Morgunblaðið - 24.07.1999, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
LAUGARDAGUR 24. JÚLÍ 1999 33
HERRA
FÓNSÚNA
TðNLIST
Norræna húsið
MR. FONEBONE
Antti Rissanen (básúna), Mikko
Innanen (sópran- og altsaxófónn),
Kari Ikonen (pianó), Tuure Koski
(bassi) og Teppe Makynen (tromm-
ur). Verk eftir hljómsveitarfélaga.
Norræna húsið, miðvikudags-
kvöldið 21.7.1999.
ÞAÐ hefur ekki farið meira
fyrir öðrum erlendum djassgest-
um en þeim finnsku, sem af er
þessu ári. Fyrst kom Wimme-
bandið með jojkarann Wimme
Saari í broddi fylkingar ásamt fé-
lögum úr Rinneradio: Tapani
Rinne og Jaro Kokkonen. Síðan
var finnsk djásshelgi þar sem
Rinneradio kom fram, tríó pí-
anistans Lenni-Kalle Taipale og
hljómsveit söngkonunnar Onnu-
Mari Káhará og nú er það sveitin
Mr. Fonebone og bassaleikarinn
sá sami og með Önnu-Mari,
Tuure Koski, og er þetta þriðja
íslandsheimsóknin hans því hann
var í ReSinki-kvartettinum með
Bjössa Thor og Sigga Flosa er
lék á RúRek-djasshátíðinni 1997
í Sunnusal Hótel Sögu.
Þetta er fyrsta Islandsheim-
sókn hinna strákanna í Mr.
Fonebone. Hljómsveitarstjóri og
básúnuleikari sveitarinnar er
Antti Rissanen, sem lærði m.a.
hjá Jiggs Whigham og hefur leik-
ið mikið með stórsveitum í
Þýskalandi. Auk þess að stjórna
Mr. Fonebone leikur hann m.a.
með Norræna djassbásúnukvar-
tettinum, en þar blæs einnig góð-
kunningi íslenski-a djassunn-
enda, Svíinn Mikael Ráberg, sem
stjórnaði Stórsveit Ríkisútvarps-
ins um hríð með miklum glæsi-
brag. Píanistinn er Kari Ikonen
sem leikur með eigin tríói og
hljómsveit og á trommunum
Teppo Mákynen, sem er
trommari í einni þekktustu
djasshljómsveit Finna: The
Poppoo, sem stjómað er af þeim
Jukka Perko altista og Severi
Pyysalo víbrafónleikara, sem
hingað komu báðir með UMO
stórsveitinni og auk þess lék
Jukka hér á RúRek með
fínnsk/íslenska kvartetti Egils B.
Hreinssonar.
Tónleikar þeirra félaga fóru
hægt af stað, píanótríó með ball-
öðu eftir píanistann í norrænum
Bobo Stenson-anda. Þá bættist
saxistinn við með eigið lag og síð-
an steig hljómsveitarstjórinn á
svið með eigið verk, og allt fór á
fullt. Fyrri hluta efnisskrárinnar
lauk á villtum ópus eftir Tuuru
Koski, þar sem finnski djassand-
inn naut sín loks að fullu. Þetta
var vel uppbyggð efnisskrá og
svo var áfram eftir hlé. Awaken-
ing call eftir Rissanen var kraft-
mikið og allur samleikur með
ágætum. Það var dálítið gaman
að svíngaranum eftir Innanen,
Six o’clock rain, sem hann lék
með Koski og Mákynen. Kvöldið
áður hafði ég hlustað á heila tón-
leika með sömu hljóðfæraskipan
hjá tríói Óskars Guðjónssonar.
Innanen er að vísu gjörólíkur
saxófónleikari Óskari, hvelltóna
og jarðbundinn, en Koski á
margt sameiginlegt með Þórði
Högnasyni; fínan tón, kröftugan
slátt, hljómagleði og húmor - og
Mákynen er unga trommuljónið
þeirra Finna, sterkur og
rýþmískur eins og Einar Valur,
þó ekki sé trommuleikur hans
jafn fjölbreyttur. Þarna var hinu
gamla blandað því nýja á sama
skemmtilega mátann og í tríói
Óskars.
Síðasta lagið á efnisskránni
var Nornafjallið eftir Ikonen.
Þar átti hann besta píanósóló sitt
þetta kvöld í McCoy-andanum og
auðvitað var aukalag þar sem
Rissanen blés sem jafnan af mik-
illi tækni í básúnuna og tónninn
tær og fagur. Ekki furða að hann
skuli hafa unnið alþjóðlegu
Frank Rossolini-samkeppnina í
Bandaríkjunum 1998. Hann er
dálítið af þeim skóla og er ekki
leiðum að líkjast.
