Andvari - 01.01.1906, Blaðsíða 43
Um þjóðfundinn 1851.
37
maður í Skaptafellssýslu Jón Guðmundsson, landfó-
geti assessor Christiansson og prófastur H. Stephensen,
náð algjörðum tökum á fundarmönnum, og liafa á
þann hátt gelað unnið fundinn til þess að samþykkja
frumv., er þeir hafa samið um verzlun á Islandi eptir-
leiðis.og er það frumvarp algjörlega frábrugðið því, sem
Hans Hátign hefir látið leggja fyrir fundinn. Sölc-
um naumleika tímans skal jeg einungis taka fram,
að aðalhugsunin i frumvarpi fundarins er sú, að
leggja að öllu leyti liinar sömu kvaðir á dönsk skip,
og á útlend sldp.
í málinu um liina stjórnskipulegu stöðu i rík-
inu, hefir flokkurinn sýnt enn meiri ofsa, og jn'áli |
fyrir allar tilraunir til að halda honum innan nokk-
urnveginn hóflegra takmarka, hefir það því miður
reynzt ómögulegt. Einungis einn af nefndarmönnum,
konferensráð Sveinbjörnsson, hefir gjört ágreinings-
atkvæði og í öllu verulegu fylgt hinu konunglega
frumvarpi. en hefir þó komið fram með nokkrar
tilliliðranir, lil þess þannig að reyna til að lá nokkra
af sínum nefndarmönnum til að fallast á það.
En þessi tilraun varð árangurslaus; allir hinir
nefndarmennirnirljetuuppiálit,semumsviíalausthrindir
stjórnarfrumvarpinu, en lögðu hins vegar fram frum-
varp, er þeir höfðu sjálfir samið, og er aðalinnihald
þess, að ísland skuli vera sjálfstætt ríki, sem ekkert
á að hafa sameiginlegt við Danmörku, nema konung-
inn, og þetta þó einungis svo lengi sem hann tekur
konungdóm eptir núgildandi erfðalögum; konungur á
að nefna ísland í titli sinum, og landinu skal stjórn-
að af ráðgjöfum með ábyrgð, og auk þess á það að
hafa ráðgjafa i Kaupmannaliöfn, sem á að sitja í
ríkisráðinu; löggjafarvaldið á að vera lijá konungi og
alþingi, dómsvaldið hjá dómstólunum, og eiga þeir
allir, og þá líka hæstirjettur að vera á íslandi. —