Morgunblaðið - 27.08.1991, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 27. AGUST199I'
Aðalfundur Landssamtaka sauðfjárbænda:
Milliliðakostnaður
lækki í takt við
lækkun til bænda
- sagði landbúnaðarráðherra á fundinum
VERÐ kindakjöts reiknað á föstu verðlagi er það sama til framleið-
enda í dag og það var árið 1980, en á sama tímabili hefur smásölu-
verð á heilum og hálfum skrokkum hækkað um 15%. Kom þetta fram
í máli Halldórs Blöndal landbúnaðarráðherra á aðalfundi Landssam-
taka sauðfjárbænda, sem hófst á Hallormsstað í gær, en hann sagði
þetta fyrst og fremst endurspegla hækkaðan slátur- og heildsölu-
kostnað og lægri niðurgreiðslur. Halldór sagði að við endurskoðun
fiminmannanefndar á sláturkostnaði nú í haust yrði að lækka slát-
ur- og heildsölukostnaðinn í takt við þá lækkun sem bændur verða
að bera.
I ræðu sinni á aðalfundinum
sagði Halldór Blöndal að á þessu
síðasta ári gamla búvörusamnings-
ins kæmi engin kerfisbreyting tii
greina, en hann færi ekki dult með
það álit sitt að haustið 1992 eigi
að gefa slátur- og heildsölukostnað
fijálsan, og knýja þannig fram sam-
keppni milli sláturleyfishafa.
„Slíkt mun til lengdar best
tryggja hagræðingu í þessari grein,
enda verður ekki séð hvemig hún
á að þróast án þess að hafa svigrúm
til verðbreytinga eftir því hver sam-
keppnisstaða kindakjötsins og krafa
markaðarins er á hveijum tíma,“
sagði hann.
Halldór vék að greiðslu vaxta-
og geymslukostnaðar í máii sínu,
og sagði löngu ljóst að greiðsla
þess virkaði ekki söluhvetjandi. í
nýja búvörusamningnum eru
ákvæði um áframhaldandi greiðslu
vaxta- og geymslugjalds, og sagðist
Halldór leggja áherslu á að því fjár-
magni yrði fundinn sá farvegur inn
í greinina að ekki komi til birgða-
söfnunar, heldur skuli þvert á móti
Stéttarsamband
bænda:
Aðalfundur-
inn haldinn
á Hvanneyri
AÐALFUNDUR Stéttarsam-
bands bænda verður haldinn
á Hvanneyri í Borgarfirði um
næstu helgi. Fundurinn hefst
á laugardaginn kl. 13.30, og
áætlað er að honum ljúki á
mánudagskvöldið.
Meðal annars er búist við
umræðum á aðalfundinum um
búvörusamninginn og mark-
aðstengingu búvöruframleiðsl-
unnar, og einnig um samninga-
viðræður EFTA og EB um evr-
ópskt efnahagssvæði. Halldór
Blöndal landbúnaðarráðherra
flytur ræðu við setningu fund-
arins á laugardag.
Patreksfj örður:
Slökkviliðið
flytur vatn
til spítalans
Patreksfirði.
HLUTI þorpsins í Patreksfirði
þar á meðal mjólkurstöðin og
sjúkrahúsið voru án vatns í tvo
daga þegar gömul asbestlögn
bilaði.
Það var snemma á laugardags-
morgun að leiðsla sem iiggur yfir
Stekkagil hjá Brunnum bilaði. Gert
var við leiðsluna sem er gömul asb-
estlögn en viðgerðarmenn voru rétt
komnir heim til sín þegar hún bil-
aði aftur og þá svo hressilega að
sækja þurfti varahluti til Reykjavík-
ur. A sunnudagskvöld tókst loks
að koma leiðslunni í lag. Slökkvilið-
ið flutti vatn til sjúkrahússins með
tankbíl en aðrir björguðu sér m.a.
með því að sækja vatn á bílaþvotta-
plan. - Ingveldur
þannig frá því gengið að ávallt sé
hagur í fljótri sölu.
