Morgunblaðið - 28.11.1998, Blaðsíða 32

pjjcx i
32' LAÚGARDAGUR 28. NÓVEMBÉR 1998
ERLENT
(XlCLfy
MORGUNBLAÐIÐ
Litið inn í
Netanyahu bindur enda á Evrópuför vegna falls tveggja hermanna
Arþús-
undahvelf-
inguna
BRESKUR almenningur fékk í
gær í fyrsta sinn að sjá hvernig
verður um að litast í Árþúsunda-
hvelfingunni, sem verið er að
byggja í London í tilefni komandi
tímamóta árið 2000. Svaraði
Michael Grade, yfirmaður nefnd-
ar sem undirbýr byggingu hvelf-
ingarinnar, þá spurningum blaða-
manna en í baksýn mátti sjá tölvu-
unna mynd af því hvernig hvelf-
ingin mun líta út innandyra.
Hvelfingin mun kosta tæplega
800 milljónir sterlingspunda í
byggingu, um 95 milljarða ísl.
króna, og hefúr verið nokkuð um-
deild. Hún mun hins vegar verða
miðpunktur og miðstöð hátíða-
halda í Bretlandi er nýtt árþús-
und hefst.
Segir Líbanonstjórn bera
ábyrgð á árásum Hizbollah
Jerúsalem. Reuters.
BENJAMIN Netanyahu, forsætis-
ráðherra ísraels, sagði í gær að
stjómvöld í Líbanon bæru „beina
ábyrgð“ á sprengjuherferð Hiz-
bollah-hreyfmgarinnai- gegn ísra-
elskum hermönnum í Líbanon. Batt
Netanyahu í gær enda á Evrópufór
sína og hélt í skyndi aftur til Israels
efth' að tveir ísraelskir hermenn
höfðu fallið í Líbanon. Hefur Hiz-
bollah þar með valdið dauða sjö ísra-
elskra hermanna í Líbanon á síðustu
ellefu dögunum og alls hafa tuttugu
og tveir fallið á þessu ári. Átti Net-
anyahu þegar við komuna til Tel
Aviv fund með Yitzhak Mordechai,
varnai-málaráðherra Israels, um
stöðuna í Líbanon.
Netanyahu sagði að Líbanons-
stjóm væri fullfær um að auka her-
styrk sinn í suðurhluta Líbanons til
að takast á við hermdarverkamenn
Hizbollah og ekkert gæti því afsakað
aukin umsvif Hizbollah. Hlytu Lí-
banar aukinheldur að bera beina
ábyrgð á því sem gerðist á þeirra
landsvæði.
Sljórnarandstaðan vill að
herliðið verði kallað heim
Fréttaskýrendur í ísrael gátu sér
þess til í gær að ísraelsstjórn myndi
fyrirskipa árásir á skotmörk í Lí-
banon, til að svara fyrir árásir Hiz-
bollah, en Netanyahu vildi hins veg-
ar í engu svara spurningum blaða-
manna um hvernig stjórn hans
hygðist bregðast við.
Israel hefur ráðið hluta af Suður-
Líbanon síðan 1978 og setti upp sér-
stakt verndarsvæði árið 1985 í því
yfirlýsta augnamiði að verja norður-
hluta landamæra sinna fyrir árásum
hermdarverkamanna. Samþykkti
ísraelsstjórn í aprfl á þessu ári
ályktun Sameinuðu þjóðanna nr. 425
þar sem þess er farið á leit við Israel
að það dragi herlið sitt til baka úr
Líbanon en ki-afðist þess hins vegar
að Líbanar færðu herlið sitt til suð-
urs til að koma í veg fyrir árásir
hermdarverkamanna á Israel. Fór
stjórn Netanyahus auk þess fram á
að öryggi bandamanna þeirra í Líb-
anon yrði tryggt. Líþanonstjórn
segir hins vegar að Israelsmenn
verði að draga hermenn sína á brott
skilyrðislaust.
Netanyahu sagði í gær að hann
stæði enn við samþykktina frá því í
apríl en sagði að rætt yrði á fundum
á morgun, sunnudag, hvernig best
væri hægt að standa við þá sam-
þykkt. Ljóst væri hins vegar að við
óbreyttar aðstæður myndi Israel
áfram hafa hermenn í Líbanon til að
vernda landamæri sín. Stjórnarand-
stæðingar í Israel hafa hins vegar
farið fram á að Israelsstjórn endur-
skoði þegar stefnu sína og að her-
menn verði kallaðir heim frá Líb-
anon án tafar.
Reuters
Ráðherra dæmdur fyrir nauðgun
Petersen sviptur
ráðherraembætti
JOHN Petersen, sjávarútvegs-
ráðherra Færeyja, var í gær
dæmdui' í tíu mánaða fangelsi
fyrir að nauðga 17 ára gamallri
stúlku. Var hann þegar sviptur
ráðherraembætti enda sagði
Anfinn Kallsberg, lögmaður
Færeyja, að Petersen væri ekki
lengur kjörgengur þar sem
hann hefði verið dæmdur til
fangavistar. Lögmaður ráð-
herrans fyrrverandi hefur þeg-
ar áfrýjað málinu til landsrétt-
ar.
Að því er fram kemur í Sosi-
alurin bar stúlkan að hún hefði
orðið barnshafandi af völdum
Petersens en hefði látið eyða
fóstrinu. Þá hefði hún ítrekað
reynt að svipta sig lífi. Peter-
sen fullyrti hins vegar að stúlk-
an hefði haft frumkvæðið að
samræði þeirra. Dómarinn tók
skýringu stúlkunnar trúanlega,
dæmdi Petersen fyrir nauðgun,
svo og fyrir að reyna að nauðga
frænku stúlkunnar á íslandi.
