Morgunblaðið - 12.08.1998, Blaðsíða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 12. ÁGÚST 1998
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Loftsteinn
frá Mars
ítalir deila um brottrekstur ólöglegra innflyljenda
Ný lög sögð heimila
„flóttann mikla“
London. The Daily Telegraph.
LOFTSTEINN sem fannst í
Saharaeyðimörkinni og
nefndur hefur verið Lucky 13
er upprunninn á Mars, að því
er vísindamenn við Opna há-
skólann í Bretlandi greindu
frá í gær.
Af þeim 20 þúsund loft-
steinum sem til eru í söfnum
er þetta sá þrettándi sem
reynist vera frá Mars, svo ör-
uggt megi telja. Rannsakend-
ur við Opna háskólann
komust að því að í Lucky 13
var að finna súrefnisísótópa
sömu gerðar og eru í hinum
tólf steinunum frá Mars.
Lucky 13 er á stærð við
greipaldin og talið er að
hann hafi legið í eyðimörk-
inni í rúmlega 40 þúsund ár
áður en hann fannst. Hann
hafi losnað frá Mars við að
halastjarna eða smástirni
rakst á plánetuna fyrir millj-
ónum ára og verið á sveimi í
geimnum uns hann hafi lent
á jörðinni.
Róm. Reuters.
NÝ lög, sem leyfa brottrekstur ólög-
legra innflytjenda úr landi án tryggs
eftirlits, hafa valdið deilum á Italíu.
Lögin eru sögð gera ólöglegum inn-
flytjendum auðveldara en áður að
setjast að í landinu eða komast til
annarra Evrópulanda. ítalskir fjöl-
miðlar tala um „flóttann mikla“ og
segja að á næstu dögum muni um sex
hundruð manns vera gerð brottræk í
samræmi við hin nýju lög. Flestir
ólöglegra innflytjenda til Italíu koma
frá Norður-Afríku og Mið-Austur-
löndum.
Munu ekki hlíta brottrekstri
Samkvæmt lögunum eru þeim sem
komist hafa ólöglega inn í landið og
hnepptir hafa verið í varðhald gefnir
15 dagar til þess að koma sér af landi
brott að loknu mánaðarlöngu varð-
haldi. Fólkið er þá látáð laust og á
sjálft að koma sér úr landi, hvort sem
það fer aftur til heimalands eða annað.
„Við lítum málið mjög alvarlegum
augum vegna þess að það er ómögu-
legt að reka fólk úr landi með þess-
um hætti,“ segir Giorgio La Malfa,
formaður Lýðveldisflokksins, sem
styður stjóm Romanos Prodi forsæt-
isráðherra. Margir halda því fram að
innflytjendumir muni ekki hlíta
brottrekstrinum en nota tækifærið til
þess að koma sér fyrir á Ítalíu án lög-
legra pappíra eða freista þess að
komast til annarra landa Evrópu-
sambandsins (ESB). La Malfa telur
lögin einnig geta reynst ftah'u erfið
hvað varðar aðild að Schengen-sam-
komulagi ESB-ríkja um ferðafrelsi á
milli landa innnan sambandsins.
Formaður félagsmálanefhdar
neðri deildar ítalska þingsins,
Marida Bolognesi, tekur undir með
yfirlýsingum ítalskra fjölmiðla um að
ólöglegir innflytjendur geti undirbú-
ið „flóttann mikla“ þá 15 daga sem
þeir hafa til umráða frá því að varð-
haldi lýkur og þangað til þeir eiga að
vera famir úr landi.
Talsmaður innanríkisráðuneytis-
ins, sem ekki vill veita upplýsingar
um hversu margt fólk á að senda
burt á næstu dögum, sagðist hins
vegar vera bjartsýnn á að allt gengi
að óskum og sagði ekki ástæðu til
þess að óttast „flóttann mikla“. í júlí-
mánuði komu 3.000 ólöglegir inn-
flytjendur til Ítalíu að því er vitað er.
Ef þörf krefur er flóttamönnum
haldið í sérstökum flóttamannabúð-
um í einn mánuð á meðan skilríld og
aðstæður þeirra era rannsakaðar.
Að því loknu em innflytjendumir
annaðhvort sendir heim eða þeim
veitt landvistarleyfi.
