
Löggjöf óskast um
ólympíska hnefaleika
„AFLÉTTUM ekki banni við
hnefaleikum.“ Þessu varpa sumir
fram þessa dagana og í orðalaginu
einu felst misskilningur. Það er
ekki til umræðu að aflétta banni á
hnefaleikum heldur banni á ólymp-
ískum hnefaleik en á þessu tvennu
er svipaður munur og á samförum
með eða án smokks eða skylming-
um með eða án hlífðarbrynju. Þess
vegna eru hnefaleikar bannaðir i
nokkrum löndum þótt ólympískir
hnefaleikar séu hvarvetna leyfðir.
í þeim eru notaðar höfuðhlífar og
þykkari hanskar en í venjulegum
hnefaleikum, lotur eru þrjár í stað
tólf og keppnin byggist eingöngu á
því að sigra á stigum, rétt eins og
í skylmingum, karate og júdó.
Tæknilegt rothögg er ekki til. Með
þessu er íþróttin gerð hættuminni
en ýmsar aðrar íþróttir, svo sem
knattspyma, handbolti, hestaíþrótt-
ir og íshokkí. ítarlegar læknisfræði-
legar rannsóknir í Kanada, Banda-
ríkjunum, Bretlandi, Svíþjóð og
Finnlandi staðfestu þetta. Þegar
Alþingi setti hnefaleikabann 1956
voru ólympískir hnefaleikar í nú-
tíma formi ekki til. Þess vegna
skortir viðeigandi löggjöf nú og
hennar er þörf. Sumir setja sama-
semmerki milli ólympískra hnefa-
leika og ofbeldis. Þeir segja að jafn-
vel þótt minni meiðsl kunni að vera
í ólympískum hnefaleiukum en öðr-
um íþróttum eigi samt að banna
þá vegna þess að þeir líkist atvinnu-
hnefaleikum þar sem sóst sé eftir
því að rota menn. Hér eru menn
komnir út á hált svell. Með sömu
röksemdum mætti tengja skotfimi
bogfimi, karate og júdó við morð.
I júdó læra menn hengingartak
sem getur svipt viðfangsmanninn
lífi. Svipuð dæmi má nefna úr kar-
ate og öðrum sjálfsvarnaríþróttum.
Ef ólympískir hnefaleikar freista
manna til árása á aðra ættu hinar
íþróttimar að gera það líka. En
þannig er það sem betur fer ekki.
Auðvitað em ævinlega til svartir
sauðir sem engum sönsum taka.
Menn héldu á sínum tima að hnefa-
leikbann minnkaði ofbeldi en samt
hefur það aukist á bannárunum.
Ólympískir hnefaleikar og aðrar
svonefndar bardagaíþróttir eru
fyrst og fremst hugsaðar sem
sjálfsvarnaríþróttir. Þeir menn, sem
hæst tala um ólympíska hnefaleika
sem götuslagsmál, vita ekki eða
vilja ekki vita að sigur byggist ekki
á að meiða andstæðinginn heldur
vinna hann á stigum, og að grund-
völlurinn er vörnin, að geta varist
viðfangsmanni með þjálfuðum fóta-
burði, borið af sér atlögur og vikið
sér undan þeim. Dæmi eru um það
Gull- og silfurskórnir
komnir í st. 28-36
Verð kr. 2.290
Smáskór
bláu húsi við Faxafen
Simi 568 3919
á stórmótum að ekkert
stig sé skorað í heilum
lotum, svo mikil
áhersla er lögð á vöm-
ina. Þetta er sameig-
inlegt sjálfsvamar-
íþróttum og til þess
þarf mikla líkamlega
og andlega þjálfun og
ögun. Auðvitað er ekki
hægt að æfa vöm án
þess að sókn sé líka
með í spilinu, en þama
gefst mönnum tæki-
færi á að reyna með
sér á jafnréttisgrund-
velli eftir reglum og
aga og með búnaði sem
heldur niðri hættu á
meiðslum. Sá sem misnotar kunn-
áttu sína utan hringsins er rekinn
úr íþróttasamtökunum með skömm.