„Það má til dæmis hugsa sér að
þessir peningar séu greiddir slátur-
húsunum í hlutfalli við það kjöt-
magn, sem til fellur í hverri slát-
urtíð, sem myndi augljóslega hvetja
þau til að selja sem mest áður en
kostnaður fellur á,“ sagði hann.
Þá sagði Halldór að þegar til
endurskoðunar á verðlagningu til
bænda kæmi hlyti sá kostur að
verða kannaður til hlítar að hverfa
frá föstu verði og staðgreiðslu og
taka upp umboðssölu á ný. Því
fylgdi auðvitað áhætta, en jafn-
framt hlyti það að ýta á bændastétt-
ina að standa vörð um hagsmuni
sína í sölukerfinu og veita þar nauð-
synlegt aðhald.
Aðalfundi Landssamtaka sauðfj-
árbænda verður framhaldið í dag,
og þá verður meðai annars kosinn
nýr formaður samtakanna. Jóhann-
es Kristjánsson frá Höfðabrekku
hefur gegnt formennskunni undan-
farin sex ár, eða í tvö kjörtímabil,
en samkvæmt ákvæðum LS má
enginn sitja lengur en tvö kjörtíma-
bil í stjóminni.
Morgunblaðið/Theodór
Unnið við festingu burðarlags,
Vegagerð:
Starfsmenn AS Veidekke, Vegagerðar ríkisins og Borgarverks
hf., f.v.: Thor Johan Oien, Björn Greger, Ingvi Arnason, Sig-
valdi Arason og Óskar Sigvaldason.
Ný aðferð til að gera við burðarlag
Borgarnesi.
AÐ UNDANFÖRNU hafa farið
fram tilraunir Vegagerðar ríkis-
ins, Borgarverks hf. og norska
verktakans AS Veidekke á fest-
ingu burðarlags á tveggja kíló-
metra löngum vegarkafla ofan
við Borgarnes.
Vegarkaflinn sem var valinn var
lagður klæðningu 1985 en hefur
Skemmst á hveiju vori síðan vegna
vatnsdrægni efra burðarlags. Að
sögn Ingva Árnasonar, deildar-
stjóra hjá Vegagerð ríkisins í Borg-
amesi, voru notaðar tvær mismun-
andi aðferðir við festinguna. Ann-
ars vegar fest með bikþeytu, sem
flutt var inn frá Noregi og blönduð
í efra burðarlagið með Tonstad
fræsara sem er í eigu Borgarverks
hf. í Borgamesi. Hins vegar var
gerð tilraun með íblöndun froðu-
biks í efra burðarlagið með sérstök-
um fræsara og blöndunarvél af
Bomag gerð sem AS Veidekke flyt-
ur til landsins sérstaklega til þessa
verks. Þessar aðferðir em uppruna-
lega frá Bandaríkjunum en hafa
síðustu ár verið notaðar í Noregi
og reynst vel.
Að sögn Ingva er vatnsdrægni
efra burðarlags algengur galli á
vegum hérlendis en með fyrr-
greindum aðferðum er stefnt að
því að gera efsta hluta burðarlags-
ins vatnsþolinn og koma þar með
í veg fyrir frostlyftingar og
skemmdir á vegklæðningunni. Eft-
ir að fyrrgreindur vegarkafli var
fræstur upp og síðan festur með
bikþeytu og froðubiki var lögð ein-
föld klæðning yfir har.n.
TKÞ.
