Morgunblaðið - 28.11.1998, Blaðsíða 57

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 28. NÓVEMBER 1998 5 7
AÐSENDAR GREINAR
W w w. gíipfiggrMhfÍÚ)'. .ÍÉ
Móðir Jörð
VIÐ mannfólkið er-
um börn Jarðarinnar
og Jörðin er móðir
okkar. Við lifum í skjóli
Jarðar og njótum
ávaxta hennar og gjaf-
mildi en á móti ætti
það að vera okkar
ánægja að sýna henni
ræktarsemi og virð-
ingu. Flestir eru farnir
að sjá að þarna höfum
við ekki staðið okkur
og orðið er ljóst að
gjafmildi Jarðarinnai'
eru takmörk sett. Nú
verðum við að breyta
um stefnu í umgengni
okkar við móður Jörð.
Það þurfum við að gera fyrst og
fremst sjálfra okkar vegna, því
þrátt fyrir allt þá er Jörðin sterkari
Það er er sannfæring
mín, segír Borghildur
Oskarsdóttir, að þessar
ofurstærðir virkjana og
stóriðju sé röng stefna.
en það lífríki hennar sem við menn-
irnir erum hluti af. Sjálfsagt getur
Jörðin fundið leiðir til að endurnýja
lífríki sitt á einhvern hátt á óra-
löngum tíma. Jörðin mun lifa áfram
þótt við hverfum af yfirborði henn-
ar; hún getur án okkar verið en við
ekki án hennar.
Við hugsum orðið hnattrænt og
allt kemur okkur við hvar sem er í
heiminum. Þó er eðlilegt og nauð-
synlegt að við berum alveg sér-
staka umhyggju fyi-ir því landi sem
við lifum á og þar er ábyrgð okkar
mest. Öll erum við náttúrudýrkend-
ur eins og kemur fram í öllum
blaðagreinum og ræðum sem um
hálendismálin fjalla.
En við erum bara ekki
sammála um það
hvemig við eigum að
koma fram við okkar
ástkæru fósturjörð.
í deiglu ráðamanna
okkar er næsta stór-
virkjun, Fljótsdals-
virkjun. Af skrifum
sérfróðra manna sem
fjallað hafa um þessi
mál er Ijóst að ef af
virkj unarframkvæmd-
um þessum verður
munu meiri náttúru-
verðmæti eyðileggjast
af manna völdum en
dæmi eru til hér á
landi. Hugmyndin er að virkja Jök-
ulsá í Fljótsdal og Jökulsá á Brú
auk flestra straumvatna á vatna-
svæði þeirra og Eyjabökkum á að
sökkva undir vatn. Eyjabakkalægð-
in er fornt jökullón sem fyllst hefur
af framburði og mjmdað fágæta
gróðm-vin á hálendinu þar sem
gróðurinn hefur aðlagast lágum
sumarhita. Ef svæðið verður eyði-
lagt verður aldrei hægt að bæta
skaðann. Þetta kemur okkur öllum
við og það verður að fara að breyta
um aðferðir og vinna samkvæmt
ströngum sjónarmiðum náttúru-
verndar.
Það er sannfæring mín að þessar
ofurstærðir virkjana og stóriðju sé
röng stefna. Eg á bágt með að trúa
því að þetta sé það sem fólkið vill.
Aðrii- kostir verða að finnast. Lát-
um reyna á hugmyndaflug lands-
manna, leitum vistvænna leiða,
veitum styrki í hugmyndabanka og
til nýrra verkefna.
Fyrr á öldinni voru á nokkrum
árum unnin ríkisstyrkt náttúru-
spjöll um allt land, eða þannig
horfir það við núna þegar litið er
yfir sundurgrafið landið fimmtíu
eða sextíu árum seinna. Nær allt
Borghildur
Óskarsdóttir
votlendi sem til náðist .á þessum
tíma var ræst fram; grafið djúpum
sárum með stórvirkum vélum
þeirra tíma. Eftir stendur landið
rúið því fjölbreytta dýra- og
plöntulífi sem á löngum tíma hafði
aðlagast aðstæðum. Ásetningurinn
var kannski góður en í dag finnst
okkur framkvæmdin bera vott um
þröngsýni og tillitsleysi gagnvart
móður Jörð.
Það er augljóst að ef við höldum
áfram að raska þeirri náttúru sem
við höfum vald yfir munum við og
afkomendur okkar hafa verra af.
Þótt við fórumst ekki vegna yfir-
gangs okkar þá er hætta á því að
náttúran og lífríkið verði fábreytt-
ara og hvaða afleiðingar það hefur
vitum við ekki. Það fjölbreytta líf-
ríki sem við erum hluti af hefur
verið lengi að þróast og við verðum
að gera allt sem í okkar valdi stend-
ur til að koma í veg fyrir að það
verði eyðilagt meira en orðið er.
Jörðin er líkami og við verðum að
sýna þessum líkama virðingu. Það
er kominn tími fyrir okkur til að
skoða Jörðina frá þessu sjónar-
horni. Metum gildi móður Jarðar
ofar stundarhagsmunum.
Höfundur er myndlistarmaður.
Glugginn
Laugavegi 60, sími 551 2854
Jakkapeysuúrvalið
er í Glugganum
HeímFLutt
þekkÍNq
Laugardaginn
28. nóvember
kl. 14 - 16
Kynningarfundaröð
íslenskrar
erfðagreiningar
Dr. Laufey Þóra Ásmundsdóttir:
Krabbameinsvaldandi gen
í erfðabreyttum músum
Laufey Þóra starfar sem sérfræðingur
á rannsóknarstofu íslenskrar erfða-
greiningar. Hún lauk B.S. prófi frá líf-
fræðiskor Háskóla íslands 1987 og
fjórða árs verkefni frá sömu deild 1988.
Laufey lauk doktorsprófi frá Georgetown
University í Washington D.C. 1994. Hún
starfaði á rannsóknarstofu Dr. Philip Leder
við erfðafræðideild Harvard læknaháskólans
í Boston þar til hún hóf störf hjá íslenskri
erfðagreiningu.
Gestum fundarins gefst kostur á að skoða
rannsóknarstofur íslenskrar erfðagreining-
ar undir leiðsögn vísindamanna og þiggja
kaffiveitingar að því loknu.
í S L E N S K
erfðag reining
Lyngháls 1,110 Reykjavík
Eltas SncelandJónsson / Dagur
Gylfi Grondal:
Saga athafhaskálds
Þorvaldur í Síld og fisk ólst upp í fátækt
hjá einstæðri móður en varð einn af mestu
athafnamönnum síðari tíma og hæsti
skattgreiðandi landsins. Þorvaldur var
brautryðjandi í íslensku atvinnulífi, en
hann var einnig einstæður fagurkeri og
eignaðist stærsta listaverkasafn í einkaeign
hér á landi. Margt mun koma á óvart í
þessari viðburðaríku og skemmtilegu
bók um einstæðan mann.

caGA
„Gylfi Gröndal hefur margsannað færni sína í að
skrifa læsilegar viðtalsbækur sem gefa lesandanum
ljósa mynd af viðmælanda höfundarins. Þetta á við
um nýju bókina hans ... Þetta er mjög jákvæð saga.“
FORLAGIÐ
www.mm.is • sími 515 2500