Ókunnugum sýnist grísk-rómversk
glíma vera óheft götuslagsmál en
raunin er önnur. Spyrjið Steingrím
Hermannsson, sem var kallaður
„Big Red“ þegar hann iðkaði fang-
brögð á námsámm ytra.
Við undirritaður liggjum undir
Er verið að brjóta
jafnræðisreglu íslenskr-
ar stjórnskipunar með
því að banna ólympíska
hnefaleika? spyija
Bubbi Morthens og
Omar Ragnarsson
og óska eftir nýrri
löggjöf um þá.
ámæli frá ýmsum fyrir að tengjast
hnefaleikum. Sá yngri okkar hefur
stundað ýmsar íþróttir en ekki fund-
ið betri þjálfun fyrir andlegt og lík-
amlegt þrek sitt en í iðkun
ólympískra hnefaleika. Hjólreiðar
hafa reynst honum hættulegri og
kostuðu hann næstum lífíð. Sá eldri
hefur unnið það sér til sakar að
hafa kynnt sér hnefaleika, sem
hann hefur þó aldrei stundað sjálfur
að öðm leyti en því að innifalið í
sprettþolsæfingum hans er þriggja
mínútna „shadow-boxing", þar sem
iðkandinn líkir eftir bardaga við
ímyndaðan andstæðing. Þeir sem
tönnlast á því að „hvers kyns hnefa-
leikar" séu bannaðir með lögum á
íslandi geta þá væntanlega sent
lögguna á „skuggaboxarann“ eitt-
hvert síðkvöldið við Útvarpshúsið.
Bubbi Ómar
Morthens Ragnarsson
Skuggaboxarinn hefur einnig dund-
að sér við að stúdera hernaðarsög-
una og heimsstyijaldirnar án þess
að telja sig með því hlynntan við-
bjóði styq'alda fremur en að þeir
sem hafa gaman af að lesa reyfara
séu stimplaðir sem menn með
skuggalegt hugarfar. Mál er komið
til að fjalla um ólympíska hnefaleika
á hlutlægan hátt og huga að stað-
reyndum frekar en rangfærslum,
sleggjudómum og upphrópunum.
Allar íþróttir fela i sér hættu á
meiðslum en ávinningurinn af því
að stæla líkamlegt og andlegt at-
gervi vegur þyngra. Sjálfsagt er að
reyna að minnka íþróttameiðsl en
þá er lágmarkskrafa að eitt sé látið
ganga yfir allar íþróttagreinar. Það
er misskilningur að meiðsli í íþrótt-
um fari eftir því hverju er verið að
líkja eftir.
Dæmi: Þrátt fyrir áratugs keppni 1
„skuggaboxarans“ í rallakstri hefur
hann eingöngu hlotið íþróttameiðsli
í knattspymu og við söng lagsins
„Sveitaball". Fyrir tuttugu árum
héldu margir að bílaíþróttir myndu
hvetja til kappakstur í umferðinni.
Það gekk ekki eftir heldur er minni
kappakstur nú á götum borgarinnar
en var fyrir þijátíu árum þótt bílum
hafi fjölgað sexfalt. Þeir sem hafa
gaman af að reyna með sér á vélfák-
um fá nú tækifæri til þess á heil-
brigðan hátt undir aga, reglum og
með öryggisbúnaði. Hliðstætt er
gert í ólympískum hnefaleikum.
Meðan ekki hafa verið færðar sönn-
ur á að þeir valdi meiri mejðslum
en vinsælustu íþróttagreinar íslend-
inga, knattspyrna, handbolti og
hestaíþróttir, má spyija hvort jafn-
ræðisregla íslenskrar stjórnskipun-
ar sé ekki brotin með því að banna
þá. Ný löggjöf óskast, löggjöf um
ólympíska hnefaleika.
Höfundar eru áhugamenn um
ólympíska hnefaleika.
r
^JopptHboð
Herraskór - ítalskir
Verð áðurJJPÆ,-
Verð nú:
1.995,-
Tegund: 316
Litur: Svartir
Stærðir: 40-46
Póstsendum samdæaurs
Langur
laugardagur
Opið 10-16

Ioppskórinn
Veltusundi v/ Ingólfstorg,
sími 552 1212
J