Morgunblaðið - 31.05.1988, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 31. MAÍ 1988
Reuter
Eiginkonur leiðtoganna; þær Nancy Reagan og Raisa Gor-
batsjova, sjást hér leiðast inn í veisiusal í Kreml.
Nancy kemur
víða við í Moskvu
Moskvu. Fri önnu Bjarnadóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
NANCY Reagan notaði timann til að heimsælga bamaskóla númer
29 f Moskvu f gærmorgun á meðan eiginmaður hennar átti fund
með Mikhaíl Gorbatsjov. Skólinn sérhæfir sig f enskukennslu og
munu færri en vilja komast að. Hún færði skólanum Encyclopedia
Americana, sýningarvél og þijár kvikmyndir að gjöf. Einn nem-
andi sagðist vera nyög feginn að forsetafrúin heimsótti skólann
af þvf að skólinn var málaður áður en hún kom, hann fékk nýja
stóla og borð og ný hljóðfæri. Og nemandinn hlakkaði til að njóta
gjafanna, sem hún færði, næsta vetur.
Forsetafrúin skoðaði skólann og Bandaríkjanna. Nancy sat hjá ljós-
dáðist að enskukunnáttu nemenda.
Hún hélt síðan til þorpsins Pered-
elkino, þar sem Boris Pastemak,
höfúndur Shivago læknis, er graf-
inn. í gær voru 28 ár síðan hann
lést. Hún heimsótti gröf hans og
skoðaði húsið þar sem hann bjó.
Það er nú verið að breyta því í
safn. Skáldið Andrei Voznesenskij
býr í nágrenninu og bauð forseta-
frúnni í hádegisverð. Hún fékk
kavíar, kartöflur, borscht, kaffí og
eitthvert salat sem hún hafði aldrei
smakkað áður.
Forsetahjónin fóru saman að
skoða Danilov-klaustrið f eftirmið-
dag áður en þau tóku á móti and-
ófsmönnum í sendiherrabústað
myndaranum Sergei Petrov í mót-
tökunni og hann sagði á eftir að
hún hefði verið mjög elskuleg. Þau
hjónin snæddu síðan kvöldverð í
boði Gorbatsjov-hjónanna í Kreml-
ar-höll.
Nancy og Raísa reyndu að láta
eins og bestu vinkonur á sunnudag
þegar þær hittust aftur. Hin síðar-
nefnda sýn<}i Nancy elstu kirkjuna
í Kreml og Rauða torgið. Þær
sögðu fréttamönnum að það væri
algjör vitleysa að þeim kæmi ekki
vel saman.
Frú Gromyko, forsetafrú, fer
með Nancy Reagan til Leníngrad
í dag en Raísa á að sýna henni
Tretykov-saftiið á miðvikudags-
morgun.
Rúmlega fímm þúsund
blaðamenn í Moskvu
Moskvu, frá Ásgeiri Sverrissyni, blaðanuinni Morgunblaðsins.
RÚMLEGA 5.000 blaðamenn eru
samankomnir hér í Moskvu til
að fylgjast með fjórða leiðtoga-
fundi þeirra Míkhaíls Gorb-
atsjovs, aðalritara sovéska
kommúnistaflokksins, og Ron-
alds Reagans Bandarfkjaforseta.
Moskvubúar, sem flestir skarta
sínum fegurstu sumarklæðum,
halda áfram sínu daglega amstri
og fundurinn virðist lítil áhrif
hafa á líf þeirra.
Tilteknum götum hefur þó verið
iokað og leigubílstjórar sótbölva er
þeir aka fram á einkennisklædda
öryggisverði í nágrenni Mezhd-
únarodnaja-hótelsins á bökkum
Moskvufljóts, þar sem blaðamenn
sinna störfúm sínum á meðan leið-
togamir eiga fundi.
Eftir því sem næst verður kom-
ist eru tæplega 5.400 blaðamenn
samankomnir í Moskvu. Svo sem
vænta mátti flölmenna Bandaríkja-
menn hingað, en sendimenn banda-
rískra flölmiðla munu vera um eitt
þúsund.
Þeir fréttamenn erlendir, sem
blaðamaður hefur rætt við hér í
Moskvu, eru öldungis forviða á
skriffinnskunni, sem hér viðgengst.
Samt herma heimildarmenn Morg-
unblaðsins að „kerfíð" sé mun lipr-
ara en menn eiga að venjast. Þeir
sem sérfróðir mega teljast segja
að gífúrlegar breytingar í átt til
meira frjálsræðis séu greinilega að
geijast 1 Sovétríkjunum og beri
bæði götulíf og viðhorf almenníngs
vitni um það.
