Morgunblaðið - 28.09.1997, Blaðsíða 22

' "*22 B SUNNUDAGUR 28. SEPTEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
DÆGURTÓNLIST
ROLLINGAR
Suðið góða
Fyrir fjórum árum kom út suður á
Bretlandi plata sem átti eftir að hafa
mikil áhrif á þróun breskrar danstón-
listar. Sú hét Dummy og sveitin
Portishead. Spurðist ekkert af sveit-
inni lengi, en aðdáendur geta glaðst
því ný breiðskífa kom út fyi'ir
skemmstu.
eftir Árno
Matthíasson
Portishead var og er
hljómsveit þeirra Geoffs
Barrows, Beth Gibbons,
Adrians Utleys og Dave
McDonalds og enn þannig
skipuð. Mest ber reyndar á
þeim Barrow og Gibbons,
en Utley kemur viða við í
lagasmíð-
um og
upptöku-
stjórn.
Dummy
þótti mikið
meistara-
verk, en
engum
sögum fer
af því hvað tafði uptökur því
Barrow lýsti þvi yfir í við-
tali í lok árs 1993 að vinna
væri hafm við næstu skífu.
Dummy markaði nýjar
brautir í breskri tónlist,
popp- og danstónlist; til
vai’ð hljómur sem kenndur
var við Bristol-borg og þró-
aðist út í það sem menn
kölluðu triphop. Barrow
segir að hljómur sveitarinn-
ar sé til kominn þannig að
hann er mikill aðdáandi
kvikmyndatónlistar og
reyndar hefur sveitin samið
nokkuð af tónlist fyrir kvik-
myndir. Prátt fyrir það vill
hann ekki spyrða saman
Portishead og hreyfimynd-
ir, segist reyndar vona að
fólk eigi ekki eftir að horfa
of mikið á myndböndin sem
fylgja munu lögum hennar;
myndirnar eigi að kvikna í
hugum áheyrenda en ekki á
tjaldi eða skjá.
Aðal Portishead að
flestra mati er söngkonan
Beth Gibbons, sem dregur
upp ókræsilegar myndir
með sérkennilegri raddbeit-
ingu sinni. Margur hefur og
haft orð á því að textar
hennar séu þrungnir þrá-
hyggju og undarlegheitum
og líkasttil tilbúningur og
uppspuni, en Barrow segir
að hún syngi bara um það
sem hún hafi upplifað. „Hún
er ekki að búa neitt til og sá
heiðarleiki skiptir máli; ef
þú ætlar að skila tilfinning-
um verður þú að syngja frá
hjartanu."
A nýn-i plötu eru þau
Barrow og Gibbons við
sama heygarðshornið, suðið
góða á sínum stað og ef eitt-
hvað eru textar enn inn-
hverfari og myrkari en forð-
um. I viðtali fyrir skemmstu
vildi Barrow kenna því um
að hann semdi svo þung-
lyndisleg lög, því Gibbons
væri í eðli sínu glaðlynd og
reif. Hann lætur þess
reyndar getið líka að ekki sé
líklegt að sveitin eigi eftir að
halda mikið af tónleikum til
að fylga skífunni eftir, fátt
þyki honum veira en ferð-
ast, aukinheldur sem hann
er ekki gjarn á að gefa við-
töl þannig að kynning á
plötunni verður mjög í
skötulíki.
Ný plata Portishead er
fyrirtak og stendur hinni
fyrri plötu, Dummy, á
sporði, en erfitt að segja
hvaða viðtökur hún eigi eft-
ir að fá. Víst hrinti Portis-
head af stað tónlistarbylgju,
en sú bylgja hefur löngu
hjaðnað og margar nýjar
risið og hnigið síðan Dum-
my kom út.
Lífseigir
og lang-
vinsælir
ENGIN hljómsveit er
lífseigari og langvinsælli en
Stuðmenn sem enn eru að.
Fyrir skemmstu komu út á
einum diski tvær breiðskíf-
ur sem ekki hafa áður verið
gefnar út á disk og eitt nýtt
lag í þokkabót.
Þótt ekki hafi komið nýtt
efni frá Stuðmönnum í
fimm ár og reyndar lítið
heyrst til sveitarinnar þann
tíma er hún fráleitt hætt,
eins og sannaðist á miklu
stuðballi á Hótel íslandi
fyrir skemmstu.
