Andvari - 01.01.1906, Blaðsíða 75
Vegir og ílutningar.
69
rjettum vegi, en á púkkveginum meir en fjórum sinn-
um meiri en á lárjettum púkkvegi. Af þessu mun
það vera ljóst, að dýrir vegir og vandaðir mega alls
ekki vera með miklum halla, ef þeir eiga að koma að
tilœtliiðnm notum, eða ef gagnið af þeim á að sam-
svara tilköstnaðinum við þá.
Venjulega er það nú svo, að þeir sem vegina
leggja geta ekki nema að nokkru leyti ráðið hallan-
um á þeim. Tökum lil dæmis það algenga tilfelli,
að veg eigi að leggja yfir Ijaligarð eða háls; þá verð-
ur að koma halli upp í móti frá báðum hliðum, og
niðurstaðan verður sú, að því minni sem hallinn er
látinn vera, því fleiri verða sneiðingarnir og því lengri
verður vegurinn. Spurningin verður þá sú, hvort
ódýrara verði að flytja flutninginn lengri leið og halla-
minni, eða styttri leið og hallameiri; sá sem vegar-
lagningunni ræður, verður að íinna iiið rjetta meðal-
hóf í þessu efni, og getur það opt orðið all vanda-
samt. Til þess að gefa mönnum hugmynd um
hvernig farið er að íinna þetta, skal jeg drepa lítið
eitt á þær aðalreglur sem fara verður eptir.
Dagserfiði eins hests, sem gengur fyrir vagni,
fæst með því að margfalda saman dráttarafl liestsins
og vegalengd þá er hann fer á dag. Gjöri maður
ráð fyrir að hesturinn fari 4 mílur eða 9(5000 fet á
dag og dráttarafl það sem hann beitir að meðaltali
yíir daginn sje 120 pd., fæst dagserfiðið með því að
margfalda saman 120 pd. og 9(5000 fet, og koma þá
út 11520000 pundfet.
Petta erfiði fæsl þó því að eins, að vegalengd
og dráttarafl sjeu sem hjer var sagl. Sje farið harð-
ara, verður átak hestsins að vera minna, og eigi liest-
urinn ekki að ofþreytast, verður átakið að minka
meir en lilutfallslega við það sem vegalengdin eykst.
Sje dagleiðin höfð styttri en 4 mílur, má hafa lilassið