Lesbók Morgunblaðsins - 14.03.1954, Blaðsíða 17

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
173
FRÁSÖGN þessi er eftir Koibein
Jaköbsson, hreppst.ióra í Unsðsdal
n Sbæfjallaströnd. Gunnar Hslldórs-
son bóndi í Sknlavik við ísnMarðnr-
djup Var ffbddur 8. okt. 1837. Rió
hanh i Ská’avík 30 nr otr ahrinðist
þar 12. jfltlí 1894. — Hnnn vnr 2.
þingmaðilr Ísfirðínea 1886—1891 —
Kolbeinn var fæddur 13. septrmber
1882 og ólzt upp í Æðey híá Rayn-
hildi föðursystúr sinni og manni
hennar, Rósinkar Árnasyni.
Þegar ég var é 13. ári kom Gunn-
ar Halldórsson í Skálavík, síðar
alþingismaður, út í Æðey skömmu
eftir páskana. Hafði frétt að mik-
ill fiskur væri þá kominn í Æðey-
arsundið inn að Ögurhólmum.
Hafði hann með sér lóðir og kom
með hlaðinn bátinn — lítið fjögurra
manna far — af mjög góðum
kræklingi. Fekk Gunnar leyfi hjá
pabba mínum (svo nefndi Kolbeinn
Rósinkar fóstra sinn) og Guðmundi
syni hans að vera í Æðey meðan
hann beitti kræklingi þeim, er hann
kom með.
Gunnar var við þriðja mann á
bátnum, dreng á aldur við mig,
óvanan og sjóveikan, Jón Kristj-
ánsson að nafni, og Samúel Magn-
ússon, að vísu vanan sjómann, en
veikan á geðsmunum. Var því
fremur illa menntur.
Er Gunnar hafði lagt fram fvrstu
lóðirnar, 16 að tölu, sér hann mig
og spyr mig hvort ég kunni nokk-
uð að sjóverkum að gera. Kvaðst
ég ekki vita það. Spyr hann samt
pabba minn hvort hann vilji ekki
til reynslu lána sér mig til að draga
lóðirnar með sér. Var það auð-
fengið.
Hvort báturinn bar af öllum lóð-
unum, man ég ekki. en sökkhlað-
inn var hann er að landi kom.
Skifti Gunnar strax einum hlut
(líklega 6. hluta aflans) úr og sagði
pabba mínUm til hans. En hann
kVaðst ekki t^ka hÍUt eftir mig fvr-
ir e'na eða há'fa sióferð og vi'di
Pk'Tfrt pmð hliitinn hafa og Otlnn-
nr nkki Hbldur. Kom þeim loksins
s-'mnh Um. nð ég skvldi bé ei£?a
h^nn. Rió ég ekki hendi móti þeirri
sæmd, ge^ði ollt, • við fiskhlut
behna, flatti, saltaði, þvoði úr salti
og burrkaði. Seldi hann síðan
Hiálhnari Jónsen, er þé um sum-
arið var lausakaupmaður á ísafirði,
og fekk sem næst 20 krónum fyr-
ir. Var þetta fvrsti fiskhluturinn,
sem ég eignaðist og verð hans
fyrstu peningarnir. Og fvrir þá
fekk ég fyrstu stígvélaskóna, sem
ég hefi eignast, nokkuð af pappír,
pennum, pennaskaft og blekbyttu
og líklega eitthvað meira, sem ég
man nú ekki hvað var.
Þetta var, sem sagt, fyrsta sjó-
ferð mín með Gunnari, en ekki sú
seinasta, því ég var með honum
upp frá þessu um vorið, til þess
er hann fór alfarinn heim nokkuru
eftir Trinitatishelgi. Mun ég sjald-
an eða aldrei hafa verið með meiri
afla jafnstuttan tíma. Hevrði ég
sagt, að Gunnar hefði þenna vor-
tíma í Æðev fengið í sína hluti
verð alls timburs, er fór í íbúðar-
hús. er hann lét bvggia í Skálavík
um sumarið. eða sumarið eftir.
Það var eitt sinn, að annar for-
maður hafði lagt 5 eða 6 lóðir vfir
Gunnars lóðir, eða Gunnar lagt yfir
hans lóðir. En hinn varð fyrri til
að draga, hafði skorið lóð Gunnars
í sundur og slenpt endunum, dreg-
ið lóðirnar í flækju, slitið flesta
tauma og tekið hvern fisk af þess-
um fimm eða sex lóðum.
Nokkurum dögum seinna hafði
þessi sami maður lagt álíka marg-
ar lóðir yfir Gunnars lóðir, en við
urðum þá fyrri til að draga. Er
að samþættingnum kom, lætur
Gunnar mig hjálpa til að greiða úr
honum. Vildi ég þá strax skera
sundur lóð hins og sleppa endun-
um, en stranglega bannaði Gunn-
ar mér það. Var mikill fiskur á
báðum lóðunum. En mér til stórr-
ar undrunar sá ég, að Gunnar at-
hugaði nákvæmlega hvort hver
fiskur væri á sínum öngli, eða hins.
Og mér til enn meiri undrunar
heimtaði Gunnar af mér, að ég
krækti í sporð hvers einasta fiskj-
ar, sem á hinni ióðinni var, með
öngli á henni og léti svo útbyrðis.
Varð ég þá nokkuð stórorður og
spurði Gunnar hvort hann myndi
ekki eftir því, hve illa „mannfjand-
inn“ hefði fyrir skömmu farið með
okkar lóðir og „stolið“ öllum fisk-
inum. Þá sagði Gunnar:
„Ég ætla nú að sýna honum
hvernig ég fer með lóðir og fisk
sem ég á ekki. Mun hann þá fara
að minnkast sín. Og ef þú átt eftir
að verða formaður, þá hafðu jafn-
an þennan sið, þessa aðferð mína.“
Þó ég væri ekki vel ánægður með
þessi góðu orð og verk Gunnars,