Morgunblaðið - 04.01.1969, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 4. JAJSTÚAR 1969
Undirbúningur hafinn
aöApollo-9 —
Tilraurtir gerðar með tunglferjuna
i byrjun marzmánaðar —
Kennedyhöfða, 3. jan. (AP)
SATURNUS-5 eldflaugin, sem á
að flytja Apollo-9 geimfarið á
braut umhverfís jörðu 28. febrú-
ar næstkomandi, var í dag flutt
til skotstöðvanna á Kennedy-
höfða. Eldflaugin er 110 metra
há, og var flutt á gríðarstórum
flutningavagni um 5,6 kílómetra
vegalengd frá smiðjunni, þar
sem hún var sett saman. Tók
ferðin sjö klukkustundir.
í Apollo-9 geimfarinu verða
þrír geimfarar, þeir James Mc-
Divitt, David Scott og Rusael
Schweickart. Eiga þeir að hring
sóla á braut umhverfis jörðu í
tíu sólarhringa og gera ýmsar til
raunir með tunglferjuna, er síð
ar verður notuð til að ferja fyrstu
bandarísku geimfarana niður á
yíirborð tunglsins frá Apollo-
geimfari á braut umhverfis tungl
ið. Verður tunglferjan samskipa
Apollo-geimfarinu út í geiminn,
og þegar á braut er komið um-
hverfis jörðu mun McDivitt snúa
Apollo-geimfarinu til að tengja
það við ferjuna. Næstu tíu dag-
ana gera svo geimfararnir þrír
margskonar tilraunir með að
tengja Apollo og tunglferjuna
saman úti í geimnum, skilja skip
in sundur og láta þau hittast á
ný. Eru þessar tilraunir mjög
mikilsverðar, því þegar banda-
rísku geimfaramir lenda á tungl
inu seinna á naesta ári, verður
tunglferjan að vera fullreynd.
Fara þeir með ferjunni niðtir á
yfirborð tunglins, en frá tungl-
inu er ferjunni svo skotið á
braut á ný, þar sem henni er aetl
að eiga „stefnumót" í geimnum
við Apollo-geimfarið.
Á þriðja eða fjórða degi Ap-
ollo-9 tilraunarinnar er fyrirhug
að að Scweickart bregði sér út
úr tunglferjunni og svífi yfir að
Apollo-geimfarinu til að æfa það
hvemig væntanlegir tunglfarar
komast heim til móðurskipsina
Næsti kirkjugarður
Reykvíkinga verður í landi Korpúlfsstaða
MJÖG er orðið þröngt í kirkju-
garðinum í Fossvogi og þarf því
fljótlega að sjá fyrir öðrum greftr
unarstað fyrir Reykvíkinga. Hef
ur um nokkurt skeið verið til
umræðu land undir kirkjugarð
1 landi Korpúlfsstaða, norðan og
vestan við land Rannsóknarráðs
í Keldnaholti.
Kirkjugarðsstjórn hefur viljað
fá þama mikið land og til vem
legrar frambúðar. Umsögn skipu
lagsnefndar um málið kom til
borgarráðs nú um áramótin. Er
skipulagsnefnd ekki reiðubúin til
að gera tillögu um stærðina og
ákveðin mörk, meðan Korpúlfs-
staðaland er ekki skipulagt, en
leggur til að 16 hektana land
verði látið undir kirkjugarð
þama núna með möguleikum á
stækkun seinna, einkum í aðra
áttina.
Dýptarmælingar hafa sýnt að
þetta land er heppilegt fyrir
kirkjugarð, og mun þar verða
næsti kirkjugarður Reykvíkinga.
Hjá þeim, sem um þetta mál
hafa fjallað, hefur einnig verið
rætt um það, í þessu sambandi
hvort ekki væri rétt að endur-
skoða lögin um líkbrennslu, svo
fólki verði gerð líkbrennsla auð
veldari en nú er. En mjög lítið
er um líkbrennslu hér á landi.
ef illa skyldi takast að tengja
tunglferjuna við Ppollo-geimfar-
ið að tunglferð lokinni.
Ef tilraunin með Apollo-9
tekst að óskum verða þrír geim-
farar sendir umhverfis tunglið í
ApoUo-10 um miðjan maí. Þeir
verða ekki látnir lenda á tungl-
inu, en eiga hinsvegar að gera
tilraunir með tunglferjuna á
braut umhverfis tunglið. Takist
sú tilraun, verða svo fyrstu geim
fararnir látnir lenda á tunglinu
um miðjan júlí þegar ApoUo-11
verður skotið þangað.
„Menn órsins“
UNDANFARIN f jörutíu ár hef
ur bandaríska vikuritið Time
haft það fyrir sið að velja ár-
lega mann — eða menn — árs
ins. Oftast eru þetta stjórn-
málamenn eða þjóðarleiðtog-
ar, sem vikuritið telur að hafi
haft mest áhrif á gang mála
á nýliðnu ári, og er tilkynnt
hver hafi verið kjörinn mað-
ur ársins í fyrsta tölublaði
hvers árs.

