Morgunblaðið - 28.11.1998, Qupperneq 33

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
LAUGARDAGUR 28. NÓVEMBER 1998 33
Heilsa Jeltsíns viðunandi og hann sagður geta setið í embætti til ársins 2000
Rætt um að sameina frjáls-
lynd öfl í eina hreyfingu
Moskvu. Reuters.
BORIS Jeltsín Rússlandsforseti
var í gær sagður við viðunandi
heilsu og að hann myndi gegna
embætti sínu út kjörtímabilið, sem
rennur út um mitt árið 2000, nema
heilsa hans
versni mikið.
Þessi yfirlýsing
talsmanns for-
setans hefur þó
ekki náð að slá á
kosningaskjálfta
sem gripið hefur
um sig í Rúss-
landi í tengslum
við væntanlegar
forsetakosningar. Fjöldi flokka hef-
ur verið stofnaður á síðustu vikum
og í gær lýsti skrifstofustjóri
Jeltsíns því yfir að í Kreml væra
menn reiðubúnir að safna saman
svokölluðum umbóta- og frjálslynd-
um öfhim í eina hreyfingu til að
koma 1 veg fyrir að kommúnistar
kæmust til valda þegar Jeltsín fer
frá.
Fékk „nokkur" hjartaáföll í
kosningabaráttunni 1996
Dmitrí Jakúshkín, talsmaður
Jeltsíns, sagði í samtali við dagblað-
ið Izvestía heilsu leiðtogans „viðun-
andi“, hann vinni og hafi fótaferð.
Jeltsín liggur nú á sjúkrahúsi með
lungnabólgu. Hins vegar rauf
Jakúshkín þá venju að upplýsa helst
ekkert um heilsufar forsetans, er
hann viðurkenndi að Jeltsín hefði
fengið nokkur hjartaáföll í kosn-
ingabaráttunni 1996 en á þeim tíma
var sagt að hann væri með særindi í
hálsi.
Jakúshkín sagði að forsetinn ætti
að geta setið í embætti í hálft annað
ár nema honum versnaði mjög en
sagði vandann vera þann að „flest
venjuleg veikindi eins og flensa
leggjast þyngra á [forsetann] en
aðra“.
Sameinast gegn kommúnistum
Svo virðist nú sem annar hver
maður í rússneskum stjórnmálum
sé önnum kafinn við að mynda
stjórnmálaflokk. Oleg Sysujev,
skrifstofustjóri Jeltsíns og fyri-ver-
andi aðstoðarforsætisráðherra
Sergeis Kíríjenkós, sagði í gær að
starfsmenn forsetann reru nú að því
öllum árum að sameina andstæð-
inga kommúnista.
Sagði Sysujev að með því vildu
menn komast hjá því að frjálslynd
öfl mættu svo margklofin til leiks í
þingkosningum að þau næðu engu
fram. Minnti hann á þingkosning-
arnar 1995 þegar 43 flokkar voru í
framboði. „Ef fjöldi dvergframboða
með háleitar hugsjónir býður fram
verður staðan engu betri en hún er
nú,“ sagði hann en gengið verður til
þingkosninga eftir ár.
Enginn hægðarleikur
Hugmyndin um að sameina
frjálslynd öfl hefur fengið byr undir
báða vængi í kjölfar morðsins á
þingkonunni Galínu Starovojtovu,
sem kommúnistum hefur verið
kennt um. Viðurkenndi Sysujev i
gær að það yrði þó enginn hægðar-
leikur að fá alla frjálslynda stjórn-
málamenn til samvinnu og nefndi
einkum Jabloko-flokk Grígorís Javl-
inskís, sem er stærsti og skipulagð-
asti frjálslyndi flokkurinn á þingi.
Á meðal þeirra sem stofnað hafa
nýja flokka á liðnum vikum er
Sergei Kíríjenkó, sem Jeltsín rak úr
stóli forsætisráðherra í ágúst sl. Þá
hefur Borís Nemtsov, fyiTverandi
aðstoðarforsætisráðherra, stofnað
flokk undir heitinu Unga Rússland.
