Morgunblaðið - 01.04.1987, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 1, APRÍL 1987
William Parker og
Dalton Baldwin
í Austurbæjarbíói laugardaginn 4. apríl
eftir Halldór Hansen
Beint í kjölfar Vetrarferðarinnar
í túlkun Kristins Sigmundssonar og
Jónasar Ingimundarsonar mega
Reykvíkingar eiga von á því að
heyra ljóðaflokkinn „Die schöne
Múllerin" eða „Malarastúlkan
fagra" eftir Franz Schubert næst-
komandi laugardag, 4. apríl.
Það eru ekki einungis höfunda-
tengzl á milli þessara tveggja
ljóðaflokka, heldur eru einnig tengzl
á milli flytjendanna, þótt annars
eðlis séu.
William Parker, sem mun syngja
„Malarastúlkuna fögru“ við undir-
leik hins kunna píanóleikara Dalt-
ons Baldwins, heyrði Kristin
Sigmundsson syngja fyrir nokkrum
árum og varð svo djúpt snortinn
af þeim hæfileikum, sem hann taldi
þennan söngvara búa yfir, að hann
tók óbeðinn að reyna að greiða fyir
því, að Kristinn gæti komist í
söngnám til Bandaríkjanna með
sem hagkvæmustum hætti.
William Parker komst fljótt og
óhjákvæmilega til mikilla metorða
meðal amerískra söngvara. Hann
kom fyrst fram í New York á sjálf-
stæðum ljóðatónleikum í Alliee
Tully Hall árið 1976 vegna þess að
hann hafði unnið í keppninni „Joy
in singing". Og hann varð sigur-
sæll í hverri keppninni á fætur
annarri þaðan í frá: Alþjóðakeppn-
inni í Toulouse, Múnchen, Montreal,
París (bæði alþjóðakeppninni og
Poulenc-keppninni) og síðast en
ekki síst í alþjóðakeppni Rockefell-
er-Kennedy Center um frábæra
túlkun á amerískri tónlist.
Dalton Baldwin
Hann hefur sungið með flestum
hljómsveitum í Bandaríkjunum, sem
eitthvað kveður að — Chicago, New
York Philharmonic, Pittsburgh, svo
að eitthvað sé nefnt — og komið
fram í London, París, Vín, Berlín,
Amsterdam og öðrum borgum, þar
sem tónlist er í hávegum höfð.
Hann kom og fyrst fram í fyrsta
sinn við New York City Center óper-
una árið 1983 og heftir sungið þar
síðan við góðan orðstír og verið
feiknarlega vinsæll sérlega í hlut-
Halldór Hansen
„Skemmst er að
minnast sönghátíðar-
innar 1983, sem Dalton
Baldwin stóð fyrir, og
nær árlegra heimsókna
Williams Parker í þeim
tilgangi að leiðbeina
ungum, íslenzkum
söngvurum. A ferðum
sínum yfir Atlantshafið
hefur hann sjaldnast
látið hjá líða að stoppa
nokkra daga á íslandi
í þessu augnamiðið ef
tíminn hefur á annað
borðleyftþað.“
verki Papagenos í Töfraflautunni
eftir Mozart.
William Parker er íslendingum
að góðu kunnur, því að hann hefur
áður sungið ljóðatónleika fyrir Tón-
listarfélagið og komið fram sem
einsöngvari með Sinfóníuhljómsveit
íslands.
Hins vegar er ég búinn að missa
tölu á því, hve oft Dalton Baldwin
hefur gist ísland með einhverjum
af þeim fjölmörgum söngvurum,
sem hann hefur unnið með.
Bæði William Parker og Dalton
Baldwin hafa tekið ástfóstri við ís-
land og íslendinga og sýnt áhuga
á því að leggja sitt af mörkum til
að efla sönglistina hérlendis.
Skemmst er að minnast sönghá-
tíðarinnar 1983, sem Dalton
Baldwin stóð fyrir, og nær árlegra
heimsókna Williams Parker í þeim
tilgangi að leiðbeina ungum íslenzk-
um söngvurum. Á ferðum sínum
yfir Atlantshafið hefur hann sjaldn-
ast látið hjá líða að stoppa nokkra
daga á íslandi í þessu augnamiði,
ef tíminn hefur á annað borð leyft
það.
Listaferill, sem krefst þess að
listamaðurinn sé á stöðugum þön-
um heimshomanna á milli, er
krefjandi og fæstir, sem verða að
haga tilveru sinni þannig, hafa af-
gangs orku til að sinna öðru en
eigin listaferli.
Þeim mun ánægjulegra er til
þess að vita, að á þessu eru nokkr-
ar undantekningar og William
Parker og Dalton Baldwin eru báð-
ir í þeim hópi. Báðir eru óþreytandi
við að vinna að framgangi söng-
mála, sér í lagi ljóðasöngsins, og
finnst það ekki skipta minna máli
að rækta hæfileika, hvar sem þeir
fínnast, en að standa sjálfir í eldlín-
unni sem túlkendur.