Skemmtilegir og vel spilaðir
tónleikai’ og frábær heildarsvipur
bætti upp það sem skorti á frum-
leikann í sumum tónsmíðanna.
Vernharður Linnet
S AC
Opera til heiðurs guðunum
TVEIR meðlimir fiokks kín-
verskra óperuleikara sýna listir
sínar á sýningu, sem haldin er
undir beru lofti í fjallahofi Hvítra
skýja í Jiaxian, í Shaanxi-héraði í
Kína. Hundruðir manna koma
dag hvern til að fylgjast með list-
sýningum sem haldnar eru í
tengslum við árlegan markað í
Shaanxi. í verkum sinum leika
listamennirnir á als oddi, guðun-
um til heiðurs.
—
Skúlptúrsýning í smiðju
Myndhöggvarafélagsins
GISLI Kristjánsson opnar fyrstu
einkasýningu sína í smiðju Mynd-
höggvarafélagsins í Reykjavík á
Nýlendugötu 15 í dag 24. júlí kl.
16. Sýningin stendur til 2. ágúst og
er opin alla daga frá kl. 14-18.
Gísli er fæddur árið 1924 og er
vélfræðingur að mennt. Hann hef-
ur um áratugaskeið fengist við list-
sköpun og aflað sér menntunar á
því sviði m.a. með teikninámi hjá
Eggerti Guðmyndssyni listmálara,
stundað Myndlistaskólann í
Reykjavík í 10 ár og sl. tvö ár verið
gestanemi í Myndlista- og handíða-
skóla Islands.
Eftir starfslok hjá Vélamiðstöð
Reykjavi'kurborgai’ fyrir fimm árum
hefur hann nær eingöngu unnið að
þessu hugðarefni sínu og eru verkin
á sýningunni frá þessum árum.
Árið 1977 tók Gísli þátt í Listsýn-
ingu Iðnaðarmannafélagsins í
Reykjavík og Afmælissýningu
Myndhöggvarafélagsins í Reykja-
vík árið 1997.
BÚKMEIVIMTIR
Ljúúaþýðingar
ÞISTLAR OG FLEIRI LJÓÐ
eftir Ted Hughes. Hallberg Hall-
mundsson sneri úr ensku. Brú.
Reykjavík, New York 1999. 32 s.
ÞAÐ var kominn tími til að út
kæmi safn þýðinga á ljóðum breska
skáldsins, Ted Hughes. Ljóð Hughes
eru vafalaust ekki mjög þekkt hér á
landi en hann var talinn eitt af
fremstu skáldum Breta á síðari hluta
aldarinnar og bar þann virðulega tit-
il, lárviðarskáld drottningar, síðustu
fjórtán ár ævinnar en hann lést á
liðnu ári.
Það sama ár kom út síðasta ljóða-
bók Hughes, Birthday Letters, þar
sem hann gerir upp ár sín með fyrri
eiginkonu sinni, bandarísku skáld-
konunni Sylviu Plath. Samband
þeirra var stormasamt og var lokið
þegar Plath fyrirfór sér árið 1963.
Eitt ljóð úr þessari bók er birt í ný-
útkomnu þýðingasafni Hallbergs
Hallmundssonar, Þistlar og fleiri
ljóð eftir Hughes, og nefnist „Þú
hataðir Spán“. Ljóðið lýsir vel þeim
kenndum sem einkenna þessa síð-
ustu bók Hughes, söknuði en líka
hreinskilinni beiskju yfir því sem var
gerðu bresku skáldum; langorður og
upphafinn, fullur af vísunum í forna
klassík, erfiður. Þetta er allt satt og
rétt um Hughes en skáldskapur
hans er líka annað og meira. Ljóð
hans hafa oft verið sögð lýsa kröft-
ugri skynjun á nátúrunni sem var
nokkuð í andstöðu við fágun (og jafn-
vel tepruskap) enskrar ljóðlistar á
þeim árum sem Hughes var að senda
frá sér sínar fyrstu bækur.
Fyrsta ljóðabók Hughes, The
Hawk in the Rain, kom út árið 1957
og fjallar um hið grimma eðli náttúr-
unnai’. Sama umfjöllunarefni er að
finna í næstu bókum hans, svo sem í
Wodwo og Crow sem Hallberg þýðir
nokkur ljóð úr. Einnig eru hér birt
ljóð úr bókunum Remains of Elmet
og Earth-Numb sem komu út síðar á
ferli Hughes.
