Morgunblaðið - 28.11.1998, Qupperneq 36

36 LAUGARDAGUR 28. NÓVEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
ÁRNA GAUTI ARASYNI
Árni Gautur Arason frá Akranesi er eini
íslendingurinn sem leikið hefur í Meistara-
deild Evrópukeppninnar í knattspyrnu.
Skapti Hallgrímsson bauð markverðinum
út að borða í Þrándheimi, þar sem hann er
á mála hjá meisturum Rosenborg.
ÍVIKU
Morgunblaðið/Skapti
ÁRNI Gautur Arason býr sig undir að bragða strút í fyrsta skipti.
ÞAÐ VAR of freistandi til að
sleppa því. Hvorugur mundi
eftir að hafa séð strútakjöt á
matseðli áður, og þó ekki væri nema
vegna þess það hlyti að líta vel út á
prenti að hafa lagt sér þetta fótfrá-
asta dýr veraldar til munns, pöntuð-
um við Árni Gautur okkur báðir
strútsfillet í aðalrétt. Hvítlauks-
sniglar urðu fyrir valinu sem forrétt-
ur beggja. Árni valdi veitingastað-
inn, Pinocchio - en á íslandi gengur
sá náungi jafnan undh- nafninu Gosi
- í rniðborg Þrándheims.
Árni Gautur, sem er 23 ára, lék
með Stjörnunni 1997 en kom til Ros-
enborg í byrjun þessa árs. „Mér var
boðið út í eina viku undir lok síðasta
tímabils hjá þeim og leist sti'ax vel á
allt hérna; umhverfið, leikmenn og
þjálfai-a,“ segh' Árni Gautur, en
þjálfai'i liðsins var þá Nils Ai'ne
Eggen - goðsögn í norskum knatt-
spyrnuheimi. „Eg held hann sé með
æviráðningu hérna. Hann er reyndar
í árs leyfi núna, en kemur aftur eftir
þetta keppnistímabil. Og hann sagð-
ist vilja fá mig aftur eftir þennan
vikutíma sem ég var héi-na.“
Lögfræðin utanskóla
Þjónninn mætir með rauðvínið og
það bragðast vel. ítalskt; Bardolino
Classico ‘97, frá Garda-svæðinu.
Stefndi hugurinn út fyrh' landstein-
ana þegar þai'na var komið sögu?
„Já, ætlunin var að reyna að kom-
ast út en mér var ekki þannig innan-
brjósts að ég yi'ði að komast út. Eg
ei' í lögfræðinámi í Háskólanum, er
nú á þriðja ári, og var því ekkert að
flýta mér. En svo þegar Rosenborg
kom til sögunnar varð ég mjög
spenntur og gerði mér strax grein
fyrh' því að ég gæti alveg klárað lög-
fræðina utanskóla. Þetta kom óvænt
upp; ég fékk að vita af áhuga félags-
ins á laugardegi, daginn sem upp-
skeruhátíð KSÍ fór fram, og ég fór út
á mánudeginum."
Síðasti leikur Rosenborg á þessu
ári verður 9. desember, á útivelli
gegn Juventus á Ítalíu, og síðan fá
leikmenn norska meistaraliðsins
þriggja vikna jólafrí. Strax efth' ára-
mót mæta þeir aftur til starfa og
fara fljótlega á mót til Kanaríeyja.
„Það hefur engin áhrif þó við
kæmumst áfram í Meistaradeildinni.
Fríið verður jafn langt, en hugsan-
lega færum við þó fleiri æfingaferðir
til útlenda í vetur. Þetta er ekki mik-
ið frí á heilu ári, þrjár vikur. Hin
norsku liðin eru núna í fríi, æfa svo
eitthvað í desember og taka svo svip-
að jólafrí og við.“
Arni Gautur er ógiftur og barn-
laus. Hann segist kunna mjög vel við
sig í Þrándheimi. „Ibúar borgarinnar
eru um 150 þúsund. Þetta er ekkert
ósvipað og Reykjavík og ég kann vel
við Norðmenn. Þeir eru ekki j.afn
slæmir og að minnsta kosti sumir
höfðu sagt mér!“
Hann segir leikmenn Rosenborg
ekki algjöra atvinnumenn í knatt-
spyrnu. „Allir lifa reyndar af þessu,
en það er að mörgu leyti stefna
klúbbsins að leikmenn hafi eitthvað
annað að gera; séu annaðhvort að
vinna hálfan daginn eða i skóla.
