Alþýðublaðið - 22.05.1992, Blaðsíða 14

14
Föstudagur 22. maí 1992
Harðskeyttur kjami í búskap um aldamót
NÓG KOMIÐ AF
MILUFÆRSLUM í
LANDBÚNAÐI
-segir Guðmundur Lárusson, formaður Félags kúabœnda, hann spáir því að eitt afeinn afhverjum
þremur kúabœndum bregði búi á nœstu árum Viðtal: Þorlákur H. Helgason
er ekki á móti því að stöðvamar beri
sig, en þær þurfa ekki að hlaða upp
fjármagni.
Guðmundur óttast ekki að bændur
sem muni einbeita sér að mjólkurfram-
leiðslu á næstu árum komist ekki af. En
til þess mega búin ekki vera of lítil.
1000 bú nóg
- Það verða færri og stærri bú. Bú
sem skilar um eitt hundrað þúsund
iítrum af mjólk á ári getur vel borið sig.
Þeir sem hafa verðtryggð lán þurfa þó
að hafa stærri bú. Ef hvert bú framleiðir
um eitt hundrað þúsund lítra að jafnaði
þarf um þúsund bú í landinu.
Guðmundur er ekki hræddur við að eitt
Hætti þetta fólk almennum búreksui
muni það ekki sinna starfinu nema
sumarlangt.
- Það er ekki hægt að lifa af
ferðamennsku og smáiðju sem aðal-
grein. Þetta verður aldrei annað en auk-
abúgrein. segir Guðntundur.
Engar patentlausnir.
- Mér finnst almennur skilningur
meðal bændafólks á þeim miklu
breytingum sem eru framundan. Það
eru engar patentlausnir til. Hver mun
reyna sitt til að komast af miðað við
sína stöðu.
Við höfum séð patentlausnimar
reyndar f refabúskap og fiskeldi - og
efnahagssvæðið, t.d. ekki hvort leyft
verður að leggja sérstakt jöfnunargjald
á sýrðar mjólkurafurðir til að jafna
stöðu íslenskra bænda og erlendra.
Varðandi hugsanlega inngöngu í
Evrópubandalagið líst Guðmundi ekki
vel á.
- Við getum ekki keppt við fram-
leiðendur t Evrópubandalaginu.
Afkoma þeirra er ekki byggð á varan-
legum grunni. Hún byggist á því að
þeir gangi á eignir og eigið fé.
Slíkt gengur ekki til lengdar. en
s'’ona virðist staða bænda vera í Þýska-
landi og í Danmörku. Eðlileg endur-
nýjun verður að eiga sér stað.
AÐALFUNDUR
Kjördæmisráðs Alþýðuflokksins í Reykjaneskjördæmi
„Um aldamótin verður harðskeyttur
kjami eftir í mjólkurframleiðslu", segir
Guðmundur Lárusson, formaður Fél-
ags kúabænda. Guðmundur spáir því
að kúabúum í landinu muni fækka um
allt að 500 fyrir aldamót. Það þurft ekki
nema eitt þúsund bú til að framleiða
allar þær mjólkurafurðir sem nauðsyn-
legar séu fyrir íslendinga. Það sé líka
nauðsynlegt að fækka til þess að þeir
sem eftir sitja geti lifað sómasamlegu
hTi af búskapnum.
- Það eru engar patentlausnir til.
Hver mun reyna sitt til að finna lausn á
eigin vanda, segir Guðmundur Lárus-
son í spjalli við Alþýðublaðið. Það er
álit hans að sérhæfingin muni aukast,
enda sé ráð fyrir því gert í áliti sjöman-
nanefndar, sem lagði fram tillögur fyrir
stutni. Guðmundur segist hins vegar
ekki vera sammáJa öllu því sem fram
kemur hjá sjömenningunum.
Nóg komið af millifærslum
Það er komið nóg af millifærslum og
eilífum gjöldum.
Guðmundur vill þess vegna andstætt
sjömenningunum að ekki verði lagt
gjald á neytendur til að færa fram-
leiðsluna niður um 5% þegar í haust. í
stað þess telja kúabændur vænlegra að
gera ráð fyrir heldur minni fram-
leiðniaukningu í greininni allra næstu
árin. Um 70 bændur hætta kúabúskap á
hvetju ári og sú hraða þróun mun halda
áfram.