Hefur hann lýst því yfír að samtök
frjálslyndra flokka geti haldið ráð-
stefnu 10. desember nk. Síðast en
ekki síst má nefna Júrí Lúshkov,
borgarstjóra í Moskvu, en hann
stofnaði miðjuflokk í síðustu viku.
Hvort Lúshkov sér sér hag í því að
vinna með slíkum samtökum er
óljóst en Gennadí Sjúganov, leiðtogi
kommúnista, hefur nú þegar lýst
því yfir að hann geti vel hugsað sér
samvinnu við Lúshkov.
Skattar Iækkaðir
Jevgení Prímakov heldur sig
hins vegar fyrir utan þessar póli-
tísku hræringar og ítrekaði í vik-
unni að hann hefði ekki hug á því að
bjóða sig fram í forsetakosningun-
um. Hann tilkynnti hins vegar í
gær að stjórn hans hefði ákveðið að
lækka sölu- og tekjuskatt til að
hvetja Rússa til að telja fram tekj-
ur sínar. Fjármálaráðherra hans og
stjórnvöld á Vesturlöndum efast
hins vegar um að þetta auki tekjur
rússneska ríkisins nóg til að fjár-
magna fjárlagafrumvarpið fyrir
næsta ár.
200 lík
í brunni
London. The Daily Telegi'aph.
ALLT að tvö hundruð lík hafa
fundist í branni í Alsír. Talið
er að um sé að ræða fórnar-
lömb borgarastyrjaldarinnar
sem geisað hefur í landinu
undanfarin ár.
Er nú unnið að því að skoða
fleiri branna í nágrenni Algeirs-
borgar til að kanna hvort ódæð-
ismennimir hafi losað sig við
fleiri lík á þennan hátt. Er talið
að vopnuð samtök íslamskra
bókstafstráarmanna (GIA) hafi
staðið að baki morðunum en
samtök þessi hafa á undanfóm-
um mánuðum miskunnarlaust
murkað lifið úr öllum þeim sem
þeir telja stuðningsmenn al-
sírski-a stjórnvalda.
Jeltsín
Reuters
Japanslieimsókn Jiangs Zemins forseta Kína hefur ekki bætt samskipti ríkjanna
Fortíðardraug’-
ar skyggja á
leiðtogafund
Reuters
JIANG Zemin, forseti Kína, og Keizo Obuchi, forsætisráðherra Japans,
lyfta glösum við athöfn í Tókýó í gær.
Tókýó. Reuters.
VONIR stóðu til að fyrsta heimsókn
leiðtoga Kína tO Japans myndi vai’ða
veginn að bættum samskiptum ríkj-
anna, en sú virðist ekki ætla að verða
raunin. Viðræður Jiangs Zemins,
forseta Kína, og Keizos Obuchis, for-
sætisráðhema Japans, hafa ekki snú-
ist um knýjandi mál samtímans, eins
og efnahagskreppuna í Asíu eða
hættu á átökum á Kóreuskaga, held-
ur deilur um atburði sem áttu sér
stað fyrir hálfri öld.
Samningaviðræður um afsökunar-
beiðni Japana vegna framferðis
þeirra gegn Kínverjum í síðari
heimsstyi-jöldinni hófust síðastliðið
sumar. Stjórnvöld í Peking hafa lagt
hart að Japönum að gefa út formlega
afsökunarbeiðni, eins og Obuchi
lagði fram við Kim Dae Jung, forseta
Suður-Kóreu, er hann heimsótti Jap-
an í síðasta mánuði. Japanir hafa
hins vegar ekki viljað fallast á það.
Haft var eftir Akitaka Saiki, tals-
manni Obuchis, að kringumstæður
hefðu verið ólíkar, Japanir hefðu lagt
Kóreuskagann undh’ sig, en hins
vegar háð stríð í Kína. Hann sagði að
það væri við hæfi að biðja Kínverja
afsökunar, en að ekki væri þörf á að
gera það með formlegum hætti.