Eggen hefur viljað þetta. Telur að
frítími manna gæti orðið of mikill ef
þeir hafa ekkert annað fyi'h' stafni."
Þú ert eini íslendingurinn sem
leikið hefur í Meistaradeildinni. Er
það ekki svolítið sérstakt að leika á
þeim vettvangi?
„Jú, óneitanlega. Það er orðin hefð
hjá Rosenborg að komast í Meistara-
deildina, það er nánast aðalmálið.
Allt snýst um það á haustin að
tryggja sér sæti þar og liðinu hefur
gengið vel. Það var auðvitað frábært
að fá að spila leikina tvo gegn
Galatasaray; þann fyrri unnum við
3:0 en töpuðum þeim seinni 3:0 og
þrátt fyi'ir það gekk mér vel í seinni
leiknum. Ekkert var sett út á mig og
ég fékk jákvæða umfjöllun, enda gat
ég ekki komið í veg fyrir mörkin.
Það var mikil reynsla að spila í Tyrk-
landi; hávaðinn í áhorfendum var
ótrúlegur og varla hægt að hugsa sér
erfiðari stað að leika á.“
Þjóninn sniglast nú úr eldhúsinu
með forréttinn. Sniglai'nir eru í skel-
inni og ,4’éttu græjumar“ fylgja því
með; töngin góða og lítill gaffall til að
plokka þá úr. Ekki kvörtum við yfir
forréttinum, hann er bragðgóður.
„Þetta er fínt,“ segir markvörðurinn.
Fjölskyldustemirming
Hann segir Rosenborg hafa orð á
sér sem mjög fjölskylduvænt félag.
„Klúbbhúsið er alltaf öllum opið og
fólk hefur aðgang að æfingasvæðinu.
Hér er mikil fjölskyldustemmning.
Skólaki-akkar koma mikið að horfa á
æfingar og fólk fylgist vel með lið-
inu. Menn frá staðarsjónvarpinu og
blöðum eru nánast á hverri æfingu."
Hann segir mjög góðan anda meðal
leikmanna og þeir séu talsvert sam-
an utan æfinga.
Rosenborg hefur haft talsverða
yfirburði í Noregi undanfarin ár og
staðið sig vel í Evrópukeppni. Hver
skyldi vera skýringin á þessu?
„Liðið beitir ákveðnum leikstíl,
sem Nils Arne Eggen hefur þróað.
Leikaðferðin er 4-3-3 með ákveðnum
áherslum, og þannig hefur liðið spil-
að í tíu ár. Gífurleg áhersla er lögð á
sóknarknattspyrnu, og staðreyndin
er sú að þó Rosenborg sé langi’íkasti
klúbburinn í Noregi eru ekki endi-
lega bestu leikmennirnir keypth'
hverju sinni heldur þeir sem þjálfar-
amh' telja passa inn í þennan leikstíl.
Eggen er frábær þjálfari og gríðar-
lega virtur í Noregi - fyrir löngu
orðin goðsögn - og það er engin
hætta á að þessum leikstíl verði
breytt; engin hætta á að einhver ut-
anaðkomandi þjálfari taki við af hon-
um þegai' þai' að kemur.“
Rosenborg hefur gert mikið af því
að kaupa leikmenn frá öðrum norsk-
um liðum og selja þá síðan áfram, að-
allega til Englands. „Pélagið hefur
þénað gífurlega peninga á því og líka
mjög mikið á þátttöku í Meistara-
deildinni." Næsta spurning verður
því að vera: Hafa menn það gott hjá
félaginu?
„Já, já. Misjafnt eflaust, en tekj-
urnar byggjast mikið á bónusum.
Leikmenn koma margir hingað
vegna þess að félagið er í Meistara-
deildinni. Ef vel gengur er hægt að
þéna ágætlega þó launin séu ekkert
miðað við það sem gengur og gerist
til dæmis í Englandi," segir Árni
Gautur og fer ekki nánar út í þessa
sálma.