Þörungaplágan í Noregi:
Vonast til að mesta
hættan sé liðin hjá
Þörungatorfurnar sem rekið hefur norður með vesturströnd Nor-
egs undanfarna viku og skilið eftir sig dauðan sjó virtust um helg-
ina vera að fjarlægjast strandlengjuna. Vísindamenn sem fylgst
hafa með þörungunum voru bjartsýnni en áður þegar í ljós kom að
fjöldi þörunga i hafinu við ströndina var að minnka, en vindátt
ræður framhaldinu næstu daga. í sumum eldisstöðvum biðu menn
með að grípa til aðgerða vegna þörunganna og í ljós kom að laxinn
er töluvert harðgerðari en gert hafði verið ráð fyrir. Allur fiskur
hefur verið friðaður við strendur Noregs og í laxveiðiám.
Upplýsingastjóri hjá Sölusam- vera lengur í sjó og var ákveðið að
bandi fískeldisstöðva í Noregi, Odd
Ustad, sagði í samtali við Aften-
posten fyrir helgi að ekki hefði ver-
ið tilkynnt um að fískeldisstöðvar í
flörðunum í Rygjafylki hefðu orðið
fyrir tjóni af völdum þörunganna,
en þar voru kvíar dregnar inn í fírði
fyrir helgina. Ustad sagði að gera
mætti ráð fyrir að þörungaplágunni
linnti ekki fyrr en í fyrsta lagi eftir
fímm vikur.
Það sem vakið hefur bjartsýni
vísindamanna er hversu vel hefur
gefíst að draga kvíar inn á fírði
þrátt fyrir að ekki sé fyrirsjánlegt
hvaða afleiðingar streitan af völd-
um flutninganna hefur á eldislax-
inn. Regnbogasilungur virðist einn-
ig vera harðari af sér en laxinn.
Að auki eru þörungamir viðkvæmir
fyrir seltu og hitastigi. Þeir þola
ekki að vera í minna en 8 gráðu
heitum sjó og þola ekki að seltustig
fari niður fyrir 20%o. Hitar að und-
anfömu hafa valdið því að þömn-
gamir lifa góðu lífí. Sjávarhiti í
Skagerrak er kominn í 12 gráður
á Celsíus, sem er óvenju hátt á
þessum árstíma. Inn til fjarða í
Noregi er seltumagn sjávar nú langt
undir því sem er í úthöfunum eða
um 12-13 %o sem er hagstætt fyrir
laxinn en óhagstætt fyrir þömng-
ana. Jafnframt þessu vonast haf-
fræðingar til þess að annar þömng-
ur, sem er með öllu hættulaus, nái
að vaxa og hindra banvænu þömng-
ana í að ná ströndinni.
Lax í kvíum fiskeldisstöðvarinnar
„0ksna Bruk", utan við Egersund,
sunnan Stavangurs, lifði marga
daga í sjó þrátt fyrir að mælst hafí
16 milljón þömngar í einum lítra.
Ekki þótti ömggt að láta laxinn
slátra honum um helgina. Laxinn
er ekki talinn hættulegur mönnum
þrátt fyrir að hann hafí verið í snert-
ingu við þömngana. Mun vera í
ráði að reyna selja hann til mann-
eldis þrátt fyrir að verðhmn hafi
orðið á eldislaxi í kjölfar slátmnar
vegna þömngaplágunnar.
í annarri fískeldisstöð í grennd
við 0ksna lifir regnbogasilungur
enn þrátt fyrir að þörungamagn í
einum lítra af sjó þar hafí mælst
um tíu milljónir þömnga. Líffræð-
ingar segja þetta vera með ólíkind-
um, undir þessum kringumstæðum
ætti fiskurinn að vera löngu dauð-
ur. Telja þeir hugsanlegt að seltu-
magn, sem er um 20%o í grennd
við Egersund, valdi því að dregur
úr þrótti þömnganna en laxinn lifír
góðu lífí við þessar kringumstæður.
Sjóbirtingur og lax hefur verið
friðaður um óákveðinn tíma vegna
plágunnar. „Við verðum að vemda
þann físk sem kemst undan þömng-
unum upp í ámar,“ sagði Ame
Eggereide hjá norska náttúrvemd-
arráðinu. Friðunin nær til veiða tvo
kílómetra út í sjó og tvo kílómetra
upp í ár frá árósum. Allar ár á
svæðinu frá landamærum Svíþjóðar
til Vestur-Agde em friðaðar. Ame
Johannesson, líffræðingur, sagði að
ekki þyrfti að hafa áhyggjur af villt-
um laxi og sjóbirtingi, þessar teg-
undir væm næmar á hættur og
hraðsyndar þannig að þeim ætti að
takast að forðast þömngana.
