Morgunblaðið - 24.07.1999, Blaðsíða 10

10 LAUGARDAGUR 24. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Jón Ólafsson segir skuldsetningu Norðurljósa ekki áhyggjuefni og lánasamn-
ing samrunans einhvern hinn hagstæðasta sem íslenskt fyrirtæki hefur gert
S;
:
TARFSSVIÐ Norðurljósa
hf. er allfjölbreytt. Fyrir-
|tækið er í ljósvakarekstri
með fjórar sjónvarpsrásir
og þrjár útvarpsrásir. A tónlistar-
sviðinu er upptaka og framleiðsla
tónlistar, dreifíng og smásala, á
kvikmyndasviðinu dreifing í kvik-
myndahús, dreifing á myndbanda-
leigur, myndbandasala og rekstur
kvikmyndhúss, á hugbúnaðarsviði
dreifing og smásala á tölvuleikjum
og síðan rekstur fimm verslana til
að annast smásöluna. Þá er að
nefna hlut Norðurljósa í Tali eins og
getið var í upphafí.
Forsvarsmenn Norðurljósa segja
að veltan af þessum umsvifum muni
nema um 4,6 milljörðum á ári, og
starfsmenn verði um 350. Forsvars-
menn Kaupþings sem keypt hefur
15% hlut í fyrirtækinu á um 250
milljónir að nafnvirði hafa lauslega
áætlað markaðsvirði Norðurljósa í
kringum 7 milljarða króna, en
hlutafé 1,6 millarðar. Á móti kemur
að fyrirtækið verður að teljast
verulega skuldsett, því að skuldir
þess eru áætlaðar í kringum 6 millj-
arðar. Það hefur þó ekki dregið
kjarkinn úr innlendum og erlend-
um bönkum sem fjármögnuðu sam-
runann eða fjárfestu í fyrirtækinu
líkt og Kaupþing. Yfirlýst stefna er
síðan að fá fyrirtækið skráð á al-
mennum hlutabréfamarkaði þegar
á næsta ári.
Jón Ólafsson sagði í viðtali við
Morgunblaðið í gær að það væri í
sjálfu sér engin nýlunda að steypa
saman í eitt fyrirtækjum í svo mis-
munandi greinum, því að margt
væri um leið líkt með þeim. „Þetta
hefur verið að gerast allt í kringum
okkur en nærtækasta fordæmið er
kannski Time-Wamer samruninn.
Það má hins vegar segja að hjá
okkur hefjist þetta allt með því að
við förum að skoða hvort við eigum
að vera áfram í blaðaútgáfu eða
gera einhverjar aðrar breytingar.
Við fengum erlenda ráðgjafa tO að
fara yfir þetta með okkur, og niður-
staðan var að draga okkur út úr
blaðaútgáfu. Jafnframt sáum við
fram á að við þyrftum að vaxa og
auka umsvifin og út úr því kom
þessi hugmynd að búa til Noður-
Ijósin. Reyndai- skoðuðum við
fleira, t.d. að vera einnig í einhvers
konar útgáfustarfsemi en þegar á
reyndi þótti okkur það ekki ganga
upp.“
Chase Manhattan með
í stefnumótnuninni
Jón Ólafsson segir að ýmsir hafi
komið að þessari stefnumótunar-
vinnu. „Þar komu bæði til þessir er-
lendu ráðgjafar og við sjálfir, en
ekki síður Chase Manhattan sem
lagði þama mikið til málanna. Síðan
þegar hugmyndin var mótuð og sátt
orðin um að fara þessa leið, þá má
segja að við höfum beitt nokkuð
óvenjulegri leið til að hrinda henni í
framkvæmd hvað varðar fjármög-
un. Hún var í því fólgin að við sett-
um fram okkar skilyrði þar sem því
var lýst hvaða kjörum við væmm
tilbúnir að lúta. Þetta sendum við
bönkum og það er gaman að geta
sagt frá því að þetta gekk eftir.
