Morgunblaðið - 24.07.1999, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 24. JÚLÍ 1999 23
ERLENT
Columbia á leið
út í geim
Kanaveralhöfða á Flórída. AFP, Reuters.
Neyt-
endur
læri að
kvarta
London. The Daily Telegraph.
VIÐSKIPTA- og iðnaðarráðu-
neytið í Bretlandi hefur hvatt
neytendur til að losa um „stífu
efrivörina" og læra að kvarta
eins og Bandaríkjamenn. Hafa
bresk stjómvöld hleypt af
stokkunum átaki til að koma í
veg fyrir að Bretar verði
áfram rúnir inn að skyrtunni.
Stephen Byers, viðskipta-
og iðnaðarráðherra, sagðist
vona að breskir neytendur
yrðu ákveðnari í að sætta sig
ekki við okurverð og slæma
þjónustu. „I Bretlandi hefur
viðhorfið of lengi verið það að
ástandið gæti verið verra, í
stað þess að það gæti verið
betra,“ sagði Byers er hann
kynnti fyrir þingheimi áætlun
stjórnvalda um herta neyt-
endavernd.
Verð á gosi
„Neytendur sem eru öllum
hnútum kunnugir og gera
kröfur njóta góðra kjara,“
sagði ráðherrann. Hann hygg-
ur m.a. á rannsókn á verði
gosdrykkja á krám og veit-
ingahúsum og lagasetningu
um rétta mælingu bjórs.
Könnun hefur leitt í ljós að
breskir neytendur hafa til-
hneigingu til minni væntinga
en bandarískir, sætta sig við
minna og eru síður líklegir til
að bregðast jákvætt við góðri
þjónustu.
Byers sagði stjómvöld ekki
ætla að lögbinda verðlag, en
þau vildu ganga úr skugga um
að neytendur hefðu nauðsyn-
legar upplýsingar til að geta
leitað bestu kjaranna. Gerð
yrði könnun þar sem verð á
um 100 vörutegundum í Bret-
landi yrði borið saman við
verð í Bandaríkjunum, Frakk-
landi og Þýskalandi.
Bættar upplýsingar
„Það er skiljanlegt að hrís-
grjón séu ódýrari í Kína en í
[Bretlandi]," sagði Byers. „En
hvers vegna kostar æfínga-
tæki minna í New York en í
Newcastle, eða geislaspilari
minna í Birmingham í Ala-
bama en í Birmingham í Vest-
ur-Miðlöndum?“
Byers tilkynnti um frekari
aðgerðir sem eiga að veita
neytendum vald til að knýja
niður vömverð og hyggst
ráðuneytið verja allt að 30
milljörðum sterlingspunda til
að bæta þær upplýsingar sem
viðskiptavinir verslana fá.
COLUMBIA geimflauginni var
skotið á loft - í þriðju tilraun -
klukkan hálffímm í gærmorgun
að íslenskum túna frá Kennedy-
geimferðamiðstöðinni á Flórída
í Bandaríkjunum. Er þetta
fyrsti geimferjuleiðangur
Bandarfkjamanna undir stjórn
konu, Eileen Collins, og er Col-
umbia ásamt farmi hennar
þyngsta geimflaugin sem skotið
hefur verið á loft, en hún vegur
um tvö þúsund tonn.
Geimskotinu seinkaði örlítið
þar sem nemar sýndu að afl vél-
arinnar hafði minnkað rétt eftir
flugtak auk þess sem minnihátt-
ar byrjunarörðugleikar ollu
seinkuninni. Hins vegar var
geimflauginni komið á spor-
braut um jörðu eftir átta og
hálfa mínútu og að sögn Don-
alds McMonagles flugstjórnanda
gekk flugið að óskum eftir það.
Tvisvar áður hafði verið
reynt að skjóta geimferjunni á
loft en hætta varð við, á þriðju-
dag vegna bilunar í vetnismæl-
um og á fímmtudag vegna veð-
urs.
Um borð í geimferjunni er
öflugasti röntgen-sjónauki sem
smíðaður hefur verið. Chandra
er hann nefndur og kostaði
smíði hans um 112 milljarða
króna. Hann er 13,5 metrar að
Iengd og 22,5 tonn að þyngd.
