Andvari - 01.01.1906, Page 26

20 Frá Arnljóti Ólafssini.
var kastað, og kasta þeim aftur. Kom þá fram mein-
findni lians og gletni, og aldrei hefur neinn maður á
alþingi setið, sem var jafnleikinn og hann í að hcita
vopnum kímninnar og hæðninnar. Enn þau vopn
eru tvíeggjuð sverð, og sannfærður er jeg um það,
að ldmni sjera Arnljóts hefur fæll marga frá honum,
enn laðað fáa, og meðfram valdið þvi, að hann safn-
aði aldrei flokki að sjer.
.Jeg mun þá næsl fara nokkrum orðum um sr.
Arnljót sem vísindamann og rithöfund.
Fremur enn nokkur maður annar hefur sr. Arn-
ljótur auðgað bókmentir vorar að ritum um þjóð-
megunarfræði. Þegar hann kom lil háskólans var sú
stefna drotnandi í þjóðmegunarfræðinni, sem kölluð
er frjálslinda stefnan eða Manchesterskólinn, er fer í
þá átt, að landsstjórnin eða ríkið eigi að losa öll
höft á alvinnuvegum manna og versluninni enn ann-
ars láta hagi manna sem afskiftaminsta, lofa ein-
staklingunum að njóta sín og gefa þeim lausan taum-
inn í samkepninni. Stefna þessi átti rót sína að rekja
til Adams Smith’s, hins fræga enska auðfræðings, enn
þjóðskörungarnir Cobden og Bright liöfðu einkum eflt
hana og framfilgt henni í þjóðmálum Brela, og frakk-
neskur maður, Fréderic Bastiat (j- 1850), hafði fært
kenningar hennar í vísindalegan búning í hinu fræga
rili sínu Harmonies économiíjues. Arnljótur varð
hrilinn af þessari kenningu, og með Auðfræði sinni,
er Bókmentafjelagið gaf út 1880, hefur liann veitt
þessrftn menningarslraum inn í land vort, þvi að þar
filgir hann mest Bastiat, að því er hann sjálfur segir.
Því miður hef jeg ekki getað borið Auðfræði sr. Arn-
Ijóts saman við rit Bastiat’s, því að það er hvergi til,
svo jeg viti, hjer í bæ. Enn auðsjeð er á Auðfræð-
inni, að hún er meira enn þíðing, því að víða sjest
glögt mark sr. Arnljóts á henni, eigi að eins á orð-