Venjulega er farið í banka til að fá
fjármögnun og samið við þá um
kjörin en þarna lögðum við línumar
fyrirfram.“
Chase Manhattan, Landsbankinn
og hollensku bankamir
ABN Amro og DNIB
fjáirmagna í samein-
ingu samrunann. Jón
segir að eins og fram ___________
hafi komið hafi fyrir-
tækin sem nú mynda Noðurljós ver-
ið með stórt lán í gangi, en nú hafi
það skilyrði verið sett að heildar-
skuldabyrðin væri svipuð og var
fyrir. „Við erum því að fá miklu
betri kjör núna en við vomm með,
því að vaxtabyrðin á allri samsteyp-
unni er mjög svipuð því og var fyrir.
Ég held mér sé óhætt að segja að
þetta sé einhver hagstæðasta fjár-
mögnun sem hér hefur átt sér stað
Greiðslugeta
langt umfram
greiðslubyrði
Nýja fyrirtækinu Norðurljósum hf. hefur
verið lýst sem einhverjum stærsta fyrir-
tækjasamruna hér á landi og að í því
sé orðið til öflugasta fyrirtæki hér á landi
á sviði upplýsinga- og afþreyingariðnaðar.
Vafalaust hafa ýmsir verið vantrúnaðir
þegar Jón Olafsson stjórnarformaður lýsti
yfír þessum áformum um stofnun Norður-
ljósa fyrir rösku ári, en nú er fyrirtækið
staðreynd og niðurstaðan hlýtur að teljast
umtalsverður viðskiptasigur fyrir for-
svarsmenn þess, að mati Björns Vignis
----------------------------------7-----
Sigurpálssonar, sem ræddi við Jón Olafs-
son í gær um tilurð Norðurljósa.
færi fyrir fyrirtækið. Jón Ólafsson
segist sjá fyrir sér þessi sóknarfæri
bæði heima og erlendis. „Hér heima
em vissulega sóknarfæri, ekki síst á
sviði margmiðlunarinnar. Erlendis
em einnig ný sóknarfæri, því að þar
höfðum við verið að ná umtalsverð-
um árangri í að flytja út eða setja á
markað íslenska tónlist. Við getum
lagt miklu meira í það. Þetta er að
vísu áhættusamt en með öflugra
fyrirtæki getum við betur tekist á
við áhættuna. Hins vegar hafa kom-
ið upp ýmis tækifæri í gegnum tíð-
ina, þar sem okkur hefur verið boð-
ið að vera með í áþekkri uppbygg-
ingu erlendis, og þá hefur verið leit-
að til okkar vegna þess að við höfum
ákveðna þekkingu og höfum þegar
gengið í gegnum þetta. Við munum
þess vegna ekkert útiloka það að
fara inn í þennan rekstur annars-
staðar. Svo má ekki gleyma þeim
möguleikum sem opnast í gegnum
eignarhlut okkar í Tali, því að þá
starfsemi ætlum við að efla veru-
lega og engin spuming að við mun-
JÓN Ólafsson ásamt Halldóri J. Kristjánssyni, bankastjóra Landsbankans, sem tekur þátt í fjármögnun Norð-
urljósa ásamt þremur erlendum bönkum, og Hreiðari Má Sigurðssyni, aðstoðarforstjóra Kaupþings, sem
keypt hefur 15% hlut í Norðurljósum.
