Morgunblaðið - 14.06.1998, Blaðsíða 42

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 14. JÚNÍ 1998
Tll leigu
brúðarkjólar, samkvæmiskjðlar stuttir, síðir.
Dragtir, hattar, fylgihlutir.
Fyrir herra: Kjólföt, smókingar,
ísl. hátíðarbúningurinn og jakkaföt.
Fataleiga Garðabæjar,
Garðatorgi 3, sími 565 6680.
Opið laugardaga
YFIRBREIÐSLUR
ÁSÓFA
Lífgar upp á gamla sófa
og verndar nýja.
M
i .
1 j

€ Jt 1

Rúmgóðar geymsluhirslur • Rúmgóöir skápar
Tveggja hellna gaseldavél • 50 mm kúlutengi
• Svefnpláss fyrir 6+ • 12 volta rafkerfi
• Varadekk, festing og varadekkshlíf
• Ljósabúnaður skv. EES staðli
• Skrúfaðir undirstöðufætur
• Lokaður lyftubúnaður
• Ryðvarinn undirvagn
• og margt fleira
r. 447.000
staðgreitt
Hafðu samband -
ýmsir lánamöguleikar
TITAN
Sportbúð - Títan • Seljavegi 2
SfMi 551 6080 • Fax 562 6488
í DAG
skÆk
Ilmsjún jtlargi'ir
l’étursson
og vinnur.
STAÐAN kom upp í sveita-
keppni í Lettlandi í vor. Al-
þjóðlegi meistai’inn Janus
Klovans hafði hvítt og átti
leik gegn Prodpigora.
22. Dxf8+! _ Hxf8 23.
Bxe6+ _ Kg7 (Eftir 23. _
Hf7 er 24. Hdl! Öruggasta
vinningsleið hvíts, því hann
getur beðið rólegur með að
endurheimta drottninguna)
24.Bd4+ _ Hf6 25. gxf6+ _
Kh6 26. Hf3 _ Bxf6 27.
Bxf6 _ g5 28. Bd4 _ g4 29.
Hf6+ _ Kg5 30. Hafl og
svartur gafst upp, því hann
er óverjandi mát.
MORGUNBLAÐIÐ birtir
tilkynningai' um afmæli,
brúðkaup, ættarmót og
fleira lesendum sínum að
kostnaðarlausu. Tilkynn-
ingar þurfa að berast með
tveggja daga fyrirvara
virka daga og þriggja daga
fyrirvara fyrir sunnudags-
blað. Samþykki afmælis-
barns þarf að fylgja af-
mælistilkynningum
og/eða nafn ábyrgðar-
manns og símanúmer.
Fólk getur hringt í síma
569-1100, Sent í bréfsíma
569-1329, sent á netfangið
ritstj @mbl.is.
Einnig er hægt að skrifa:
Árnað heilla,
Morgunblaðinu,
Kringlunni 1, 103
Reykjavík.
VELVAKAMH
Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 13-15
frá mánudegi til föstudags
Heiður þeim sem heiður ber
ÞÁ eru hátíðarhöldin
vegna 60 ára afmælis sjó-
mannadagsins að baki og
var vel og myndarlega að
þeim staðið sem er fagnað-
arefni. Þótt margt hafí
breyst á 60 árum minnir
dagurinn á sem áður að öll
hvílir afkoma og hagsæld
okkar íslendinga á fisk-
veiðum og siglingum og
íramlagi sjómannastéttar-
innar.
Þessu má þjóðin ekki
gleyma og ætlum mín með
þessum línum er að þakka
fyrii- einstæða sýningu
sem upp var komið í
tengslum við afmæli sjó-
mannadagsins. Þetta er
sýningin sem nú stendur
yfir á tveimur hæðum Sjó-
mannaskólans á meira en
hundrað líkönum af skip-
um og bátum. Má þar líta
allt frá áraskipum og upp í
nýjustu skuttogara, far-
skip, varðskip, björgunar-
Sumarvist á
Flúðum ‘79-’82
FYRIR um 16-18 árum
síðan, á árunum ‘79-’82,
vorum við nokkrar stelpur
í sumarvist á Flúðum. Við
urðum allar perluvinkon-
ur. Svo skiidu leiðir okkar.
En mig langar að gera til-
raun til að ná sambandi við
þær. Eg man ekki full nöfn
þeirra allra. En þeir heita
Inga, Aðalheiður, Gúnda,
Margrét Orlygsd., og
Bergþóra Guðmundsdótt-
ir.