22 slasast á fótbolta-
leik í Lundúnum
Lundúnum, Lausanne, Reuter.
AÐ MINNSTA kosti 22 slösuðust, þar á meðal tveir lögreglumenn,
og um hundrað manns voru handteknir þegar til átaka kom meðal
áhorfenda á knattspyrnuleik f Lundúnum á laugardag. íþróttayfir-
völd sögðu að átökin gætu orðið til þess að bann við þátttöku en-
skra knattspyrnuliða í Evrópumótum yrði ekki afnumið. Svissneska
lögreglan skýrði frá því að á sunnudag hefði verið hafin rannsókn
vegna enskra knattspyrnuáhugamanna, sem gengu berserksgang
um helgina eftir Iandsleik Englendinga og Svisslendinga.
Til átaka kom þegar Lundúnalið- þátttöku enskra liða í Evrópumót-
ið Chelsea tapaði fyrir Middles- um, sem verið hefur í gildi í þrjú
brough í Lundúnum á laugardag. ár, yrði ekki afnumið.
Áhangendur Chelsea-liðsins bmtust
í gegnum öryggisgirðingu þegar
leiknum lauk, mddust inn á völlinn
og köstuðu gijóti og flöskum að
áhangendum Middlesbrough. Lög-
reglumenn komu á hestum og beittu
kylfum til að stilla til friðar.
íþróttamálaráðherra Bretlands,
Colin Moynihan, sagði að átökin
gætu orðið til þess að bann við
Mikil slagsmál bmtust út í
Lausanne í Sviss um helgina eftir
landsleik Englendinga og Svisslend-
inga. Lögreglan fylgdu tfu enska
knattspymuáhugamenn í jám-
brautalest sem flutti þá til Eng-
lands eftir að þeir höfðu setið í fang-
elsi yfir nóttina. Tveir aðrir urðu
eftir á sjúkrahúsi, annar þeirra höf-
uðkúpubrotinn.
Ný tegnnd prímata
finnst á Madagaskar
DÝRAFRÆÐINGUR frá Boch-
um í Vestur-Þýskalandi upp-
götvaði nýverið nýja tegund af
lemúrum, sem eru ein ætt
hálfapa. Hálfapar eru af ættbálki
prímata sem eru heiti æðri spen-
dýra en til þeirra telst meðal
annarra maðurinn. Þetta er í
fyrsta sinn í meira en 100 ár sem
ný tegund lemúra er uppgötvuð
á Madagaskar. Þessi tegund
hafði áður vakið athygli dýra-
fræðinga sem höfðu talið hana
tU afar sjaldgæfrar tegundar
sem þegar var þekkt.
Bemhard Meier er líffræðingur
við Ruhr-háskóla í Bochum og star-
far við þá deild sem fæst við rann-
sóknir á uppmna og skyldleika
dýra. Hann fylgdist með dýmnum
í sjö mánuði í svölum regnskógum
Madagaskar. Loðinn feldur dýranna
er gullinn á kviði, hálsi og andliti.
Aðeins nef og snoppa dýranna em
svört. Dýrin hafa langt skott og em
um 80 sm á hæð og vega rúmlega
eitt kíló. Vegna gula litarins á and-
Reuter
Gullni bambus-lemúrinn, sem
Bemhard Meier uppgötvaði á
Madagaskar. Lemúrinn dregur
nafn sitt af gullnum feldi, hann
er 80 sm á hæð og vegur rúm-
lega eitt kUó.
litinu gaf Meier þeim nafnið „gullnu
bambus-lemúramir" (Hapalemur
aureus). Þeir tilheyra ættkvísl bam-
bus-lemúra (hapalemur) innan lem-
úr-ættarinnar.
Hingað til hafa verið þekktar
tvær tegundir af þessari ættkvísl,
grái bambus-lemúrinn og breiðnefja
eða stóri bambus-lemúrinn. Grái
bambus-lemúrinn er 30 sm á hæð
og vegur tæplega eitt kíló. Stóri
lemúrinn eða breiðnefja bambus-
lemúrinn er 90 sm og vegur 2,5
kg. Stóri lemúrinn er talinn vera
nær útdauður nú en hann hefur
ekki sést frá því árið 1972, þegar
franskur líffræðingur fylgdist með
honum á Madagaskar.
Haustið 1986 greindi breska
tímaritið Natureíxk þvi að dýra-
fræðingar við Duke-háskólann í
Norður-Karólínu í Bandaríkjunum
hefðu séð breiðnefja bambus-lemúr
á Madagaskar. Franski dýrafræð-
ingurinn Corinne Dague hafði bent
þeim á lemúrinn árið 1985. Meier
á hinn bóginn komst að því að mik-
ill munur var á þessum dýrum, sem