Jonesboro-
drengirnir
sekir
Hallir byggðar á sandi
Reuters
LISTAMAÐUR leggur Iokahönd
á eftirlíkingu af Koekelberg-basi-
líkunni í Brussel á ströndinni í
Zeebrugge í Belgíu. Þar stendur
yfir þriggja vikna löng hátíð
listamanna sem reisa munu eftir-
líkingar ýmissa evrópskra stór-
hýsa úr sandi. Til smíðanna
verða notaðir samtals 5.000
rúmmetrar af sandi og 100.000
lítrar af vatni. Basilíkan á mynd-
inni verður 70 metrar að lengd,
50 metra breið og 13 metrar á
hæð þegar listamaðurinn hefur
lokið verkinu.
Jonesboro. Reuters.
DRENGIRNIR tveir sem skutu
kennara og fjóra skólafélaga sína til
bana í Jonesboro í Arkansas-ríki í
Bandaríkjunum fyrr á þessu ári,
vom fundnir sekir fyrir rétti í gær.
Dómur verður kveðinn upp yfir þeim
á þriðjudag en hvorugan má dæma
til fangelsisvistar fram yfir fram yfir
tuttugu og eins árs aldur.
Mithcell Johnsons, sem hélt einnig
upp á 14 ára afmælið sitt í gær, og
Andrew Golden, 12 ára gamall félagi
hans, skutu skólafélaga sína og kenn-
ara á færi 24. mars sl. eftir að hafa
ginnt þau út úr skólabyggingunni
með því að setja viðvömnarkerfi
Westside-skólans í gang. Þar sem
drengimir tveir em undir lögaldri er
mál þeirra tekið fyrir af unglinga-
dómstóli í Jonesboro. I Arkansas eru
réttarhöld yfir afbrotaunglingum
venjulega lokuð almenningi, en dóm-
arinn í málinu ákvað að opna réttar-
salinn vegna þess gífurlega áhuga
sem fólk hefur sýnt málinu.
Hundrað sæti era í salnum og
höfðu þau öll verið tekin frá af ætt-
ingjum fórnarlamba skotárásarinnar
við upphaf vitnaleiðslna í gær.
Israelar gefa
eftir neit-
unarvald
Genf. Reuters.
VIÐRÆÐUR um stöðvun á
framleiðslu efna til kjamorku-
vopnasmíðar hófust í gær á ráð-
stefnu Sameinuðu þjóðanna um
afvopnun, eftir að ísraelar létu
undan þrýstingi frá Bandaríkja-
mönnum og gáfu eftir neitunar-
vald sitt.
ísraelsk stjómvöld lýstu því
yfir í Jerúsalem að þau væm
engu að síður „ósátt í grundvall-
aratriðum" við samkomulag um
slíka stöðvun og lofuðu engu um
að leyfa eftirlit í leynilegri stöð
sem talin er vera sprengjuverk-
smiðja.
Fréttaskýrendur segja að
reikna megi með að það taki
mörg ár að komast að sam-
komulagi um framleiðslustöðv-
un, en hún sé næsta skrefið í
marghliða afvopnun í kjölfar
samkomulags um bann við neð-
anjarðartilraunum með kjam-
orkuvopn.
Kjarnorkuveldin fimm,
‘Bandaríkin, Bretland, Frakk-
land, Kína og Rússland, era að-
ilar að ráðstefnunni, auk Ind-
verja, Pakistana og Israela. All-
ar samþykktir þurfa að vera
samhljóða og hefur því hvert
ríki í raun neitunarvald.
Samkvæmt samkomulaginu
sem nú er í smíðum skal alþjóð-
legum eftirlitsmönnum heimill
aðgangur að verksmiðjum þar
sem framleitt er auðgað úraní-
um og stöðvum þar sem plútóní-
um er endurannið.
Heitasti júlímánuður sem sögrir fara af
Gore hvetur
til aðgerða
Washington. Reuters.
NÝLIÐINN júlímánuðui- var sá
heitasti sem um getur og varaði A1
Gore, varaforseti Bandaríkjanna, við
framhaldinu og sagði nauðsynlegt að
grípa til aðgerða til að stöðva gróð-
urhúsaáhrif, en þau era talin valda
breytingum á veðurfari.
Ef marka má nýjar upplýsingar
frá bandarísku úthafs- og andrúms-
loftsvísindastofnuninni (NOAA), sem
Gore kynnti á fundi í Hvíta húsinu í
Washington í fyrradag, var meðalhiti
í heiminum í júlí 16 gráður á celsius,
en það er 1,26 gráðum yfir meðaltali
og 0,45 gráðum hærra en fyrra met,
sem er einungis ársgamalt.