Fyrsta hefti Time 1969 er
nýkomið út, og að þessu sinni
hefur vikuritið kjörið tunglfar
ana þrjá, Frank Borman, Jam-
es Lovell og WilUam Anders
„Menn ársins 1968“.
f ritstjómargrein vikuritsins
segir, að afrek þremenning-
anna hafi borið hæst aUra at-
burða ársins, og í bili varpað
skugga á aðra stórviðburði.
Segir vikuritið að sagan muni
engi geyma nöfn tunglfaranna
þriggja og 147 klukkustunda
ferð þeirra út 1 himingeiminn.
Miklir erfiðleikar
í rekstri vélsmiðja
- RÆTT UM AÐ 5ELJA HLUTA
AF VÉLAKOSTI TIL ÚTLANDA
MEISTARAFLLAG járniðnaSar-
manna í Reykjavík sendi fyrir
skömmu bréf til meðlima sinna,
þar sem rætt er um erfiðan
starfsgrundvöll málmiðnaðarins
í landinu.
Segir í bréfinu, að stjórn fé-
lagsins hafi túlkað sjónarmið
málmiðnaðarins fyrir ríkisstjórn
og ráðandi mönnum í bankamál-
lum, en án árangurs.
í bréfinu er einkum farið hörð
•um orðum um aðferðir hins op-
inbera við innheimtu gjalda og
þá sérstaklega nauðungaruppboð,
sem hafi verulegt eignatjón í för
með sér.
Vegna þessa ráðleggur stjórn
Frestur til 6. jon.
YFIRNEFND verðlagsráðs sjáv
arútvegsins sat á fundi í gær til
að ákvarða bólfiskverðið og er
arrnar fundur ákveðinn síðdegis í
dag. Sjávarútvegsmálaráðuneyt-
ið hefur gefið nefndinni frest til
6. janúar að ákveða verðið fyrir
vetrarvertíðina.
Hvar eru
kaupendurnir
RANNSÓKNARLÖGREGLAN
hefur beðið Morgunblaðið að
lýsa eftir tveimur mönnum, sem
keyptu ísskáp í Höfðaborg 104
29. desember sl., en maður sá,
sem ísskápinn seldi, var ekki eig
andi að honum.
meistarafélagsins meðlimum sín-
um að kanna, hvort ekki sé ráð-
legt að draga starfsemi fyrir-
tækjanna saman og selja hluta
af vélakosti smiðjanna til út-
landa til að forða eignatjóni í
erfiðleikum þeim, sem við blaisa.
Morgunblaðið ræddi við Sig-
urð Sveinbjörnsson, formann
Meistarafél. járniðnaðarmanna,
og spurði hann nánar um ástæð-
urnar fyrir því, að bréfið var
sent út.
Sigurður sagði, að smiðjunum
væri gert að greiða mjög há
gjöld til hins opinbera og væri
gengið fast eftir innheimtu
þeirra, svo menn yrðu fyrir
miklu eignatjóni. í»ess vegna
væri betra að selja vélarnar á
þolanlegu verði erlendis og
miklu hærra verði, en fengist
fyrir þær, en ef til nauðungar-
uppboðs kæmi.
Sigurður sagði, að fyrirgreiðsla
banka til málmiðnaðarins væri í
algeru lágmarki og gæti þet.ta
ekki gengið lengur. Því yrði
málmiðnaðurinn að draga saman
seglin.
Sigurður Sveinbjörnss. kvaðst
vita um þrjár smiðjur, sem hefðu
sagt upp öllu sínu starfsfólki og
margar aðrar hefðu fæ'kkað
starfsmönnum, meðal annars
hans eigin vélsmiðja. Yrði fleiri
starfsmönnum sagt upp á næst-
unni.
Aðspurður sagði Sigurður, að
450—500 manns störfuðu í 23 vél-
smiðjum í Reykjavík og Hafnar-
firði.
Vatnajökull verð-
ur skírður Laxfoss
— Eimskip annast allan freðfiskút-
flutning 5H nœstu tvö árin
Flóttamenn frá Biafra fá
íslenzka skreið
Farmi að verðmœfi 50 milli. kr. dreift
nœstu daga á flóttamannasvœðum
Einkaskeyti til Mbl. frá AP.
Lagos, 3. janúar.