Fáum miklu betri
kjör núna en við
vorum með
til íslensks fyrirtækis af þessari
stærðargráðu, ef frá eru talin er-
lendu stóriðjufyrirtækin og önnur
slík, þannig að hér hefur áreiðan-
lega verið brotið blað.“
Jón segir að bæði Chase Man-
hattan og DNIB hafi verið meðal
þeirra banka sem fjármögnuðu
eldra lánið sem áður er nefnt, en
síðan hafi hinir tveir komið inn í
málið, þ.e. ABN Amro og Lands-
bankinn. „Landsbankinn hefur sýnt
---------- mikla útsjónarsemi og
komið að málinu af
mikilli fagmennsku. ís-
lenskir lífeyrissjóðir og
aðrir bankar komu
einnig að þessari fjár-
mögnun, fyrir tilstilli Pálma Sig-
marssonar hjá Spectra og gefur til
kynna að tiltrú á fyrirtækið sé mikil
hjá íslenskum fagfjárfestum. Hing-
að til höfum við verið hjá SPRON,
verið þar mjög ánægðir og starfs-
fólk og stjómendur verið okkur
mjög liðlegt. Við kveðjum þau með
söknuði en vegna stærðar sam-
steypunnar og fjármögnunarinnar
var SPRON ekki í stakk búinn til að
sinna þörfum okkar. Á sama tíma
erum við mjög ánægðir að vera
komnir til Landsbankans, sem er á
hraðri leið að breytast í mjög nú-
tímalegan banka.“
Svigrúmið verulegt
Jón segir að lánið sem bankamir
fjórir standa að sé í aðalatriðum 7-8
ára lán og „aftur-þungt“ eins og
sérfræðingar kalli það, þ.e. með litla
greiðslubyrði fyrst en síðan þyngist
það þegar á líður. Samsteypan er
engu að síður verulega skuldsett og
því spuming hvort það hafi ekki
áhrif á þann aukna slagkraft sem
forsvarsmenn Norðurljósa hafa
sagst sjá í samrunanum. En Jón
hafnar því. „Svigrúmið er veralegt
vegna þess að fyrirtækið er með
það mikið fjárstreymi (,,cash-flow“)
að nægir fjármunir eru til að grípa
til ef við sjáum ný tækifæri.
Greiðslugetan er langtum meiri en
greiðslubyrðin.“
Á blaðamannafundinum þar sem
samruninn var kynntur töluðu for-
svarsmenn fyrirtækisins um að
sameiningunni fylgdu ný sóknar-
um ekki sitja eftir meðan aðrir
sprikla."
Manna á meðal er rætt um að Jón
Ólafsson sé sjálfur að hagnast um-
talsvert á þessum samruna, jafnvel
nefndar tölur allt upp í 1,5-2,5 millj-
arða. Jón hlær við þegar þessu er
slegið fram og segir ekki óvanalegt
að alls kyns kviksögur verði til við
þessar kringumstæður. „Staðreynd-
in er sú að þegar eigendur Skífunn-
ar seldu fyrirtækið, fjárfestu þeir að
mestu það sem út úr
því kom aftur í félag-
inu. Menn vilja hins
vegar alltaf sjá svona
hluti í hillingum, en að
sjálfsögðu kem ég
ekki út úr þessu slyppur og snauð-
ur. Skífan er fyrirtæki sem ég og
kona mín byggðum upp á 25 ámm
með mikilli vinnu, en við emm sátt
við hvernig málin hafa þróast.“
En hvemig skyldi Jón sjálfur
ætla að verja því fé sem hann fær í
sinn hlut, hér heima eða erlendis?
„Ég hef verið að fjárfesta heilmikið
hér heima að undanförnu - í ýmsu.
Nú og svo vona ég að áform okkar í
Kem ekki út úr
þessu slyppur og
snauður
Laugardalnum gangi eftir og ekki
má heldur gleyma landspfldu í
Garðabæ. En auðvitað geri ég ráð
fyrir að fjárfesta einnig erlendis.
