Morgunblaðið - 31.05.1988, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 31. MAÍ 1988
Skagafjörður:
Aðalvandí loðdýrabænda
er of hátt fóðurverð
- segir Páll Þorgilsson refabóndi á Eyrarlandi
Sauðárkróki.
í ÞEIRRI umræðu sem nú fer
fram um vanda loðdýrabænda,
og sérstaklega þeirra sem fást
við refarækt, hefur komið fram
að höfuðvandinn liggur i of háu
fóðurverði, sem á síðastliðnum
6 til 8 árum hefur nánast tifald-
ast, meðan skinnaverð hefur
rúmlega tvöfaldast.
Þegar haft var samband við Pál
Þorgilsson bónda að Eyrarlandi í
Hofshreppi, benti hann á að þegar
hann hóf refarækt 1981 hefði
meðalverð á skinni verið um það
bil 570 krónur en verð á fóð-
urkflói 1,35 kr. Nú væri hinsvegar
meðalverð á skinni um 1.300 krón-
ur en fóðurverðið einhversstaðar
á bilinu 13 til 14 krónur hvert
kfló. Það mætti því hver maður
sjá að sá grundvöllur sem loðdýra-
rækt á íslandi átti að byggjast á,
það er lágt fóðurverð, er alls ekki
lengur fyrir hendi. A síðasta ári
var fóðurkostnaður um það bil
1.700 krónur á hvert skinn, auk
vaxtakostnaðar, en um 120 kfló
fóðurs þarf til framleiðslu hvers
skinns.
Ein fóðurstöð getur
þjónað öllu landinu
Á síðastliðnum vetri fengu bænd-
ur vaxta og verðbótalaust lán, til 6
ára, 500 kr. á hvem hvolp og 800
kr. á læðu, en þetta lán gerði varla
meira en að jafna halla síðasta árs
á beinum útlögðum kostnaði.
Til úrbóta taldi Páll helst að refa-
bændur drægju stórlega saman
seglin, eða færu að hluta til út í
aðra ræktun, þannig að ein grein
taki verðfallssveiflur af annarri.
Einnig að létt verði fjármagns-
kostnaði af fóðurstöðvunum, en sá
kostnaður verður til þess að fóður-
verð er óhóflega hátt. í þessu til-
viki mætti nefna fóðurstöð Mel-
rakka á Sauðárkróki, sem á sínum
tíma var byggð svo stór að hún
getur þjónað nánast öllu landinu.
Þetta var gert þrátt fyrir mjög
skiptar skoðanir stjómarmanna og
varið til þess að að minnsta kosti
einn stjómarmaður sagði sig úr
stjóminni og taldi sig ekki geta
borið ábyrgð á þeirri fjárfestingu.
Mál standa nú þannig, sagði
Páll, að við þolum engar verðsveifl-
ur á skinnunum, við verðum alltaf
að fá toppverð og það dugir þó
varla til.
„Búgreinin þarf
tíma til að þróast"
Þegar haft var samband við Ein-
ar Gíslason bónda á Skörðugili, sem
er formaður Sambands fslenskra
loðdýraræktenda, sagði hann að í
vetur hefðu verið gerðar tillögur til
landbúnaðarráðuneytis og ráðherra
um að gripið yrði til afkomutrygg-
inga í formi útflutningsbóta á refa-
afurðir. Taldi Einar það betri kost
heldur en niðurgreiðslu á fóðri, þar
sem hennar væri síður þörf hjá
minkabændum og ef til vill meiri
hætta á misnotkun heldur en ef
form útflutningsbóta væri notað. Á
stuttum tíma hefðu bændur aflað
sér góðra dýra og mikillar þekking-
ar og mjög ámælisvert ef öllu þessu
yrði kastað á glæ. Nú þegar lægju
um 6—700 milljónir í refabúum, 800
milljónir í minkabúum og 300 millj-
ónir í fóðurstöðvum, og væri það
spuming hvort láta ætti þessa fjár-
muni §úka út í veður og vind og
einnig kippa afkomu undan um það
bil 250 fjölskyldum víðsvegar um
landið.