Þá má segja, að hvor um sig sé
að viðhalda arfleifð, sem þeim hefur
“Bnmaverðir hella
olíu á eldinn“
eftir Hannes H.
Garðarsson
Ekki þykja mér stórtíðindi þó að
einhverjir hópar í Starfsmannafé-
lagi Reykjavíkurborgar lýsi yfir því
að þeir séu óánægðir með laun sín
og grípi jafnvel til aðgerða til að
vekja athygli á kröfum sínum því
að launin hjá Reykjavíkurborg eru
lakari en víðast annars staðar á
landinu, hinsvegar þykir mér það
stórfrétt að brunaverðir í Reykjavík
standi í aðgerðum vegna þess að
þeir telji sig lítilsvirta með því að
stjóm Starfsmannafélags Reykja-
víkur neiti að viðurkenna, að þeim
beri miklu hærri laun en vagnstjór-
um SVR. — Þarna er komið að
kjama máls míns sem er sá, að ég
fagna því að loksins kemur hluti
músanna sem nagar rætur félags-
trésins upp á yfirborðið og sýnir á
sér snjáldrin.
Eitt mesta vandamál Starfs-
mannafélags Reykjavíkur er það
að innan þess eru margir afar ólík-
ir hópar í óteljandi störfum og að
sjálfsögðu af báðum kynjum. Því
miður eru ákveðnir hópar sem telja
sig forréttindahópa og sumir svo
mjög, að það er engu líkara en
þeir haldi að sólin skíni út um botn-
inn á þeim eða eru eins og haninn
sem heldur að sólin sé risin til að
heyra hann gala. Ymsar kvenna-
stéttir í félaginu spila alltaf sömu
plötuna, samning eftir samning,
sem er á þá leið að þær séu kúgað-
ar og þeim mismunað á grófan
hátt í launum og leggja því fátt
annað til en að konur hækki veru-
lega í launum, en þó sumar meira
en aðrar, og eru því ekki heilar í
kröfum sínum. T.d. móðgast fóstrur
ef stöðumælaverðir eða gæslukonur
sem eru á smánarlaunum óska eft-
ir umframhækkunum á launum án
þess að þær, þ.e. fóstrur, hækki
heldur meira. Þetta kvennakjaftæði
hefur því miður valdið því að í
umræðunni hefur gleymst að það
eru ekki eingöngu konur sem hafa
lág laun fyrir sína vinnu heldur
einnig og ekki síður margir karlar
og þar á meðal stórir karlahópar,
s.s. vagnstjórar, brunaverðir, stöðu-
mælaverðir og margir fleiri.
En hvert hefur þessi sundrung
og metnaður leitt okkur? Jú, við
höfum dregist aftur úr öðrum stétt-
arfélögum í launum vegna þess að
kraftamir fara í það að beijast inn-
byrðis um skiptingu kökunnar og
sumir hópar níðast á öðrum vegna
sérhagsmuna og sérstöðu sjálfum
sér til framdráttar og á ég þar við
hin „umdeildu mannréttindi", að
sumir hópar geta sent aðra í verk-
fall fyrir sig og látið þá lepja
dauðann úr skel í baráttunni fyrir
sérhagsmunakröfum meðan þeir,
þ.e. sérstöðuhópamir, halda sínum
launum, því að störf þeirra eru
undanþegin verkfallsréttindum.
Sem dæmi vilja brunaverðir í
Reykjavík beita fullri hörku í yfír-
standandi samningum þó að það
kosti verkfall hjá vagnstjórum því
að brunaverðir eru nieðal þeirra sem
halda fullum launum í verkfalli.
Brunaverðir telja sig verst setta
og bera mestu ábyrgðina! Ég skal
fúslega viðurkenna að starf bmna-
varðar er mikilvægt og illa launað
— sem og önnur störf hjá borginni
— en að þeir beri meiri ábyrgð eða
eigi skilið meiri launahækkanir en
aðrir hópar viðurkenni ég aldrei.
Bmnaverðir tala um að starf þeirra
krefjist iðnmenntunar (eða sam-
bærilegrar menntunar?). Þarna tel
ég að sé á ferðinni einhver besti
brandari seinni ára því að í ljós
hefur komið að þessi krafa vill
gleymast í auglýsingum eftir mönn-
um í störf bmnavarða jafnframt
því mér skilst að vensl við ákveðna
yfirmenn stofnunarinnar gildi meira
en öll próf í starfíð, og því er nú
komið í Ijós að. þessi krafa um iðn-
menntun var barin í gegn í þeim
eina tilgangi að dulbúa hærri launa-
greiðslur.
Ég skil ekki hvers vegna það er
talið nauðsynlegt að vera iðn-
menntaður til að komast í bmna-
varðarstarfið — skil ekki hvers
vegna bólstrarinn er hæfari en vö-
mbílstjórinn — málarinn hæfari en
leigubílstjórinn — dúkarinn hæfari
en sendibílstjórinn — kokkurinn
hæfari en vagnstjórinn — bakarinn
hæfari en sjómaðurinn — eða hitt,
frændinn hæfari en kennarinn. Ég
skil það eitt og viðurkenni að bmna-
vörður þarf að vera í góðu, andlegu
og líkamlegu jafnvægi og vel að
manni, en þessa þætti fínn ég
hvergi í stundaskrá Iðnskólans!