Ég á heima erlendis og mun auðvit-
að horfa í kringum mig þar.“
Sýnilegt félag fyrir fjárfesta
Því hefur verið haldið fram að
samningar um myndefni sem t.d.
sjónvarpsstöðvar Stöðvar 2 og Sýn-
ar hafi verið á nafni Jón Ólafssonar
persónulega og því spurt hvort
hann leggi þessa samninga inn í
Norðurljós. Jón segir þetta hins
vegar á misskflningi byggt. „Það
hafa engir samningar verið milli
mín persónulega og kvikmyndafyr-
irtækjanna. Hins vegar hafa tengsl
mín við þessa aðfla tryggt okkur
góða og fasta samninga. En eftir
þessa sameiningu er ekkert utan
starfseminnar heldur allt í einum
potti, og verið að vinna ötullega að
því að gera fyrirtækið mjög gegn-
sætt fyrir næsta vetur þegar það
fer á markað.“
Um eignarhlutann í Norðurljós-
um eftir sameininguna hefur komið
fram að Jón Ólafsson fari sjálfur
með meii'ihlutann í fyrirtækinu, en
Sigurjón Sighvatsson eigi 12,5% og
Kaupþing nú 15%. „Aðrir hluthafar
era smæm,“ segirJón, „ en þar á
meðal era nokkrir starfsmenn sem
orðnir era hluthafar. Þegai’ fyrir-
tækið fer síðan á almennan markað
er stefnt að því að bjóða starfs-
mönnum að eignast hlut í fyrirtæk-
inu. Ég held líka að við munum sjá
það þegar Norðurljós koma á mark-
að, að þá muni nýir fjárfestar koma
þar inn, fjárfestar sem ekki hafa
keypt hlutabréf áður en kaupa
þarna vegna þess hversu sýnflegt
félagið er. Það er svo nálægt not-
andanum."
Yfirstjóm Norðurljósa verður
þannig að Hreggviður Jónsson er
forstjóri Norðurljósa og jafnframt
yfirmaður Islenska sjónvarpsfélags-
ins og Sýnar, en Ragnar Birgisson
er áfram forstóri Skífunnar.
Stefnt að stafrænu sjónvarpi
Þegar á allt er litið bendir tflkoma
Norðurljósa og þátttaka innlendra
og erlendra lánastofnana í fjár-
mögnun samranans óneitanlega tfl
þess að tfltrúin á fyrirtækinu sé um-
talsverð. Engu að síður hefur verið
talsverð umræða um framtíð sjón-
varps af því tagi sem Norðurljós
halda nú úti, þ.e. áskriftarsjónvarps,
nú þegar ný tækni á borð við staf-
rænt sjónvarp og fyrirsjáanlegur
vöxtur gervihnattasjónvarps virðist
á næsta leiti. „Ég held að við þurf-
um ekki að hafa áhyggjur af því,“
segir Jón. „Við eram búnir að vinna
mikið í því að undirbúa fyrirtækið
undir stafrænu byltinguna, þannig
að öll útsendingin hjá okkur í dag er
orðin stafræn og sennilega einhver
hin fullkomnasta í heimi. Við eram
áfram með það inni í okkar fjárfest-
ingaráætlun að vera tflbúnir að
skipta yfir í stafrænt sjónvarp innan
nokkurra ára. Ég bý núna í
Englandi og þar er þessi bylting
hafin. Dreifing á sjónvarpi og
annarri áþekkri tækni er öll að fara í
loftið, þegar menn hér á Islandi eru
endalaust að grafa niður kapla, sem
er að mínu áliti gamaldags hugsun.
Dreifingarkostnaður um gervihnetti
er að lækka og innan fárra ára verð-
ur svo komið að við getum sjálfir
verið áð dreifa efni um
gervihnött. En sam-
keppni að ofan, frá er-
lendum stöðvum, mun
__________ aldrei trafla íslenskt
sjónvarp. Fólk vill fá
efnið á þann hátt sem það þekkir, fá
það textað og fá íslenska dagskrár-
gerð. Það er líka eitt af því sem við
verðum að stórauka, séríslenskt
dagskrárefni - erient sjónvarp mun
aldrei geta keppt við það. Það sjáum
við kannski best frá meginlandi
Evrópu þar sem allt er fullt af er-
lendum sjónvarpsstöðum án þess að
það hafi nokkur tiltakanleg áhrif á
hvert málsvæði fyrir sig.“