Eru þær vinsamlega
beðnar að hafa samband
við Diddu í síma 565 5805.
Fossvogur -
ruslageymsla?
MIG langar tii að vekja
athygli íbúa Fossvogs-
hverfis á því að í Sorpu er
móttaka fyrir garðúrgang.
Borið hefur á því að fólk
láti plastpoka með garðúr-
skip o.fl. Handbragðið á
þessum gripum er afburða
fallegt og dæmi um að eitt
líkan hafí kostað smiðinn á
þriðja þúsund vinnu-
stunda. Mörg er þessi
dvergasmíð svo lifandi að
mér fannst þegar ég skoð-
aði sýninguna að um borð
mundi vera dvergvaxin
áhöfn, sem líklega væri
niðri í lúkar eða kátu að fá
sér kaffisopa. Þannig
vaknar liðinn tími þegar
sýningin er skoðuð og á
það ekki síst við um líkönin
af gömlu árabátunum,
fískiskútunum og mótor-
bátunum. Þarna má og líta
líkön ýmissa nafnkunnra
skipa, sem mikil saga og
oft undarleg örlög tengjat.
Ég vil því þakka að-
standendum sýningarinnar
það ágæta framtak að
koma öllum þessum dýr-
gripum saman á einn stað,
en þar á Hannes Þ. Haf-
gangi á auð svæði. En
borgin sér ekki um að fjar-
lægja þetta og ætti fólk því
ekki að henda þessu þarna.
íbúar Fossvogs - hættið
að sóða út hverfíð okkar -
höldum því hreinu.
íbúi.
Tapað/fundið
Fjallahjól í
óskilum
FJALLAHJÓL, barna,
fannst 29. maí við Islands-
banka, Háaleitisbraut.
Eigandi getur vitjað þess
hjá lögreglunni.
Lyklakippa
týndist
LYKLAKIPPA í dökk-
grárri leðurbuddu týndist
sunnudaginn 7. júní sl.
Gengið var frá Hagamel
um göngustíg niður á Ægi-
stein fyrrv. forstjóri SVFÍ
mestan heiðurinn af. Og
ekki má gleyma að þakka
þeim sem líkönin eða mód-
elin hafa smíðað þolinmæð-
isverk þeiira. Vil ég þá sér-
staklega geta um Grím
Karlsson , en hann á 62 lík-
ön á sýningunni.
Ég ítreka að hér er um
sýningu að ræða sem afar
vel er til þess fallin að
minna á gildi hafsins og
sjómennskunnar fyrir þjóð
okkar og það ættu foreldr-
ar að nýta sér og bregða
sér með börn sín niður í
Sjómannaskóla einhvern
næstu daga, en sýningin er
opin frá kl. 14-18 til 21. júní
nk. Enginn verður fyrh'
vonbrigðum með þá heim-
sókn. Þessi sýning er sann-
kallaður viðburður og væri
satt að segja óskandi að
alls ekki þyrfti að taka
hana niður!
Sjómaður.
síðu út að Steinbyrgi sem
þar er og til baka gang-
stéttina meðfram húsaröð-
inni við Ægisíðu um Eini-
mel að Reynimel. skilvís
fínnandi vinsamlega hringi
í síma 551 9612.
Dýrahald
Kettlingar og
stálpaðar kisur
óska eftir heimili
NOKKRIR gullfaUegir
kettlingar óska eftir góðu
heimili. Einnig vantar
nokkrar stálpaðar kisur
heimili. Ahugasamir hringi
í Ölmu í síma 565 5257.
Páfagaukur týndist
BLÁR páfagaukur týndist
frá Áifaskeiði og flaug í átt
að Setbergi í Hafnarfirði
sl. miðvikudag. Viti ein-
hver um gauksa er hann
beðinn að hringja í síma
565 1185.
Víkverji skrifar...
^SLENZKA lýðveldið á afmæli í
vikunni. Það verður 54 ára 17.
júní. Lýðveldisstofnunin var stór
stund í hugum sérhvers Islendings.
Ekki er úr vegi, í tilefni af þjóðhá-
tíðardegi, að rifja upp nokkur
merk ártöl úr seinni tíma sögu okk-
ar, tengd baráttunni fyrir efna-
hagslegu og stjórnarfarslegu full-
veldi.