Hann lék báða Evrópuleikina gegn
Galatasaray, sem fyrr segir, en sat á
varamannabekknum þegar Rosen-
borg sigi’aði Athletic Bilbao 2:1 á
heimavelli á miðvikudaginn. Liðið er
sem stendur efst í D-riðli Meistara-
deildarinnar og á enn möguleika á að
komast í átta liða úrslit, þegar ein
viðureign er eftir - gegn Juventus á
Ítalíu. Fyi’ri leiknum gegn Bilbao
lauk 1:1 á Spáni. „Við vorum fyrsta
liðið til að skora hjá þeim í Evrópu-
keppni á heimavelli í þrjú ár. Leik-
vangurinn þem'a er svakaleg ljóna-
gi-yfja. Við verðum eiginlega að fá
fjögur stig úr síðustu tveimur leikj-
unum; stefnum að því að vinna Bil-
bao og yrðum þá helst að ná stigi
gegn Juventus á útivelli í síðasta
leiknum. Ekki er líklegt að lið í öðru
sæti fari áfram úr þessum riðli, þvi
hann hefur verið svo jafn.“
Yfírspiluðum Juventus
Hann segir flesta hafa búist við
því að Juventus færi áfram upp úr
riðlinum, „en það var siæmt að vinna
þá ekki heima. Við gerðum jafntefli,
en seinni hálfleikurinn er með því
besta sem Rosenborg hefur sýnt -
við yfirspiluðum þá og fengum fullt
af færum.“
Árni Gautur gerði þriggja ára
samning við norsku meistarana og
segist ekki farinn að horfa lengra
fram á veginn. „Ef ég kemst að hér
sem aðalmarkmaður er ég í frábær-
um málum. Það er aðalmarkmiðið
eins og er, en eins og reynslan hefur
sýnt fylgjast mörg félög vel með því
sem gerist hér. Allir Norðmennirnir
hjá Liverpool fóru til dæmis þangað
frá Rosenborg."
Þjónninn fjarlægh' diskana undan
sniglunum. „Þetta var mjög gott,“
segh' Ái'ni Gautur á fallegri norsku.
Skagamaðurinn ungi segh' það
nokkurt stökk að fara m' íslensku
deildinni í þá norsku. ,Áhorfendm'
eru miklu .fleiri og umgjörðin betri.
Og fótboltinn er betri hjá bestu liðun-
um; hraðinn í leikjum miklu meiri og
samkeppnin mun meiri hjá liðunum,
fleh-i góðir leikmenn. Eg held þó að
tvö til þrjú bestu liðin heima gætu al-
veg spjai'að sig hér.“ Hann telm' Ros-
enborg æfa jafnvel heldur minna en
mörg hinna liðanna í Noregi. „Eftir
að tímabilið er byi'jað æfum við yfir-
leitt bara einu sinni á dag og eigum
frí um helgai’ ef ekki er leikur þá.
Mörg hinna liðanna æfa tvisvai' á dag
en þjálfararnir hjá okkm' passa upp á
að við æfum ekki of mikið. Það hefur
verið skrifað um að hraðinn á æfing-
unum hjá Rosenborg sé mun meiri en
annars staðar. Eg þekki auðvitað ekki
hvernig önnur lið æfa, en hér er vel
tekið á og allai' æfingai' gerðai' með
bolta. Hér eni engin langhlaup."
Hvað er Crohns-sjúkdómur?
MAGNÚS JÓHANNSSON LÆKNIR SVARAR SPURNINGUM LESENDA
Spurning: Mig langar til að for-
vitnast um sjúkdóm sem er kallað-
ur „cronin" og mér er sagt að legg-
ist nær eingöngu á ungar konur.
Hvemig lýsir hann sér, af hverju
stafar hann, er hann hættulegur og
er einhver lækning tii við honum?
Svar: Ég held að hér hljóti að vera
átt við Crohns-sjúkdóm sem að vísu
hrjáir bæði kynin en gerir oftast
fyi'st vart við sig á aldrinum 14 til
24 ára. Tveir langvinnir bólgusjúk-
dómai' í þörmum, Crohns-sjúkdóm-
ur og sáraristilbólga (ulcerative
colitis), eru um margt líkir en
sáraristilbólga byrjar oft ekki fyrr
en eftir miðjan aldur. Crohns-sjúk-
dómur virðist fylgja vissum ættum
og um 20% sjúklinganna eiga náinn
ættingja með bólgusjúkdóm í þörm-
um. Ekki er vitað með vissu hvað
orsakai' sjúkdóminn, menn hefur
lengi grunað að orsakavaldurinn sé
sýkill (veira eða baktería) en hann
hefur ekki fundist. Sjúklingar með
Crohns-sjúkdóm eru með truflun í
ónæmiskerfinu en ekki er vitað
BBólgur í
þörmum
hvort hún er orsök eða afleiðing
sjúkdómsins. Crohns-sjúkdómur
leggst einkum á smáþai'mana en
nær stundum niður í ristil. Sjúk-
dómseinkennin eru aðallega kvið-
verkir, oft neðarlega hægra megin,
og niðurgangur eða hægðatregða.
