Lesbók Morgunblaðsins - 29.12.1945, Blaðsíða 6

656
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Sigrarnir þö^uAu gagiirýni í bili
ferd sína með því að þjóðin
hafi tekið í sínar hendur
framleiðslutækin og afnumið
ágóðahvötina. Og því er hald-
ið fram, að meðan þessi
grundvöllur haldist, beri að
líta á Rússland sem sósialist-
iskt ríki. og því eigi vinstri
öflin um heim allan að bera
það fyrir brjósti.
Enda þótt þau i‘ök, sem borin
eru fram til varnar Soviet-Rúss-
landi taki tíðum breytingum, falla
þau þó jafnan á hverjum tíma
undir einhvern af þeim sex liðum
sem að framan getur. Vér skulum
því athuga þá nánar.
II.
Veyna þess hve annarlegur er
hugsunarháttur manna á ófriðar:
tímum, þá orka rök þau sem til-
færð eru undir fyrsta tölulið hér
að framan, mest á tilfinningar
þeirra, enda þótt þau sjeu veiga-
minst, og jafnvel þó að þeir hafi
nokkurn politískan þroska til að
bera. Sigrar Rauðahersins vcktu
meðal almennings í Evrópu gevsi-
mikla aðdáun á Rússlandi er þagg-
aði niður alla gagnrýni á því.
Það væri fjarstæða að gera lít-
ið úr baráttuhug Rússa eða hern-
aðarmætti Soviet-ríkisins. .Sigur-
inn yfir *þýska hernum, var frá-
bært sögulegt afrek, þó að það á
engan hátt væri kraftaverk.
Soviet-Rússland er meir en
helmingi fólksfleira en Þýskaland,
framleiðsla þess á sviði iðnaðar
var samkvæmt hagskýrslum ríkis-
ins árið 1939 jafnmikil og fram-
leiðslugeta Þýskalands og hinar
hrjóstrugu viðlendur Rússlands og
veðurfar þar eru ómetanleg atriði
til varnar gegn innrásarþjóð.
Þessvegna var að óreyndu, eng-
in ástæða til að ætla að Þjóðverj-
ar mundu sigra Rússa, jafnvel þó
ekki væri tekið tillit til aðstoðar
Bandaríkjanna og hins breska
heimsveldis.
Þol og . forlagatrú rússnéska
hermannsins er höfð að orðtaki.
Árið 1815 sigruðu þeir Napoleon.
Árið 1914 var framleiðslugeta
Rússlands á sviði iðnaðar minni
en einn -fimmti hluti af fram-
leiðslugetu Þýskalands. I hinni
frægu sókn Brussilová geystust
menn í fyrstu sóknar-línu fram,
búnir rifflum og góðum hermanna-
skóm, í annari sóknarlínu höfðu
menn aðeins skóna, en í þeirri
þriðju hvorki riffla nje skó. Þeir
urðu að taka þá af fjelögum sín-
um, er lágu dauðir í valnum.
Engu aðíSÍður hjeldu þeir áfram
að berjast í meir en fjögur ár, —
i'yrst fyrir Tsarinn, þá fyrir
Kerensky og að lokum fyrir Bolse-
vika. En hjer, sem í Þýskalandi,
skall byltingin ekki á fyrr en her-
inn var orðinn örmagna og birgð-
ir voru þrotnar.
I áróðri sínum hafa Rússar
fullyrt að sigur herja þeirra árið
1944 sje sönnun um kosti Stalin-
ismans og yfirburði hans yfir
stjórnarkerfum annara landa.
Ef þetta væri rjett þá gætum
vjer einnig ályktað sem svo, að
sigur Rússa 1815 hafi verið sönn-
un um ágæti keisarastjórnarinnar
og yfirburði þrælahaldsins yfir
meginreglum frönsku stjórnar-
byltingarinnar. Og eins mætti
álykta um allar aðrar þjóðir, er
þátt taka í þessum ófriði.
Enginn her ann fána sínum eins
heitt og japanski herinn. Eftir því
ættu hinir hugdjörfu verjendur
Salamaua, sem börðust meðan
nokkur maður stóð uppi, og voru
mestmegnis úr flokki óbreyttra
verkamanna og bænda, eins og
þeir sem vörðu Stalingrad, með
hinni dáðríku fórn sinni, að vera
sönnun þess, að stjórn Mikadósins
sje mesta framfarastjórn í heimi.
Jeg veit að í eyrum hinna sann-
trúuðu láetur þetta sem guðlast,
en hjer er ekki um tilfinningar að
ræða, heldur það hvað leyfilegt
sje, er draga skal rökrjettar álykt-
anir.
Enginn mun neita því, að þýski
herinn barðist af frábærri hreysti,
en sannar það að Nasisminn hafi
á rjettu að standa, og að þeir, sem
flett hafa ofan af hryðjuverkum
Gestapó sjeu slefberar og eigi að
halda sjer saman?
Kínverjar börðust í bví nær tíu
ár einir, gegn ofurefli hins ja-
panska árásarhers. Ætti hinn vest-
ræni verkalýður því að taka upp
þjóðfjelagskerfi Kína?
Veilurnar í slíkum röksemda-
færslum eru auðsæjar og þó ork-
ar Soviet-goðsögnin svo sterkt á
tilfinningalíf manna, að jafr.vel
hinir mentuðustu menn gleypa at-
hugasemdalaust við þeirri kenn-
ingu, að Rússar berjist hraustlega
af því að þeir viti fyrir hverju þeir
sjeu að berjast, en hins vegar berj-
ist hinir afvegaleiddu og ofstæk-
isfullu Þjóðverjar, Japanar o. s.
frv. vel af því að þeir viti ckki
fyrir hyerju þeir berjist.
Ef hugdirfska hins þýska her-
manns er engin sönnun þess, að
Nasisminn sje æskilegur, þá sann-
ar hreysti rússneska hermannsins
ekki frekar að Stalinisminn sje
eftirsóknarverður, — nema því
aðeins að maður skoði það sem
staðreynd , að órannsökuðu máli
(a priori) að Stalinisminn sje góð-
ur en Nasisminn illur. Með öðr-
um orðum: með því að setja for-
sendurnar í stað ályktananna.
Sagan sýnir, að undir baráttu-
þrek herja renna margar stoðir
og er áhugi þeirra og trú á mál-
efnið sem bai'ist er fyrir aðeins