Markmiðið er að hann verði
næstu fímm árin úti í geimnum
Ieitandi að svartholum og beini
„sjónum“ sínum að stjörnuþok-
um, dulstirnum og sprungnum
stjörnum.
Áætlað er að Columbia komi
aftur til jarðar og lendi á Kana-
veralhöfða á þriðjudag í næstu
viku, eftir að hafa verið fimm
daga í geimnum.
Nýtt díoxínfár í Belgíu
Brussel. Reuters.
NÝTT FÁR vegna díoxínmengun-
ar í matvælum upphófst í Belgíu í
gær, þegar upplýst var að allt að
200 svínabú í landinu hefðu hugs-
anlega fóðrað sláturdýr með dí-
oxínmenguðu fóðri í febrúar og
marz síðastliðnum.
Magda Alevoet, heilbrigðisráð-
herra Belgíu, greindi frá því að öll
svínabúin hefðu verið sett í sóttkví.
Síðla í maí upphófst í Belgíu al-
varlegasta matvælahræðslufárið
sem upp hefur komið í Evrópu síð-
an kúariðufárið stóð sem hæst. Op-
inber rannsókn á því hvemig dí-
oxín barst í kjúklingakjöt og fleiri
afurðir sýndi að díoxínmenguð
Allt að 200
svínabú í landinu
sett í sóttkví
dýrafita frá fyrirtæki í Suður-Belg-
íu hefði borist í sláturdýrafóður
sem keyrt var út til framleiðenda á
tímabilinu 15.-31. janúar, með því
að fítan var flutt í sömu tönkum og
notaðir höfðu verið fyrir flutninga
á úrgangsolíu, án þess að vera
hreinsaðir sem skyldi.
Aelvoet sagði í gær að nánari
könnun á nokkrum svínabúum
hefði leitt í ljós að 200 önnur bú
hefðu hugsanlega fengið eitrað fóð-
ur frá öðrum fóðurframleiðanda í
vesturhluta Belgíu. Óeðlilega hátt
hlutfall efnisins PCB fannst í sýn-
um frá nokkrum svínabúum, en
það er möguleg vísbending um dí-
oxínmengun.
Aelvoet sagði umrædd bú ekki
hafa fengið fóður á tímabilinu 15.-
31. janúar eins og þau bú önnur
sem áður hafði sannazt að hefðu
fengið eitrað fóður. Af þessu væri
dregin sú ályktun að svínabúin sem
nú hefðu verið sett í sóttkví hefðu í
febrúar eða marz fengið afgreitt
fóður sem hugsanlega hafi verið dí-
oxínmengað.
Aukakosningar í Bretlandi
Ihaldsmenn
héldu sætínu
naumlega
London. Reuters, The Daily Telegraph.
BRESKA Verkamannaflokknum
mistókst naumlega að vinna þing-
sæti af íhaldsmönnum í aukakosn-
ingum í Eddisbury í Cheshire sem
haldnar voru í fyrradag. Frambjóð-
andi Ihaldsflokksins, Stephen
O’Brien, vann sigur á Margaret
Hanson, frambjóðanda Verka-
mannaflokksins, eftir að Verka-
mannaflokkurinn hafði lagt allt í
sölurnar til að vinna óvæntan sigur
í kjördæmi sem hingað til hefur
verið talið öruggt vígi íhaldsmanna.
O’Brien fékk 1606 atkvæðum
meira en Hanson og hélt þar með
þingsætinu fyrir íhaldsmenn en
gengið var til aukakosninga nú þar
sem Alistair Goodlad, sem vann
sigur í kjördæminu fyrir íhalds-
flokkinn í þingkosningunum í
hitteðfyrraj tekur senn við sem rík-
isstjóri í Ástralíu. Þykir árangur
Verkamannaflokksins engu að síð-
ur gefa til kynna að ríkisstjórn
Tonys Blairs standi enn traustum
fótum.
Verkamannaflokkurinn hefur
aldrei unnið þingsætið í Eddisbury
en taldar höfðu verið líkur á því nú
að flokkurinn ætti óvænta mögu-
leika á að vinna sætið af íhalds-
flokknum og heimsótti Blair kjör-
dæmið á miðvikudag tO að leggja
sín lóð á vogarskálarnar. Allt kom
þó fyrir ekki og íhaldsmenn fögn-
uðu sigri.