Upphafsljóð safnsins nefnist
„Þankarefurinn" og fléttar ljóða-
gerðinni saman við hið hættulega líf
„miðnæturstundarskógarins".
Tengsl hinnar miskunnarlausu nátt-
úru við tilurð skáldskaparins eru
kannski táknræn fyrir skáldskap
Hughes, - maður fær oft hugboð um
grimmd (náttúrunnar, mannsins,
heimsins, orðanna) við lestur hans.
Mörg ljóðanna, einkum þau sem hafa
Kráku að aðalpersónu, eru raunar
eins konar athugasemdir við sköpun-
arsöguna eða útúrsnúningar á henni,
til dæmis ljóðið „Guðfræði" þar sem
segir að það sé aðeins afbökun á
staðreyndum að höggormurinn hafi
tælt Evu til að bíta í eplið: „Adam át
eplið. / Eva át Adam. / Höggormur-
inn át Evu. / Sá er nú dapur sannleik-
urinn,“ segir Hughes og bætir svo við
í síðasta erindi: „Höggormurinn ligg-
ur nú / á meltunni í Paradís / og bros-
ir þegar hann heyrh’ / nöldrið í guði.“
Hughes heimsótti ísland og fékk
hér útrás fyrir náttúrudýrkun sína
og sterkt veiðieðlið. I ljóðum hans er
líka að finna skírskotun til íslands og
íslenskrar sögu og bókmennta. í tit-
illjóði þessa kvers, „Þistlum“, er til
dæmis talað um íslenskan gadd og
„neðanjarðardillu af úldnum víkingi“.
Engin vafi leikur á því að ljóð
Hughes eru erfið í þýðingu en ekki
verður betur séð en að Hallberg hafi
þar unnið gott verk. Auðvitað mætti
gera einstakar athugasemdir við
orðalag og lausnir. í heildina tekið
virðist þýðandinn hafa haft ná-
kvæmnina að leiðarljósi og þýða nán-
ast frá orði til orðs og víkja ekki mik-
ið frá frumtextanum. Fyrir vikið
verður yfirbragð textans stundum
eilítið framandlegt (t.d. „Þú hataðir
Spán“) en það getur líka verið kostur
á þýðingu. Annars er helsti galli
þessa kvers hve stutt það er.
Þröstur Helgason
Grimmur Hughes
ekki eins og það hefði
getað verið. Síðustu
línur ljóðsins eru
þannig: „Spánn var
það sem þú reyndir að
vakna af / en gast ekki.
Ég sé þig í tunglsljósi /
ganga um auða bryggj-
una í Alecante / eins og
sál að bíða eftir ferj-
unni, / nýja sál, sem
áttar sig ekki ennþá, /
sem heldur það séu
ennþá hveitibrauðs-
dagar / í hamingju-
heimi, með allt lífið
framundan / hamingju-
samt og öll ljóðin þín
enn ófundin."
I margra augum er
Ted Hughes eitt af þessum dæmi-
Ted
Hughes
Hallberg
Hallmundsson
Lj ósmyndasýn-
ing Magdalenu
framlengd
LJÓSMYNDASÝNING Magda-
lenu M. Hermanns í Listhúsi Ófeigs
að Skólavörðustíg 5 hefur verið
framlengd til og með miðvikudegin-
um 28. júlí.
Sýningin er opin virka daga frá kl.
10 til 18 og laugardaga frá 11 til 14.
------------
Síðasta
sýningarhelgi
SÝNINGU hollenska listamannsins
Zeger Reyers og samsýningu nor-
rænna listamanna lýkur sunnudag-
inn 25. júlí í Nýlistasafninu, Vatns-
stíg 3b Reykjavík.
-----♦♦♦----
Sýning Húberts
Nóa framlengd
AF óviðráðanlegum orsökum fellur
niður fyrirhuguð sýning næsta sýn-
ingartímabils í Onoone Gallerí. Af
þessum sökum verður sýning Hú-
berts Nóa framlengd um eina viku.
Galleríið er á Laugavegi 48b og
er opið kl. 11-19 mánudaga til
föstudaga, kl. 11-17 laugardaga og
14-17 sunnudaga.
Nýkomin
sendina af
ACO
Verft: kr. 2.995 til 3.495
Tegundirnar eru til í ýmsum
litum Svartir, svart lakk, hvítir,
beige og bláir.
Stærðir: 35-42
STEINAR WAAGE
SKÓVERSLUN
DOMUS MEDICA KRINGLAN
við Snonobrout • Reykjavík Kringkmni 8-12 • Reykjovik
Sími 5518519 Sími 5689212
PÓSTSENDUM SAMDÆGURS 5% STAÐGREIÐSLUAFSLÁTTUR