Það verður að gefa þessari bú-
grein tíma til einhverrar þróunar,
sagði Einar, aðlögunartími hefur
verið mjög skammur og jafnvel
bjartsýnustu menn munu varla hafa
gert ráð fyrir að í byijun yrði alltaf
siglt á sléttum sjó, en það er höfuð-
mál að fljótlega verði ákveðið hvað
gert verði og hvenær, því að þyngst
sé á metum þegar goti er lokið
hvort bændur eigi yfír höfuð að
halda hvolpum lifandi, miðað við
það óvissuástand sem nú er. Ætla
Markmiðið þroski o g þjálf-
un í mannlegnm samskiptum
- segir Hilda M. Firer, varaforseti 5. sviðs ITC
ITC er skammstöfun fyrir Int-
ernational Training in Com-
munication sem mætti þýða sem
Alþj’oðasamtök samskiptaþjálf-
unar. Þessi samtök hafa starfað
hér á Iandi i um 15 ár undir
nafninu Málfreyjur, en þar sem
samtökin eru einnig opin körlum
og um þúsund karlkyns meðlimir
eru í alþjóðasamtökunum hefur
nafninu verið breytt og skamm-
stöfunin ITC framvegis notuð
eingöngu. Hilda M. Firer, vara-
forseti 5. sviðs ITC er stödd hér
á landi og átti blaðamaður Morg-
unblaðsins við hana stutt spjall
af þvf tilefni.
Þetta er í Qórða sinn sem Hilda
kemur hingað til íslands og sagðist
hún vera afskaplega hrifín af landi
og þjóð. „Ég dáist að skapgerð og
sjálfstæði fólks hér. Alls staðar
mætir manni gestrisni og hlýja. Það
er virkilega gott að koma til ís-
lands,“ sagði hún og gat þess einn-
ig að hún gæti ekki séð betur en
allt væri hérí miklum blóma, þrátt
fyrir að margir töluðu um kreppu.
„Ég kom hingað síðast fyrir fímm
árum síðan og það er ótrúlegt hvað
borgin hefur stækkað mikið," sagði
hún.
„Sem umsjónarmaður fímmtu
deildar ITC ferðast ég mjög mikið
og hitti margt fólk. Því mér fínnst
alveg nauðsynlegt að hitta það fólk
sem ég þarf að hafa mikil sam-
skipti við augliti til auglitis og það
er líka mun ánægjulegra."
Hilda M. Firer er frá Suður-
Afríku og var einn af stofnendum
ITC samtakanna þar í landi. HÚn
hefur gegnt margvíslegum ábyrgð-
arstöðum innan alþjóasamtakanna
og er nú varaforseti 5. deildar ITC.
Hun hefur yfírumsjón með félögun-
um í Skotlandi, Englandi, Dan-
mörku, Hollandi, Lúxemborg,
Grikklandi, ísrael, Zimbabwe,
Malawi, S-Afríku og á íslandi.
„Það bætast sífellt ný og ný lönd
í hópinn sem vilja stofna ITC félög
og nú síðast Noregur, Malta og
Þýskaland. Einnig höfum við fengið
fyrirspum frá Peking og hafa
Kínversk stjómvöld boðið fulltrúa
frá ITC þangað til að kynna sam-
tökin.
Megin markmið okkar er að
þjálfa forystuhæfiieika fólks, kenna
því að tjá sig og hlusta á aðra,
þjálfa skipulagshæfíleika sína og
byggja uppsjálfstraust. Einnig fá
félagar kennslu í fundarsköpum og
þingsköpum og hafa margir með-
limir átt sæti á þingi í sínum heima-
löndum. Félagar læra líka að kynna
sjálfa sig á sómasamlegan hátt, t.d.
á vinnumarkaði. Þess eru dæmi að
feimnar og óframfæmar stúlkur
hafa breyst í sjálfsöruggar heims-
konur á 6—9 mánuðum. Stór þáttur
í þjálfun okkar er að læra mannleg
samskipti, en það getur verið mikil
list að læra að hafa samskipti við
sér yngri og eldri manneskjur með
Hilda M. Firer i ræðustól.
tilhlýðilegri virðingu og láta í leið-
inni aðra bera virðingu fyrir sér.
ITC eru alþjóðleg samtök en
starfa alls staðar eins, því fólk er
í aðalatriðum eins hvar sem er í
heiminum. Samtökin em öllum opin
óháð kynþætti eða kynferði og em
nú um þúsund karlmenn í samtök-
unum en alls em 23 þúsund meðlim-
ir í ITC. Alls staðar í heiminum er
markmið okkar hið sama; að þroska
einstaklinginn og þjálfa í mannleg-
um samskiptum. “
ITC hefur starfað hér á landi í
15 ár undir nafnu Málfreyjur og
em félagar nú milli 5 og 600 tals-
ins og starfa í 24 deildum víðs veg-
ar um landið. Sagði Hilda að deild-
in hér væri í ömm vexti og ein sú
öflugasta á sínu umsjónarsvæði.
má að um 20% af fóðumotkun árs-
ins nýtist fyrstu 7 mánuðina, en
eftir að hvolpamir stálpast og fóð-
umotkun eykst verður að liggja
fyrir hvemig bmgðist verður við
vandanum, því bændur verði að
ákveða hvort þeir reyna að sleppa
með hálfan skaða eða allan.