Óvíst um eftirmann
Petersen var dæmdur til að
greiða stúlkunni 30.000 dkr.,
sem svarai' til 300.000 kr. ís-
lenskra, í bætur og málskostn-
að upp á 25.000 dkr., um
250.000 ísl. kr.
Óvíst er hver tekur við sjáv-
arútvegsráðherraembættinu af
Petersenen tvö nöfn hafa eink-
um verið nefnd, Páll Vang og
Jprgin Niclassen.
Skráning kjósenda hafín fyrir þingkosningar sem haldnar verða á næsta ári í Suður-Afríku
Skipulag skráningar
harkalega gagnrýnt
Jóhannesarborg. Reuters.
ÍBÚAR Suður-Afríku hófu í gær að
skrá sig í kjörskrá fyrir næstu þing-
kosningar, sem eiga að fara fram á
næsta ári, en það verður í annað sinn
sem slíkar kosningar fara fram með
þátttöku fólks af öllum kynþáttum.
Skipulagning kjósendaskráningar-
innar hefur sætt gagnrýni af hálfu
stjórnarandstöðuafla, sem í gær virt-
ist ekki að ástæðulausu þegar Nel-
son Mandela forseti reyndi sjálfur að
skrá sig en var sagt að hann hefði
gert það á röngum stað.
Tuttugu og fimm milljónir Suður-
Afríkubúa hafa kosningarétt, en þeir
hafa tíma fram í febrúar til að sjá til
þess að þeir séu löglega skráðir í
kjörskrá, annars munu þeir ekki
geta nýtt sér kosningaréttinn. Gert
er ráð fyrir að kosningarnai' fari
fram í maí eða júní.
Talsmenn stjórnarandstöðuflokka
kvarta yfir því að skráningarferlið sé
á barmi þess að hrynja til grunna.
Þeir hyggjast fá hæstarétt landsins
til að skera úr um hvort þeir hafi
ekki rétt fyrir sér í því að margir
Suður-Afríkubúar muni missa af
tækifærinu til að kjósa með því að
þeir viti ekki hvert þeir eigi að fara
til að fylla út eyðublöðin sem þarf til
að komast á kjörskrána. I gær virtist
sem þetta ætti við um forsetann
sjálfan.
Mandela mætti í skráningarstöð
við skóla einn nærri heimili hans í
norðanverðu úthverfi Jóhannesar-
borgar. Þar lagði hann áherzlu á að
það væri lykillinn að framtíð hvers
og eins að hann léti skrá sig. „Nú get
ég tekið þátt í að móta framtíð
mína,“ sagði forsetinn í skráningar-
stöðinni, þar sem hann gekk í gegn
um fjögurra þrepa skráningaferlið.
Kosningaeftirlitsmaður Lýðræðis-
flokksins, sem er í stjórnarandstöðu,
benti Mandela á að hann væri ekki í
réttri kjördeild og yrði að ljúka
skráningunni með því að mæta síðar
á réttan stað.
Forsetinn fór
kjördeildavillt
Talsmenn stjómarflokksins Afr-
íska þjóðarráðsins, flokks Mandelas,
lýsti því yfir að forsetinn hefði nú
látið skrá sig. En yfirkjörstjórnin
sagði að hann hefði aðeins sviðsett
táknræna athöfn, ekkert annað.
Kjörstjórnin hefur nú látið undan
þrýstingi um að reyna ekki að ljúka
skráningu þjóðarinnar á þremur
dögum, eins og upphaflega var ráð-
gert, heldur muni skráningarferlið
verða teygt fram í febrúar. Gagn-
rýnendur óttast að það leysist upp í
óreiðu. Gizkað er á að allt að fimm
milljónir landsmanna geti ekki skráð
sig vegna þess að þeir hafi ekki feng-
ið nýjustu gerð af persónuskilríkj-
um, sem krafizt er að fólk hafi til
þess að það geti skráð sig í kjörskrá.
Vill tvo þriðju hluta þingsæta
Samskipti ANC og stjórnarand-
stöðuflokkanna hafa verið að versna
upp á síðkastið. Mandela ýtti enn
undir þá misklíð með því að lýsa því
yfir í ávarpi sem hann flutti á fundi
með erlendum fréttariturum í vik-
unni, að stjórn hans stefni að því að
fá að minnsta kosti tvo þriðju hluta
þingsæta í kosningunum, en þar með
gæti stjórnarmeirihlutinn breytt
stjórnarskránni að vild, sem hvíta
minnihlutanum og öðrum minni-
hlutahópum landsins hugnast lítt.
„Við verðum að fá tvo-þriðju-
Reuters
NELSON Mandela, forseti Suð-
ur-Afríku, afhendir persónuskil-
ríki sín er hann reyndi að skrá
sig á kjörskrá í Jóhannesarborg.
meirihluta til að tryggja að Mikka
Mús-flokkar séu ekki að skemma
fyrir okkur,“ sagði Mandela.
LISTMUNAUPPBOÐ
SUNNUDAGINN 29. NÓVEMBER KL. 20.30 Á HÓTEL SÖGU
KOMIÐ OG SKOÐIÐ VERKIN í GALLERÍ FOLD, RAUÐARÁRSTÍG 14,
í DAG KL. 10.00 - 17.00 OG Á MORGUN KL. 12.00 - 17.00
SELD VERÐA YFIR 90 VERK, ÞAR Á MEÐAL FJÖLMÖRG VERK GÖMLU MEISTARANNA Sími 551 0400