„Djúpstæð iðrun"
Japanir neituðu einnig kröfu Kín-
verja um að gefa út yfirlýsingu um
að þeir styddu hvorki sjálfstæði
Tævans, stefnu Tævans um samein-
að Kína né inngöngu Tævans í al-
þjóðasamtök fullvalda ríkja, eins og
Bill Clinton Bandaríkjaforseti gerði
í heimsókn sinni til Kína síðastliðið
sumar. Obuchi lýsti því hins vegar
yfir að hann væri ekki hlynntur
sjálfstæði eyjarinnar, og að hann liti
á hana sem hluta Kína.
Kínverskir og japanskir embætt-
ismenn reyndu í gær að gera lítið úr
ágreiningnum, og lögðu áherslu á
að Jiang og Obuchi hefðu náð sam-
komulagi um ýmis mál, eins og sam-
vinnu í umhverfismálum og ung-
mennaskipti. En stjórnmála-
skýrendur bentu á að erfitt væri að
horfa fram hjá því að það tafðist um
sex klukkustundir að birta sameig-
inlega yfirlýsingu leiðtoganna, sem í
ofanálag var gefin út án undirskrift-
ar þeirra.
Þó Kínverjar hafi ekki fengið
ki’öfu sinni um formlega afsökunar-
beiðni framgengt, lagði Obuchi
fram munnlega afsökun fyrir hönd
japönsku ríkisstjórarinnar á fundi
sínum með Jiang. Að auki viður-
kennir Obuchi í yfirlýsingunni að
kínverska þjóðin hafi orðið fyrir
„miklu óláni og skaða“ af völdum
Japana á stríðsárunum, og að Jap-
anir finni fyrir „djúpstæðri iðrun“
vegna þess.
Afgreitt mál?
Ummæli Hiromu Nonaka, tals-
manns japönsku ríkisstjórnarinnar,
í gær urðu ekki til að bæta and-
rúmsloftið. Nonaka sagði við frétta-
menn að Japanir hefðu margoft lát-
ið iðrun sína í ljós og að í sínum
augum væri málið afgreitt. Jiang
Zemin brást við ummælum
Nonakas á fundi sínum með for-
manni japanska Kommúnistaflokks-
ins í gær. Hann kvaðst ekki sam-
mála því að Kínverjar væru of upp-
teknir af fortíðinni og sagði að
reglulega þyrfti að vekja máls á
grimmdarverkum Japana, svo yngri
kynslóðir endurtækju ekki mistök
þeirra eldri.
Japönsk dagblöð fjölluðu í gær
um „mismunandi skilning" Kínverja
og Japana á sögulegum atburðum.
Þau forðuðust að velta upp þeirri
spurningu hvers vegna Japanir
gætu ekki beðist formlega afsökun-
ar á framferði sínu í fortíðinni, en
mörg þeirra endurómuðu það við-
horf, sem virðist viðtekið í Japan, að
málið sé úr sögunni. Leiðarahöfund-
ur íhaldssama dagblaðsins Sankei
Shimbun hvatti ríkin til að binda
enda á þrætuna, og spurði „Hve
lengi þurfum við að halda áfram að
biðjast afsökunar?“.
Vetrarríki
í Búlgaríu
MIKIL snjókoma hefur gert
usla í norðurhéruðum Búlgaríu
að undanförnu og valdið raf-
magnsleysi í hundruðum
þorpa. Nokkur þeirra eru
einnig án vatns af völdum
fannfergisins. Aldraður
Búlgari safnar hér eldiviði ná-
lægt þorpinu Poruchik Ges-
hanovo.
€amelot
Skartgripir
Gæóavara
á góóu verói
Heildsölubirgðir
EINCO EHF.
Skúlagötu 26.
sími 893 1335