BB
Nýja seglskútan skríður eftir
haffletinum.
Siglingaskólinn:
83 nemendur útskrifast
SIGLINGASKÓLINN útskrif-
aði á sl. vetri 70 nemendur með
30 rúmlesta skipstjómarpróf,
auk þess sem 13 nemendur út-
skrifuðust með hafsiglingapróf
á seglskútum. Umsjón með
skipsljóraarprófi er nú i hönd-
um Menntamálaráðuneytis, en
var áður hjá Samgönguráðu-
neytinu.
í fréttatilkynningu frá Sigl-
ingaskólanum segir að markmið
skólans sé að auka öryggi á sjó
með bóklegri og verklegri kennslu
í öllum þáttum sjóferða. Bóklega
kennslan fer fram á kvöld- og
helgamámskeiðum, en verklega
kennslan á nýrri seglskútu af
gerðinni Tonic 23, sem keypt var
sérstaklega í þeim tilgangi. Nú í
byijun júnímánaðar hefjast verk-
legu námskeiðin og eru opin öll-
um, 14 ára og eldri.
Siglingaskólinn hefur einnig
gefíð út Siglingabókina, handbók
fyrir stjómendur segl- og vélbáta.
(Úr fréttatilkynningu)
Morgunblaðið/Bjöm Pálsson
Nýstúdentarnir 24 og 3 nemendur af tveggja ára brautum, sem
brautskráðust frá Fjölbrautaskólanum í Garðabæ þann 21. maí síðast-
liðinn.
Garðabær:
24 stúdentar braut-
skráðir frá FG
FJÖLBRAUTASKÓLANUM í
Garðabæ var slitið 21. mai síðast-
liðmn. Þá voru brautskráðir 24
stúdentar og 3 nemendur af
tveggja ára brautum. Bestum
námsárangri á stúdentsprófi náðu
Ólafur Torfason á félagsfræða-
braut og Marta Marfa Skúladóttir
á eðlisfræði- og náttúrufræða-
braut. Marta lauk samtals 193 ein-
ingum. 400 nemendur stunduðu
nám við skólann á vorönninni á 7
tveggja ára brautum ög 12 fjög-
urra ára brautum, sem lýkur með
stúdentsprófi.
Hátíðleg athöfti var haldin í skó-
lanum og fluttu ávörp Þorsteinn
Þorsteinsson, skólameistari, sem af-
henti prófskírteini, Ingimundur Sig-
urpálsson, bæjarstjóri Garðabæjar,
séra Bragi Friðriksson, sóknarprest-
ur, ogÁmi J. Gunnarsson, nýstúd-
ent. Gísli Ragnarsson, aðstoðarskóla-
meistari, afhenti nemendum viður-
kenningar fyrir góðan námsárangur.
Kór skólans söng undir stjóm
Guðlaugs Viktorssonar og Sigrún
Þorgeirsdóttir söng einsöng við und-
irleik Lám Rafnsdóttur.
Þorsteinn Þorsteinsson, skóla-
meistari, lýsti ánægju sinni með ár-
angur nemenda í heild I ræð’u sinni,
en nefndi það jafnframt að námsár-
angur allmargra nemenda gæti verið
miklum mun betri ef ekki kæmi til
mikil vinna með náminu. Lýsti hann
áhyggjum sínum af þessari þróun
og gat þess að nokkmm nemendum
hefði verið gert að velja á milli náms
í skólanum og launaðrar vinnu.
Þorsteinn kvaddi svo nemendur
sína m.a. með þessum orðum:„Stritið
er að baki og síðasta handtakið er
eftir. Handtak sem er í senn handsal
til staðfestingar því, að þið hafið lok-
ið merkum áfanga í lífi ykkar og
kveðja með óskum um bjarta og
góða framtíð.
Engin ein námsgrein skiptir sköp-
um í lífi ykkar, en þau vinnubrögð,
sem við höfum leitast við að kenna
ykkur, munu vonandi reynast ykkur
dýrmætt veganesti. Öguð vinnu-
brögð, öguð hugsun er upphaf vis-
kunnar."