Andvari - 01.01.1906, Qupperneq 165

Loftlagsbreytingar á íslandi. 159
drepið á, til rækilegri meðferðar í annað sinn, en
sný mjer nú að orsökum loftlagsbreytinganna. Fjöldi
manna liefur leitast við að finna þær og þá einkum
orsakir ísalda, þó að engu siður þurfi að gera grein
fyrir suðrænu Ioftslagi í Norðurheimi. Menn hafa
getið þess til, að sólin hafi orðið kaldari, eða sjálfur
himingeimurinn, eða þá viljað rekja ísöldina til kóln-
unar jarðarinnar, sem upphaflega var glóandi og
bráðin. En allar slíkar tilgátur hafa fallið um koll
við þá uppgötvun, að í Síberíu liefur verið heitara
loftslag lieldur en nú er, á sama tímabili, sem ísöld
var yfir Norðurevrópu. Það er eins og Síbería hafi
flutst fjær heimskautinu á sama tíma sem ísland og
Norðurlönd íluttust nær því.
Ennfremur hefur ágætur sænskur jarðfræðingur,
A. G. Nalhorst, fundið, að um lild leyti og hinir
miklu laufskógar uxu á íslandi og Grænlandi, hefur
gróðrarlífið í Japan verið kuldalegra en nú, Hkast því
sem Japan hefði þá verið nær lieimskauti en síðar.
Og liinn frægi frömuður allrar þekkingar á isöldunum,
A. Penck, hefur sýnt fram á, að á míocenu jarðöld
hcfur loflslag á Spáni verið líkast því sem nú er
langar leiðir suður í Afríku.
Jeg sleppi að tala um fjölda af öðrum getgátum
og sný mjer þegar að þeirri einu, sem er verulega
lildeg þegar öllu er á botninn hvolft, svo ósennileg
sem hún kann að virðast í fyrstu. Sir Henry James
var það, sem fyrstur mun hafa tæpt á því, árið 1860
— að því er dr. Andr. M. Hansen segir — sem
skýring á fyrri loftlagsbreytingum, að heimskautið
muni i raun og veru liafi flulst, svo að sami staður
á yfirborði jarðar hafa ýmist verið nær heimskauti
eða fjær. En þessari djörfu tilgátu var sama sem
enginn gaumur gefinn meðframafþví að eðlisfræðing-
arnir töldu slíkan fluluingmeð öllu ómögulegan. Þóhafa