Lesbók Morgunblaðsins - 29.12.1945, Blaðsíða 40

f>90
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
ARTHUR KOESTLER
OG BÓK HANS
UM RÚSSLAND
KAFLAR ÞEIR, sem birtir eru
h.jer að framan , eru prentaðir upp
úr merkilegri bók, sem kom út í
London í sumar og vakti mikla
athygli.
Höfundur bókarinnar, Arthur
Koestler er víðkunnur fyrir bækur
sínar um þjóðfjelagsmál. Hann er
austurrískur að ætterni, var eldheit-
\ir kommúnisti, lenti í spönsku styrj
Öldinni og hefir ratað í ýms æfin-
týri.
Sem aðdáandi kommúnismans
dvaldi hann um skeið í Rússlandi,
kynntist þar mönnum og málefnum,
kann rússnesku til hlítar, hefir haft
greiðan aðgang að skýrslum Rússa
log blöðum þeirra, byggir frásögn
sína um stjórn landsins og líðan
þjóðarinnar að mestu leyti á opin-
berum skýrslum og lagafyrirmæl-
um. Bókin heitir „The Ýogi and
the Commissar“. Hún kom út á
sænsku í fyrra mánuði, hefir senni-
lega komið út á fleiri málum. Er
talið, að á síðustu árum hafi ekki
birtst sannorðari, áreiðanlegri nje
gleggri lýsing á stjórnarháttum í
Bovjetríkjunum og líðan almenn-
ings í landinu.
1 Þ8IM bókarköflum, sem birtast
hjer, er m. a. lýst ofsatrú manna á
sovjetskipulaginu og hvernig komm-
únistar allra landa þjálfa sig í því,
að viðhalda þeirri trú.
Síðan er staðreyndum lýst og
hve illa þær koma heim við kenn-
ingar kommúnista um „paradísina“
þar eystra.
Höfutndur færir sannanir fyrir
því, að baráttuhugnr hins rúss-
neska here er engin sönnun fyrir
ágæti stjórnarfarsins.
En þeir, sem trúa á kommúnism-
ann og Sovjetríkin loka augunum
fyrir staðreyndum. Fullkomin inni-
lokun Rússlands hefir gert allan
kunnleik erlendra manna á högum
þjóðarinnar erfiðan. En sjálf fær
rússneska þjóðin ekkert að vita
um, hvað gerist í heiminum, nema
það eitt, sem stjórnin birtir í blöð-
um og útvarpi. Ferðalög um landið
bru bönnuð.
Þá er lýst tækifærissinnaðri ut-
anríkisstefnu Sovjetveldanna, síðan
þeir breyttu til, hættu við alheims-
byltingu öreiga og tóku upp beina
rússneska yfirráða- og heimsveldis-
stefnu. Þá gat Hitler orðið banda-
maður þeirra eins og hver annar.
Nýrík yfirráðastjett myndast í
landinu. Þeir nýríku fá þrítugföld
og hundraðföld laun á við almúga-
manninn. Kjör alþýðiuinar verðæ
verri en á keisaratímanum — eftir
því, sem hagskýrslur herma. Verka-
menn gerðir að rjettlausum þræl-
um. Frábær harðýðgi í löggjöf. —
Þjóðaratkvæðagreiðslur taldar
hættulegar ríkinu. Lögleidd dauða-
refsing gegn þeim, sem reyna að
sleppa úr landi.
Þá er því lýst. þegar yfirráðamenn,
í Kommúnistaflokknum losuðu sig
við gömlu flokksmenniira, sem voru
óánægðir með stefnuna. Menn
hjeldu, að „hreinsanirnar“ hefðu
aðeins náð til þeirra æðstu. En það
var öðru nær.
Htórkostlegur fjöldi manna hnept
ur í fangabúðir. Maður, sem lent
hefir þar, lýsir aðbúðinni. Fólk-
inu fjölgar ekki í landinu, eins og
búast mátti við — vegna þess, hve
menn, sem eru óþægir valdhöfunum
týna tölunni, þar sem stjórnarand-
staðan er talin glæpur.
En valdhafarnir leita fleiri og
fleiri fyrirmynda frá gamla tíman-
um, þegar keisaraveldið reyndi að
leggja undir sig lönd, og undiroka
þjóðir.
Að lokum er því lýst, hvernig
núverandi valdhafar Rússlands
haga seglum eftir vindi, geta haft
samvinnu við hvern sem er, skifta
um stefnu frá degi til dags, í þeirri
viðleitni, að gera þ.jóðir máttlausar,
viljalausar og sjer háðar.
IT.jer er, sem fyrr segir, skýrsla
kunnugs manns um merkileg mál-
efni, er öllum koma við, bæði hjer
sem annarsstaðar.