Bmnaverðir bera því við að mennt-
un þeirra nýtis í starfi og benda þá
á að trésmiðir og rafvirkjar „brill-
eri“ í húsbmnum. Bílasmiðurinn er
aðalmaðurinn ef losa á sjúkling úr
bílflaki o.s.frv., en samt þekkjum
við dæmi þess að tveimur hæfum
bílasmiðum var vikið í burtu er
þeir buðu fram hjálp sína á Breið-
holtsbrautinni fyrir 3 ámm þegar
bmnaverðir vom í mesta basli við
að losa sjúkling úr bíj sem var vaf-
inn um ljósastaur. Ég man þetta
mjög vel því að ég var á staðnum
og fylgdist með vinnubrögðum því
að ég vann við bílaréttingar í 10
ár. En þó að þeir bmnaverðir sem
þama vom ynnu starf sitt af sam-
viskusemi og ósérhlífni vom það
greinilega rafvirkinn og bakarinn
sem vom á vakt þetta kvöld.
Þetta er aðeins eitt dæmi af
mörgum sem sýna það að iðn-
menntunin á ekki alltaf við og mun
skynsamlegra að stokka upp skipu-
lagið og menntunarkröfur bmna-
Hannes H. Garðarsson
„Nei, þessi krafa um
iðnmenntun á við engin
rök að styðjast og er í
mínum augum skop sett
fram í þeim tilgangi að
ná fram launahækkun-
um framyfir aðra
hópa.“
varða og stofna til brunvarðaskóla,
þ.e. alvömskóla, sem allir námfúsir
og ósérhlífnir menn geta sest á
námsbekk og öðlast þekkingu á
starfinu út í ystu æsar og síðan
gert launakröfur í samræmi við það.
Nei, þessi krafa um iðnmenntun
á við engin rök að styðjast og er í
mínum augum skop sett fram í
þeimn tilgangi að ná fram launa-
hækkunum framyfir aðra hópa, og
mesti brandarinn f þessu öllu saman
er sá að krafan um iðnmenntunina
er eingöngu til staðar í Reykjavík.
Hvergi annars staðar á landinu er
þess krafist að bmnavörður sé iðn-
menntaður, en samt lenda bmna-
verðir á landsbyggðinni í sömu
verkum og hættum og bmnaverðir
í Reykjavík og em ekki síður starfi
sínu vaxnir. En ég viðurkenni það
fúslega að bmnaverðir á lands-
byggðinni hafa mun hærri laun en
bmnaverðir í Reykjavík, en það á
bara við um allar stéttir og því nær
að brunaverðir í Reykjavík beindu
kröftum sínum í þágu félagsins í
því skyni að ná fram bættum kjör-
um allra félagsmanna Starfs-
mannafélags Reykjavíkur.
Bmnaverðir í Reykjavík býsnast
yfír öllum þeim námskeiðum sem
þeir ganga í gegnum, bæði verkleg-
um og bóklegum, en þeir minnast
ekki á það að á meðan á þessum
námskeiðum stendur þiggja þeir
full laun og sum þeirra gefa launa-
flokk — en öll gera þau þá að
hæfari starfsmönnum, eða ég vona
það, og gera þá sjálfa betur undir
það búna að mæta þeim erfiðleikum
sem við blasa í starfí þeirra.
Bmnaverðir og vagnstjórar hafa
frá árinu 1956 haldist í hendur í
launum enda verið gott samstarf
þeirra í millum í gegnum árin og í
samningunum 1986 stóðu vagn-
stjórar með brunavörðum og létu
það afskiptalaust þótt bmnaverðir
fengju meiri hækkun en þeir, að
sjálfsögðu í þeirri von að samstarf-
ið héldi áfram, en nú hefur sannast
hið fornkveðna „gleymt er þá gleypt
er“.
En þrátt fyrir allt fagna ég þó
því, að þið skulið loksins viðurkenna
það opinberlega hver hugur ykkar
er til okkar vagnstjóranna og hve
lítilsverð og ábyrgðarlaus störf okk-
ar em í ykkar augum og hvaða
aðgerðir þið ætlið að nota til að
knýja fram hærri laun ykkur til
handa — ég endurtek ykkur til
handa — því að við í 9-deildinni
höfum í einfeldni okkar litið svo á
fram að þessu, að við væmm í sam-
eiginlegri baráttu um bætt kjör
borgarstarfsmanna, karla og
kvenna, og að allir starfsmenn
borgarinnar væm láglaunahópur
samanborið við önnur sveitafélög,
en nú munum við fylgjast grannt
með ykkar aðgerðum og árangri
af þeim því að við emm fullir bar-
áttuvilja og emm ákveðnari en
nokkum tímann áður að fylgja eft-
ir þeim hópum sem við höfum fylgt
f yfir þrjátíu ár og vinna upp það
sem við höfum tapað undanfarin ár.
Höfundur er fyrsti trúnaðarmað-
ur starfsmanna SVR.