Á Ærlegu sumarfríi, sem
dregur nafn sitt af laginu
nýja, er að finna breiðskíf-
urnar Gráa fiðringinn og I
góðu geimi, sem illfáanleg-
ar hafa verið lengi og alls
ekki á geisladisk. Lagið
nýja, Ærlegt sumarfrí, er
reyndar ekki eftir liðsmenn
sveitarinnar utan að text-
inn er eftir Þórð gítarleik-
ara Árnason, en önnur lög
á plötunni eru úr smiðju
Stuðmanna sjálfra og þar á
meðal mörg helstu laga
sveitarinnar, til að mynda
Það jafnast ekkert á við
jazz, Búkalú, Segðu mér
satt, íslenskir karlmenn,
Blindfullur, Úti í eyjum og
Taktu til við að tvista svo
fátt eitt sé talið.
Á FÁUM tónlistarmönnum
hefur Bob Dylan meira dá-
læti en Jimmy Rodgers, sem
kallaður var bremsuvörður-
inn syngjandi. Fyrir
skemmstu kom út fyrsta
skífan á nýju merki Dylans,
Egyptian Records, sem
einmitt er helguð Rodgers.
Jimmy Rodgers fæddist í
Mississippi 1897 og er al-
mennt talinn faðir sveitatón-
listarinnar vestan hafs.
Hann tók þátt í fyrstu upp-
BREMSU-
VÖRÐURINN
SYNGJANDI
tökunum sem gerðar voru á
sveitatónlist, svonefndum
Bristol-upptökum, sem þótti
ekki par fín á þeim tíma, og
fléttaði saman evrópskri
þjóðlagahefð og tónlistar-
hefð blökkumanna. Tónlist-
arferill hans varð ekki lang-
ur, að minnsta kosti ekki sé
litið til upptökusögu hans,
því hann lést út berklum sex
árum síðar. Á þessum sex
ártum tók hann upp grúa
laga sem teljast með helstu
lögum sveitatónlistarinnar
vestan hafs og áttu eftir að
hafa áhrif á óteljandi tónlist-
armenn, ekki síst Bob Dylan
eins og Dylan rekur í inn-
gangi að plötunni sem nefnd
er að framan. Þar syngur
Dylan lag eftir Rodgers og
fleiri söngvarar koma reynd-
ar við sögu: Bono, Jerry
heitinn Garcia, Alison
Rrauss, John Mellencamp,
Willie Nelson, Van Morri-
son, Steve Earle, Dwight
Yoakam, Aaron Neville, Da-
vid Ball, Dickey Betts, Iris
Dement og Mary Chapin
Carpenter. Þess má geta að
upptaka Garcia á Blue Yodel
#9 var það síðasta sem hann
hljóðritaði.
Þunglynd Beth Gibbons og Geoff Barrow
brosa í gegnum tárin.
verk sem þeir sem um hafa
fjallað telja mjög til bóta.
Reyndar vekur athygli að
platan nýja fær almennt
mun betri dóma en
síðustu afurðir; ann-
aðhvort hafa menn
tekið Rollingana í
sátt eða þá þeim hef-
ur einfaldlega tekist
betur upp en áður.
Eins og getið er
hófst tónleikaferð
sveitarinnar um
heiminn fyrir
skemmstu og ef að
líkum lætur á hún
eftir að leika fyrir
milljónatugi í þeirri
reisu sem á víst að
verða umfangsmeiri
en nokkru sinni. Ber
ekki á því að þeir
þurfi að óttast að-
sókn, því miðar selj-
ast upp á alla tón-
leika um leið og
sölustaðir eru opn-
aðir. Kannski hefur
sitt að segja að flestir virð-
ast telja að þetta verði síð-
asta ferð sveitarinnar um
heiminn, en þeir sem þekkja
til segja ólíklegt að þeir geti
sest í helgan stein eftir að
hafa iðjað í tónlist frá því
snemma á sjöunda áratugn-
um.
Lífseig Stuðmenn sletta
úr klaufunum.
SÖNNUN þess að rokkið þekkir ekki aldursmörk eru þeir
félagar í Rolling Stones sem enn eru að og enn að gefa út.
Skammt er síðan nýjasta skífa sveitarinnar, Bridges to Ba-
bylon, kom út og enn ein tónleikaförin hafin um heiminn.
Oamllngjar Rollingar í finu formi.
Síðustu plötur sveitarinn-
ar hafa selst prýðilega,
þarsíðasta skífa í fimm millj-
ónum eintaka og tónleika-
skífan sem fylgdi í kjölfarið í
þremur milljónum, og þó
það sé ekki upp í nös á ketti
fyrir aðra eins sveit verður
því ekki neitað að Rolling
Stones telst fremsta rokk-
sveit heims og hefur skipað
þann sess síðan á áttunda
áratugnum.
Á plötunni nýju njóta þeir
félagar aðstoðar ýmissa tón-
listarmanna og upptöku-
stjóra og fyrir vikið er plat-
an fjölbreyttari en síðustu