Dagblaðið Vísir - DV - 28.08.1982, Blaðsíða 2

2
DV. LAUGARDAGUR 28. ÁGUST1982.
„Emsog
ao vera
venlu-
1 egJL”
Ráku Landakotsspítala
um 74ra ára skeið
St. Jósefssystur byggðu Landakots-
spítala og ráku hann um 74ra ára
skeið. Það var árið 1902, sem þær komu
honum á fót. En fyrir sex árum eða
1976 seldu þær hann í hendur ríkinu.
Það hefur verið haft á orði, aö aldrei
hafi nein stofnun á Islandi verið rekin
með eins miklum glæsibrag og Landa-
kotsspítali á árum St. J ósefssy stra.
— Saknið þið ekki spítalans?
„J ú, það gerum við svo sannarlega. ”
— Hafiö þið hætt öllum samskiptum
ykkar viö Landakot?
„Ekki alveg, því ein systranna
vinnur þar ennþá. Hún er í eldhúsinu.”
— En Landakotsskóli. Rákuð þiö
hannlíka?
„Nei, hann hefur alla tíö verið á veg-
um kaþólsku kirkjunnar. Hins vegar
höfum við alltaf verið þar viðloðandi,
þar sem nokkrar sy stranna kenndu viö
skólann lengi framan af. En það er
liðin tíð, við komum þar hvergi nærri
lengur.”
Fimmtán systur
og einn prestur
St. Jósefssystur eru kaþólskar og
fyrstu systurnar komu hingaö áriö
1896. Þegar þær seldu Landakots-
spítala, réðust þær í byggingu hússins í
Garöabænum. Það er stórt hús og
ákaflega fallegt, minnir einna helzt á
fagran svan innan um ljóta andar-
unga, þar sem það trónir á einum fal-
legasta stað í Garðabæ. Þar búa nú
„Ding-dong” heyrist, þegar við
hringjum bjöllunni, og andartaki síðar
birtist brosandi andlit í gættinni. Dym-
ar eru opnaðar upp á gátt og viö erum
boðin hjartanlega veikomin. Hvar við
erum? Við erum í heimsókn hjá St.
Jósefssystrum í húsi þeirra í Garða-
bænum.
Þær koma til dyranna, eins og þær
eru klæddar, brosmildar og hlýlegar.
Þær snúast í kringum okkur og vilja
allt fyrir okkur gera. Það er eins og aö
koma inn í annan heim, þegar stigiö er
inn fyrir þröskuldinn hjá þeim. Þar er
ekki flýtiniun eða iátunum fyrir að
fara. Lífið bara gengur sinn vanagang
á sinn rólega hátt. Ys og þys borgar-
lífsins fyrir utan þar sem enginn má
vera að því að hugsa um náungann, er
svo f jarri þessum konum, en einmitt
náungakærleikurinn er aðalsmerki St.
Jósefssystra.
En hvemig líður dagurinn hjá
nunnu? Heyrir ekki klausturlíf orðið
fortíðinni til? Koma nokkrar nýjar
konur til fylgis við reglu á borð við St.
Jósefesystur? Verður klausturlíf ekki
einungis til á spjöldum sögunnar, segj-
um um næstu aldamót? Og hvemig er
það, nú hafa St. Jósefasystur verið hér
á landi í hartnær öld, skyldu íslenzkar
konur aldrei hafa komið til fylgis við
þær?
Við leituðum ■; svara við þessum og
viölíka spumingum í heimsókninni til
nunnanna á dögunum.
Biðjast f yrir, borða,
vinna og biðjast
aftur fyrir...
Það er systir ApAllonia, sem verður
fyrir svörum, þegar við spyrjum,
hvemig dagur í lífi nunnu gangi fyrir
sig.
„Við fömm á fætur upp úr klukkan
sex á morgnana og dagurinn hefst með
stuttri bænastund. Svo fáum viö okkur
morgunverð. Þá sýslum við ýmislegt
fram aö hádegi. Á sumrin dyttum við
að garðinum, en á vetrum erum við í
tómstundaherberginu, þar sem við
prjónum og sitt hvað fleira. Og svo
þarf auðvitað að taka til hendinni
hérna innan dyra. Þá kemur hádegis-
veröur og klukkan tvö er bænastund í
kapellunni okkar. Svo sinnum við okk-
ar störfum um miðbik dagsins, klukk-
an fimm er messa, sem tekur um hálfa
klukkustund. Við boröum kvöldverð og
ieggjumst svo til svefns á tímabilinu
hálf níu til hálf tíu. En áður er stutt
bænastund.”
— Alltaf nóg að gera?
„Já, já, við höfum alltaf nóg fyrir
stafni.”
— Leiðist þér aldrei?
Nú brosir hún sinu bliöasta brosi, h't-
ur til okkar og segir: ,Jíei, ég hef
aldrei tíma til að láta mér leiðast. ”
— Lesiðþið blöðin?
„Við kaupum bara eitt dagblað og
lesum það. Svo sjáum við hin annaö
slagið.”
— En þið fylgist alveg með því, sem
gerist fyrir utan húsið?
„ Já, það gerum við.”
— Horfið þið mikið á sjónvarp eða
hlustiðáútvarp?
„Nei, það er sárasjaldan.”
— En þið hafið sjónvarp?
„Já, viðhöfum eitt ísetustofunni.”
— Af hverju horfið þið svona lítið á
það?