Segja Blair í miklum vanda
íhaldsmenn reyndu að túlka sig-
ur sinn sem áfall fyrir stjóm Blairs,
sem nú hefur verið við völd í rúm
tvö ár. I ljósi þess að Blair beitti
sér sjálfur í kosningabaráttunni
sagði Michael Ancram, formaður
Ihaldsflokksins, að forsætisráð-
herrann væri í miklum vandræðum,
enda kæmi ósigurinn nú í kjölfar
hraklegrar útreiðar sem Verka-
mannaflokkurinn fékk í Evrópu-
kosningunum í síðasta mánuði.
Á hinn bóginn er hefð fyrir því í
Bretlandi, sérstaklega þegar svo
langt er liðið á kjörtímabilið, að
stjórnarflokkurinn hljóti slæma út-
reið í aukakosningum. Blair getur
aukinheldur huggað sig við þá stað-
reynd að munurinn á fylgi þeirra
O’Briens og Hansons nú er minni
en var á frambjóðendum flokkanna
við þingkosningarnar 1997 og
fréttaskýrendur segja Willíam
Hague, leiðtoga íhaldsflokksins,
eiga langt í land ætli hann að vinna
sigur á Blair í næstu þingkosning-
um, sem fram eiga að fara í síðasta
lagi 2002.
Tilraun í Noregi
Hámarks-
hraði verði
70 um allt
landið
LIKUR eru á að hámarkshraði
á öllum þjóðvegum Noregs
verði brátt lækkaður í 70 km á
klukkustund, í kjölfar þess að
tilraun með slíka hraðalækkun
á E18-veginum í Vestfold-sýslu
þykir hafa gefizt vel.
Greint var frá því í Dagblad-
et að norska vegamálastjórnin
fyrirhugi að leggja formlega til
í haust að hámarkshraðinn
verði lækkaður alls staðar í
Noregi, úr 80 km í 70 km/klst. á
þjóðvegum og úr 50 km í 30
km/klst. í þéttbýli.
Lækkun hámarkshraðans á
samkvæmt upplýsingum blaðs-
ins að fylgja uppsetning fleiri
hraðamyndavéla og hraðahind-
raná. Þessar tillögur vegamála-
stjórnarinnar eiga að leggjast
fyrir samgönguráðherra Nor-
egs, Dag Jostein Fjærvoll, fyrir
1. október nk.
Fjærvoll hefur að sögn
blaðsins oftsinnis sagt að hann
sé fylgjandi strangari hraða-
takmörkunum, sé sýnt fram á
að með því megi fækka slysum.
„Mæli vegamálastjórnin með
lækkun hámarkshraðans er
mín afstaða jákvæð," hefur
Dagbladet eftir ráðherranum.
Þar með bendir allt til að til-
lagan verði lögð fyrir Stórþing-
ið, og lækkaður hámarkshraði
getí verið orðinn að lögum á
komandi vori.
Ósló fyrst til að lækka
Af borgum og bæjum Nor-
egs verður höfuðborgin, Ósló,
fyrst til að innleiða 30 km há-
markshraða sem almenna
reglu. Þar verður, að sögn Mer-
ete Angerbak-Jensen borgar-
fuUtrúa, 50 km hraði framvegis
aðeins leyfður í undantekninga-
tilfellum. í allri miðborg Óslóar
verður hámarkshraðinn lækk-
aður í 30 km/klst. Hraðahindr-
unum verður einnig fjölgað, að-
allega þó inni í íbúðahverfum
borgarinnar.
Hlaupaskór
& hlaupafa
Þú finnur hvergi meira úrval af hlaupafatnaði og
hlaupaskóm. Líttu við, við tökum vel á móti þér!
Einnig bjóðum við upp á ókeypis Walk&Run
hlaupa- og göngu greiningu.
saueeiy orkugel
- ^ft***^ hlaupaskóm.
SffiSSgg -09Þúkemst’e"9
ÞlN FRlSTUND - OKKAR FAG
VINTERSPOBT
Bíldshöföa 20 • 112 Reykjavík • 510 8020 • www.intersport.is
Opið: Mánud. - firmntud. 10-18 Föstud. 10-19 Laugard. 10-16