„Júlímánuður var ekki aðeins heit-
asti júlímánuður frá því mælingar
hófust,“ sagði Gore, „heldur var
hann einfaldlega heitasti mánuður
sem sögur fara af.“ Varaði Gore við
því að hitabylgjur, þurrkar, öflug
stormaveður og mikil flóð, sem skoll-
ið hafa á í heiminum í ár ættu eftir
að versna enn frekar ef ekki væri
dregið úr notkun efna sem valda
gróðurhúsaáhrifum. „Maður þarf
ekki að vera vísindamaður til að átta
sig á því að hitastigið hefur verið
hættulega hátt í sumar.“
Gore sagði jákvæðu tíðindin vera
þau að þótt „ofhitnun" jarðar væri
sannarlega erfitt vandamál að eiga
við þá væri ekki of seint að bregðast
við því. í Kyoto-sáttmálanum frá því
í desember á síðasta ári er farið fram
á það við iðnaðarríkin að draga mjög
úr notkun efna sem valda gróður-
húsaáhrifum. Erfiðlega hefur hins
vegar gengið að fá sáttmálann stað-
festan í mörgum löndum, m.a. á
Bandaríkjaþingi.
Mjólkin
rannsökuð
BRESK stjómvöld tilkynntu í
gær um rannsókn á gæðum
mjólkur eftir að gmnsemdir
vöknuðu um að finna mætti í
breskri mjólk bakteríu sem talin
er valda Johnes-veiki í kúm sem
síðan er talin geta valdið
Crohns-veiki í mönnum. Crohns-
veiki leggst á innyfli manna og
getur í sumum tilfellum valdið
æxlismyndun. Var hins vegar
lögð áhersla á að ekki væri
ástæða fyrir fólk að hætta
mjólkurdrykkju.
Nýr forseti í
Ekvador
JAMIL Mahuad var í gær svar-
inn í embætti forseta Ekvadors
og lofaði við það tækifæri að
bæta efnahags-
ástand í landinu
og leita lausnar
á landamæra-
deilu við Perú
sem árið 1995
olli skamm-
vinnu stríði sem
kostaði tylft hermanna lífið.
Mahuad er 49 ára gamall og
nam lögfræði við Harvard-há-
skólann í Bandaríkjunum.
Hann gegndi áður embætti
borgarstjóra í Quito.
Ungbarna-
skiptin skýrð?
YFIRSTJÓRN sjúkrahússins í
Virginíu viðurkenndi í gær að
svo virtist sem armbönd, sem
sett era á nýfædd börn til að
greina þau í sundur, séu ekki
alltaf fest nægilega tryggilega.
I síðustu viku var upplýst að
ungbamaskipti hefðu átt sér
stað á sjúkrahúsinu.
73 falla í átök-
um í Kólumbíu
SJÖTÍU og þrír her- og lög-
reglumenn hafa fallið síðustu
átta dagana í átökum við
skæruliða í Kólumbíu og níutíu
og níu hafa særst. Skæraliðam-
ir vilja ekki sætta sig við af-
skipti stjómvalda af kókaín-
ræktun þeirra og hafa fellt tvö
hundruð her- og lögreglumenn
undanfarið ár.
Fangaupp-
reisn í bígerð
Á ANNAN tug manna, sem
sitja í fangelsi í Haag vegna
gruns um aðild að stríðsglæpum
í Bosníustríðinu, eru sagðir
skipuleggja uppreisn vegna
slæms aðbúnaðar í fangelsinu
og eru fyrrum fjandvinir sam-
herjar í þessari áætlanagerð.
Andlát Milans Kovacevics fyrir
nokkru af völdum hjartaáfalls er
talið hafa aukið óánægju þeirra
mjög því þeir segja að fangelsis-
verðir hafi leitt hjá sér óskir um
aðstoð þegar Kovacevic fyrst
kenndi sér meins.
Sáttatilraun í
Bagdad
PRAKASH Shah, sérlegur
sendifulltrúi Sameinuðu þjóð-
anna, fer til íraks á morgun til
að leita lausnar á deilu þar-
lendra stjórnvalda og vopnaeft-
irlitsmanna SÞ. Öryggisráð SÞ
sagði í síðustu viku ákvörðun
Iraka um að hætta samvinnu
við vopnaeftirlitið óviðunandi.