„Höfum ekki áhuga á því.”
— Fariö þið mikð út fyrir húsið?
„Nei, ekki er það nú. ”
— Farið þið ekki niður í bæ að
verzla?
„Jú, það kemur fyrir. Annars látum
við yfirleitt senda okkur það, sem við
þörfnumst. Við höfum lítið að sækja í
bæinn.”
Þetta voru fyrstu St., Jósefssystumar á Islandi. Þær komu hingað til lands árið 1896.
fimmtán systur og einn kaþólskur
prestur. Nunnurnar eru allar þýzkar
nema ein, sem er ítölsk, og allar hafa
þær íslenzkan ríkisborgararétt, nema
tvær. Enda hafa þær flestar hverjar
verið hérlendis í þrjátíu, fjörutíu eða
fimmtíu ár. Príorinnan heitir systir
Bonaventura. Hún kom í fyrra frá
Danmörku. Hafði starfað í klaustri
þar. Presturinn heitir Terstrout og
hefur verið hér í rúmt hálft ár. Bæði
presturinn og príorinnan eru lang-
yngst í starfi hérlendis, enda er skipt
nokkuö títt um fólk í þau störf og iðu-
iega ieitaö út fyrir raðir nunnanna,
sem hér eru. Það er að segja, að þetta
fólk er sótt erlendis f rá.
Húsið þeirra í Garöabænum er mjög
sérkennilegt. Það samanstendur af
litlum húsum, sem eru þó öll tengd,
þannig að innangengt er á milli. I
miöju húsinu er svo garður, sann-
kaliaður blómagaröur, og þar eru
bekkir og borð fyrir nunnumar til aö
tylla sér niður á góöviðrisdögum. „Já,
við erum stoltar af garðinum okkar,”
segir systir ApAllonia, þegar við minn-
umstáhann.
Systumar búa tvær og tvær saman í
herbergi. I húsinu er stórt eldhús og
góð setustofa, svo og kapella. Undir
húsinu er kjallari, þar sem meðal
annars er kaffistofa ein mikil og þar
bjóöa systumar gjarnan gestum og
gangandi upp á kaffi og með því á
stundum, enda orðlagðar fjrir gest-
risni. Til dæmis eru þær með opið hús á
sunnudögum. „Þá koma oft margir til
okkar,” segir systir ApAllonia. „Síð-
asta sunnudag voru um f jömtiu manns
héma.”
Sú yngsta fimmtug,
sú elzta á
níræðisaldri
Það er langt síðan ný nunna hefur
bætzt í hóp þeirra, sem hér starfa.
Enda er svo komið, að yngsta nunnan
er fimmtug og sú elzta 83ja ára. „Hún
er þó enn á fótum,” segir systir
ApAllonia. En hvernig er það, koma
engar ungar konur til fylgis við regl-
una lengur?
„Það er af sem áður var,” segir syst-
ir ApAllonia dreymin á svip. „Það var
í þá tíð, þegar þær komu fimmtán,
tuttugu í einu. Þaö kemur þó alltaf ein
og ein, en það er orðið ósköp langt síð-
an nunna hefur bætzt í hóp okkar hér á
landi.”
— Bætast þó einhverjar við erlendis?
„Já, það eru ailtaf einhverjar, en
eins og ég sagði áðan fer þeim fækk-
andi.”
— Endar þetta bara ekki með því, að
það verða engar nunnur til lengur?
„Nei, það verður aldrei. Það eru
bara þannig timar núna, að ungar kon-
ur í dag vilja ekki binda sig.”
— Kannski er það ekki í takt við tím-
ann að ganga til fylgis við einhverja
regluna?
„Það hlýtur alltaf að vera í takt við
tímann að fóma sér fyrir Guð. Þetta
gengur í bylgjum, eins og svo margt
annað.”
— Þú ert þá ekki hrædd við, að reglur
6 borð við þessa heyri aðeins fortíðinni
tileftirnokkurár?
„Nei,hreintekki.”
Þrjár íslenzkar konur
hafa verið í reglu
St. Jósefssystra, og
sú fjórða hætti við...
— Hafaeinhverjaríslenzkarkonur
starfaðmeöykkur?
, Já, það hafa verið þrjár. Það vom
systir Jóhanna, systir Stanislaus og
systir Klemensía. Sú síöastnefnda var
siöust þeirra, en hún lézt aöeins 51 árs
gömul árið 1956. Hún kenndi lengst af
við Landakotsskóla. Já, og svo var ein
til, en hún sneri aftur eftir aðeins eitt
ár. Það var árið.. .” Nú hikar hún
aðeins, snýr sér svo að einni systur,
sem situr skammt frá og spyr hana.
Þær velta þessu fyrir sér. Það er
greinilegt, að það er eins og timinn
skipti þær litlu máli. 1930 eða 1981,
einhvem veginn er þetta jafn langt eða
stutt aftur í tímann. Kannski gefur
tímaleysiö, sem þama ríkir, lífinu inn-
an veggja hússins þennan rólega og
yfirvegaða blæ...
En gefum systur ApAlloniu aftur
oröiö:
,Já, það var árið 1932, sem þessi
stúlkahættivið.”
— Ef ég ætlaði að gerast nunna,
hvemig ætti ég þá að snúa mér?
„Þú mundir hafa samband við okkur
og svo væri þér komið fyrir í skólanum
okkar í Danmörku. Þar værir þú í fimm