1) Arið 1904: Heimastjóm,
stjórnarráð í Reykjavík, fyrsti ís-
lenzki ráðherrann [Hannes Haf-
stein]. 2) Árið 1918: ísland full-
valda ríki en í sambandi við Dan-
mörku um einn og sama konung. 3)
Árið 1944: Island lýðveldi með eig-
in þjóðhöfðingja. Fyrsti forseti lýð-
veldisins var Sveinn Bjömsson,
sem gegnt hafði starfi ríldsstjóra
frá hemámi Danmerkur. 4) Árið
1948: Lög um vísindalega verndun
fiskimiðanna umhverfis landið.
Með þessum lögum [ríkisstjórn
Stefáns Jóhanns Stefánssonar] var
lagður grunnurinn að útfærslum
fiskveiðilögsögunnar 1952, 1958,
1972 og 1975, sem og að veiðisókn
með hliðsjón af veiðiþoli helztu
nytjastofna sjávar. Land-
grunnslögin, útfærslur fiskveiði-
lögsögunnar og fiskifræðileg veiði-
stýring tengjast ótvírætt barátt-
unni fyrir efnahagslegu fullveldi
þjóðarinnar. 5) Árið 1949: Oryggi
landsins tryggt með aðild að Atl-
antshafsbandalaginu, vamar-
bandalagi lýðræðisþjóða. 6) Árið
1969: Island aðili að Fríverzlunar-
samtökum Evrópu, EFTA. Alþingi
samþykkti síðan 1993 aðild að Evr-
ópska efnahagssvæðinu, EES, þ.e.
tollfrjálsum markaði EFTA og
EES. Þar með var tryggður toll-
frjáls aðgangur sjávarvöru að mik-
ilvægasta markaði okkar, Evrópu-
markaðinum.
XXX
AÐ VAR ekki fyrr en 19. júní
árið 1915 að íslenzkar konur
fengu kosningarétt til þrngs. Það
er ekki nema meðalævi Islendings
frá þeim tíma. Konur hafa sótt í sig
veðrið síðan, einkum á seinni aldar-
helmingnum. Kjör Vigdísar Finn-
bogadóttur sem forseta lýðveldis-
ins kórónaði jafnréttisárangur
þeirra.
Með tilskipun konungs frá 8.
marz 1843 var kosningaréttur ís-
lendinga bundinn við kyn, karlkyn,
25 ára aldur, óflekkað mannorð, ti-
tekna lágmarkseign í fasteignum
eða öðram verðmætum og/eða lífs-
tíðarábúð á þjóð- eða kirkjujörð.
Árið 1903 fengu þéttbýlisbúar,
þurrabúðarmenn og lausamenn,
kosningarétt, ef þeir guldu fjórar
krónur eða meira í árlegt útsvar.
Árið 1915 var skilyrðið um út-
svarsgreiðslur fellt niður. Þá fengu
og konur, sem fyrr segir, og hjú,
kosningarétt, fyrst í stað bundinn
við 40 ára aldur, en lækkaði fljót-
lega niður í 25 ár.
I ljósi framansagðs þarf engan
að undra að 19. júni er ár hvert
baráttudagur fyrir réttindum ís-
lenzkra kvenna.
XXX
OSNINGARÉTTURINN,
einn mikilvægari þátta al-
mennra mannréttinda, telst einn og
samur hjá konum og körlum nú
orðið. Hann er hins vegar ekki sá
sami hjá öllum. Menn hafa mismun-
andi vægi sem kjósendur - eftir bú-
setu. Kjósendur í Reykjavíkur- og
Reykjaneskjördæmum hafa „hálft
atkvæði“, máski minna, miðað við
vægi atkvæða í sumum kjördæm-
um öðrum. Víkverji dagsins er alls
ekki sáttur við að vera hálfdrætt-
ingur sem kjósandi til þings. Það er
skoðun Víkverja að landsmenn eigi
að vera jafnir gagnvart landslög-
um. Einkum og sér í lagi kosninga-
lögum. Þeirri jafnstöðu vill hann ná
með því að skipta landinu upp í ein-
menningskjördæmi með sem svip-
aðasta kjósendatölu. Þannig verða
bezt tryggð eðlileg tengsl milli
þingmanns og kjósenda. Þannig
verður ábyrgð þingmanns gagnvart
umbjóðendum sínum bezt undir-
strikuð. Kosningar í einmennings-
kjördæmum eru og miklu skemmti-
legri og tvísýnni en í stórum kjör-
dæmum - að ekki sé nú talað um
eitt landskjördæmi - þar sem lung-
inn úr flokksvöldum frambjóðend-
um verður nánast sjálfkjörinn.
Göngum inn í nýja öld með jafnan
kosningarétt og einmenningskjör-
dæmi í farteski!