Stundum kemur blóð með hægðum
og einnig geta þyngdartap og sótt-
hiti fylgt sjúkdómnum. Langvar-
andi blæðing frá þörmum getur
leitt til blóðleysis og sjúkdómurinn
getur truflað vöxt og þroska barna,
m.a. vegna skorts á næringarefn-
um. Um er að ræða langvarandi,
ólæknandi sjúkdóm, sem stundum
hverfur, en getur komið aftur
hvenær sem er ævinnar. Stundum
hverfa öll einkenni í langan tíma,
jafnvel árum saman, en ómögulegt
er að vita hvenær þau kunna að
birtast aftur. Þeir sem hafa greinst
með Crohns-sjúkdóm geta gert ráð
fyrir að þeir þurfí læknismeðferð í
langan tíma. Engin lækning er
þekkt en meðferðin hefur það tak-
mark að lagfæra skort á næringar-
efnum, halda bólgubreytingum í
skefjum, gera sjúklinginn verkja-
lausan og stöðva biæðingu. Engar
algildar reglur eru til um mataræði
en sumum versnar af mjólk, áfengi,
ki-yddi, steiktum mat og trefjum.
Stórir skammtar af vítamínum eru
gagnslaush' og geta jafnvel verið
skaðlegh'. Flestum sjúklingum
batnai' mikið af vissum bólgueyð-
andi lyfjum, sýklalyfjum eða ster-
um. Sum þessara bólgueyðandi
lyfja er óhætt að taka árum saman.
Algengasti fylgikvilli Crohns-
sjúkdóms er gamastífla, sem verð-
ur vegna þess hve þarmaveggirnir
þykkna mikið. Stundum eni engin
önnui' úrræði en að fjarlægja þann
hluta þarmanna sem verst er farinn
af sjúkdómnum, en þó að allt sjúka
svæðið sé tekið er alltaf hætta á að
sjúkdómurinn taki sig upp í þeim
hluta þarmanna sem eftir er.
Spurning: Þar sem hár mitt er
farið að þynnast dálítið vai' mér
bent á að hægt væri að kaupa svo-
kallaðan HÁRKÚR í lyfjaverslun-
um, sem inniheldur valin bætiefni
fyrir hárið. Hvaða bætiefni eru
þetta og hefur þetta eitthvað að
segja hvað varðar hárvöxtinn í
raun og veru? Er óhætt að bæta
þessari bætiefnatöku ofan á önnur
vítamín, sem ég tek reglulega inn?
Svar: Hárið þynnist ekki vegna
þess að það vanti einhver vítamín
eða bætiefni nema um sé að ræða
alvarlegan og langvarandi skort.
Þess vegna er ekki við því að búast
að hárkúrar örvi hárvöxtinn en þeir
geta hugsanlega gert hárið fallegra.
I lyfjabúðum og víðar fæst aragrúi
af bætiefnablöndum sem eiga að
bæta og styrkja hárið. Oftast er um
að ræða eitthvað sem á að taka inn
en einnig fást vörur sem á að bera í
hárið. Þeir hárkúrar sem ég hef
skoðað innihalda vítamín og stein-
efni í svipuðu magni og hlutföllum
og hverjar aðrar vítamín- og stein-
efnablöndur sem hér eru á markaði.
Eini áberandi munurinn liggur í
merkingunni, sumt á að vera al-
mennt bætandi og styrkjandi en
annað er sérstaklega ætlað fyrir
hár og neglur. Ef fólk vill taka
vitamín og steinefni til að tryggja
að það búi ekki við skort slíkra efna
er sjálfsagt að gera það, en í hóf-
legu magni. Til er talsverðm- fjöldi
fjölvítamína með steinefnum og þá
er best að velja eina tegund og taka
hana samkvæmt ráðleggingum á
umbúðum. Rétt er að bera saman
verðið á nokkrum tegundum, þetta
eni yfirleitt dýrar vörur.
• LesemJur Morgunblaðsins geta spurt
lækninn um það sem þeim liggur á hjarta.
Tekið er á nwti spurningum á virkum
dögum milli klukkan 10 og 17 í síma 569
1100 og bréfum eða símbréfum merkt:
Vikulok, Fax 5691222.