HJALPARSTOFNUN kaþólsku
kirkjunnar, Caritas, skýrði frá
því i dag, að islenzkri skreið að
verðmæti 560.000 dollara (um
Jórdanir fó
eldflaugar
London, 3. janúar NTB
VAKIÐ hefur úlfúð í Bretlandi,
áhyggjur í ísrael og ánægju í
Jórdaníu að Bretar hafa ákveðið
að selja loftvamaeldflaugar af
gerðinni Tigercat til Jórdaníu. Á-
reiðanlegar heimildir herma, að
eldflaugamar, sem teknar verða
í notkun í lok þessa árs, vegi upp
á móti sendingu 50 bandarískra
Phantom-þotna til ísraels, og fsra
elsmenn telja að Hussein konung
ur láti þær skæmliðum í té- Em-
anuel Shinwell fv. varaarmála-
ráðherra, sem er Gvðingur, hef-,
ur harðlega gagnrýnt þessar
vopnasendingar og segir að stjóm
Wilsons hiióti að vera viti sínu
fjær: fátt geti aukið eins mikið
viðsjár í Miðausturlöndum.
50 millj. ísL kr.), sem Caritas
gefur, yrði dreift næstu daga
meðal flóttamanna á svæðiun
nálægt Port Harcourt og Calabar.
Skreiðin kom með skipi til
Lagos á aðfangadag og var send
til Port Harcourt og Calabar að
lokinni skóðim og afgreiðslu
skipsins þremur dögum síðar. 1
ráði var að losa hluta farmsins
í Port Harcourt, og því er af-
■gangurinn af farminum senni-
lega nú á leiðinni til Calabar.
Starfsmenn svokallaðrar endur-
reisnamefndar sambandsstjórnar
innar á flóttamannasvæðunum
mun-u dreifa skreiðinni þar sem
hennar er mest þörf. Eitt af þess-
um svæðum er Uyo-hérað, þar
sem talið er að nú séu alls um
400.000 flóttamenn, og verður
því skreiðinni dreift til staða
talsvert langt inni í landi, þar á
•meðal Ikot Ekpene, sem er á
svæði sem sambandsherinn og
hersveitir Biafra-manna hala
lengi barizt um.
Fram til þess hafa gjafir, Car-
itas til sambandsstjórnarinnar
numið um það bil helmingi verð-
mætis skreiðarinnar, sem nú
verður dreift. Hjálparstofnun
kaþólsku kirkjunnar hefur heit-
ið því að framhald verði á um-
fangsmikilli aðstoð á borð við
skreiðarsendinguna, en frá því
hefur enn ekki verið greint í
einstökum atriðum.
Caritas hefur sætt gagn-
rýni sambandsmanna, sem sumir
hverjir halda því fram að stofn-
unin fylgi aðskilnaðarsinnum í
Biafra að málum, en stofnunin
hefur um langt skeið aðstoðað
sambandsstjómina á ýmsa lund
★
I Genf var skýrt frá því í
dag, að farnar hefðu verið 1.000
flugferðir með vistir til Biafra á
vegum Joint Church Aid, en að
þeirri sameiginlegu hjálparstofn-
un standa kaþólskar hjálpar-
stofnanir, hjálparstofnanir kirkn-
anna í Bandarikjunum, Vestur-
Þýzkalandi og Hollandi, Caritas
Intemational og hjálparstofnun
norrænu kirknanina, Nordchurc-
haid. Nýlega hafa verið keyptar
fjórir risastórar flutningavélar af
C97-gerð af bandarísku stjóm-
inni til þess að auka loftflutning
ana. Til þessa hafa verið fluttar
um 10.000 lestir af vistum og
matvælum tý Biaframanna frá
Fernando Po og eru nú daglega
fluttar 200 lestir.
Stjómin í Guineu, sem áður
var spönsk nýlenda, afnam í dag
14 daga frest á flugfer'ðum Al-
þjóða Rauða krossins til Biafra
þar sem samkomulag hefur tek-
izt um breytingar á samningi
um þessar flugferðir. Flutning-
amir lögðust niður í tvo daga í
desember.
„VATNAJÖKULL", nýjasta skip
Eimskipafélagsins, var tekinn í
slipp í gærmorgun til skoðunar
og um leið verður það málað í
litum Eimskipafélagsins og nafni
þess breytt. Hlýtur það nafnið
Laxfoss eftir Laxfoss í Borgar-
firði. Um leið og Eimskipafélagið
samdi við hf. Jökla um kaup á
skipinu í sl. mánuði tók það ann-
að skip hf. Jökla, Hofsjökul, á
leigu til tveggja ára. Samtímis
gerði félagið svo samning við
SölumiðstöS hraðfrystihúsanna
um flutning á öllum freðfiskút-
flutningl þeirra næstu tvö árin.
Eimiskipafélagsskip hefur ekki
áður borið mafnið Laxfoss. Hins
vegar bar skip, sem var í förum
milli Reykjavíkur og Akraness,
þetta nafn, en þegar skeið gamla
Laxfoss var á enda runnið eign-
aðist Eim^kipafélagið nafnið, en
félagið hefur skrásettan einka-
rétt á öllum fossanöfnum lands-
ins.
Unnið að nafnbreytingunni. „VatnajökuII" skafið burt og „Lax-
foss“ málað í staðinn. — Ljósm. Mbl.: Sv. Þorm.