- Það er best að þróunin verða að
mestu af sjálfú sér, enda hefur enginn
pólitfskt hugrekki til að segja til um
hvemig heppilegt sé að hafa byggð f
Bændur eru ekki sáttir
við að í samdrætti land-
búnaðar sem staðið
hefur mörg undanfarin
ár, að þá skuli
afurðastöðvar geta synt
lygnan sjó að mestu.
Aðeins tveimur
mjólkurstöðvum hafi
verið lokað; á Þórshöfn,
þar sem tekið var á móti
mjólk af þremur búum
og á Djúpavogi. Önnur
hafa haft sitt á hreinu.
Guðmundur segist ekki
vera sammála því að
niðurskurðurinn hafi
aðeins lent á bændum.
- Ég hef dæmi um
mjólkurstöðvar sem hafa
skilað vemlegum
hagnaði á undanfömum
ámm og aukið eignir og
eigið fé. Og ég hef séð
ársreikninga mjólkur-
samlaga sem hafa skilað
vemlegum hagnaði. Ég
þúsund bú nægi ekki til að fullnægja
markaðnum.
- Það er vannýtt afkastageta í dag.
Nýtingin er um 85% í dag og við
næðum enn meiru út úr búunum ef við
nýttum okkur að fullu betri aðferðir
sem hafa komið fram á síðustu ámm.
Hey em betri og við gætum nýtt
fastafjármuni enn betur en við gemm í
dag. Til þess þurfum við að auka
sérhæfinguna. Guðmundur segir að til
þessa sé tekið í áliti sjömannanefn-
darinnar og við umræðu um
búvömsamninginn. Sauðfjárbúskapur
og kúabúskapur em aðskilin varðandi
niðurgreiðslur og ekki er lengur hægt
að möndla með útflutningsbætumar.
Þær em að hverfa.
Verður alltaf aukabúgrein
Guðmundur Lámsson spáir því að
mörg búanna verði einungis setin á
sumrin. Margt bændafólk sem hafi á
undanfömum ámm reynt fyrir sér við
ferðamennsku geti ekki lifað af því
einu saman.
séð árangurinn. Þetta er ekki sérfyrir-
bæri f landbúnaði. Við sjáum svipað
gerast í sjávarútvegi. Þar er þegar dulið
atvinnuleysi og fasteignir víða í sjá-
varplássum em ekki meira virði en í
sveimrn.
Ætti að styrkja beint?
Guðmundur Lámsson segir koma til
greina að skoða hvort það geti skilað
árangri að greiða styrki beint óháð
framleiðslu. Nú sé gert ráð fyrir að
styrkimir séu bundnir framleiðslunni.
Fyrirmynd höfum við frá Noregi,
þar sem bændum er greitt beint, þar
sem menn vilja halda byggð við.
- Það væri hægt að hugsa sér styrki-
na beint inn í viðkomandi byggðarlag
án þess að tengja þá framleiðslunni.
íslenskur landbúnaður í
samkeppni.
íslenskir bændur standa frammi fyrir
því að Evrópumarkaður opnast og höft
hverfa í framleiðslunni. Enn er þó ekki
allt ljóst í samningnum um Evrópska
verður haldinn þriðjudaginn 26. maí næstkomandi (
Gaflinum.Dalshrauni 13, Hafnarfirði. Fundurinn hefst kl.
20.30.
Dagskrá:
1. Fundurinn settur
Sýnum áhuga og fjölmennum á fundinn
Stjórn Kjördæmisráðsins
landinu. Þeir sem eru verst staddir
munu hætta búskap. Búsetan og
markaðsaðstæður hafa mest áhrif.
Það er rætt um að þeir sem lenda
verða illa úti vegna þess að
afurðastöðvum verði lokað fái sérstaka
úreldingu. -Bændur verða að vita hvað
muni gerast ánæstu 5-10 árumog þeim
verði þannig gefinn kostur á að hafa
betri stjóm á sínum högum.
2. Ávarp - Jón Baldvin
Hannibalsson, formaður
Alþýðuflokksins
3. Skýrsla stjórnar og
reikningar
4. Lagabreytingar
5. Kosningar:
a) Formaður
b) Ritari
c) Gjaldkeri
d) Þrír menn í varastjórn
e) Tveir endurskoðendur
f) Fimm aðalmenn í flokksstjórn og tveir varamenn,
samkvæmt lögum Alþýðuflokksins.
6. Önnur mál.
Afurðastöðvamar stikkfrí