Vetrarstarf grunnskólanna að hefjast:
Nær 42.000 böm og ungl-
ingar seljast á skólabekk
Tveir skólar með aðeins þrjá nemendur
SKÓLASTARF í grunnskólum landsins hefst víðast hvar af fullum
krafti eftir helgina. í flestum skólum verða kennarafundir mánudag-
inn 2. september og kennsla hefst síðar í vikunni. Sums staðar í
dreifbýlinu byija grunnskólarnir þó ekki fyrr en undir miðjan sept-
ember. Einn nýr skóli tekur til starfa í Reykjavík í haust, en annars
staðar á landinu breytist fjöldi grunnskóla ekki frá fyrra skólaári.
Nemendur í grunnskólum landsins á því skólaári sem nú fer í hönd
eru því sem næst 41.972. Stærsti grunnskólinn á Iandinu er Seljaskóli
í Reykjavík með á fjórtánda hundrað nemenda en fámennastir eru
Grunnskólinn í Mjóafirði á Austfjörðum og Grunnskóli Skefilsstaða-
hrepps á utanverðum Skaga. I þessum skólum hvorum um sig verða
nemendur aðeins þrír talsins.
Reykjavík er stærsta fræðsluum-
dæmið. í grunnskólum þeim sem
reknir eru af Skólaskrifstofu
Reykjavíkur verða í kringum
13.100 nemendur í vetur. Þar af
verða um 1.200 nemendur sem
byija að ganga í skóla nú í septemb-
er. Auk þessara skóla eru í Reykja-
vfk fimm einkaskólar, sem rúmlega
1.000 nemendur sækja. Af þeim eru
um það bil 200 að hefja skólagöngu
sína. Alls sækja því rúmlega 14.100
Reykvíkingar grunnskóla í vetur og
af þeim eru því sem næst 1.400
að byija að feta sig áfram mennta-
veginn.
Nýr skóli tekur til starfa í Grafar-
vogi í haust. Það er Húsaskóli, en
þar verður í vetur kennt í lausum
kennslustofum, sem í fyrravetur
hýstu starfsemi Hamraskóla. í vet-
ur verða fjórir yngstu árgangamir
í Húsaskóla, en áætlað er að skólinn
vaxi með nemendum sínum þannig
að þeir sem þar byija skólagöngu
í haust geti lokið þaðan grunnskóla-
prófi eftir tíu ár. Framkvæmdir við
nýbyggingu Húsaskóla hefjast í
vetur og gert er ráð fyrir því að
fyrsti áfangi byggingarinnar verði
tekinn í notkun næsta haust. Val-
gerður Selma Guðnadóttir er skóla-
stjóri Húsaskóla.
Hamraskóli í Grafarvogi hefur
nú starfsemi sína í nýju, fullbúnu
húsnæði. Hamraskóli annast
kennslu nemenda í 1.—7. bekk.
Skólastjóri Hamraskóla er Vaiur
Óskarsson.
í Reykjanesumdæmi verða alls
11.400 nemendur í grunnskólum í
vetur. Af þeim eru 1,100 að hefja
skójagöngu sína.
Á Suðurlandi verða 3.612 nem-
endur við nám á grunnskólastigi í
vetur. Af þeim eru í kringum 365
að hefja skólagöngu sína nú í haust.
Kennararáðningar hafa gengið
þokkalega á Suðurlandi og munu
fáar heilar stöður við skólana þar
vera ómannaðar.
I Austurlandsumdæmi verða
2.205 nemendur í grunnskólum á
skólaárinu sem er að hefjast. í
fyrsta bekk grunnskólanna á Aust-
urlandi setjast 216 börn í haust.
Kennararáðningum er ekki lokið á
Austurlandi. Samkvæmt upplýsing-
um Fræðsluskrifstofunnar á Reyð-
arfirði er töluvert um að leiðbein-
endur verði við kennslu í umdæm-
inu, en flestir þeirra munu hafa
langa reynslu af kennslu og góða
grunnmenntun. Óvenju margir
kennarar af Austurlandi hafa feng-
ið launalaust leyfi í ár til þess að
stunda framhaldsnám og hefur það
gert mönnum erfiðara fyrir við að
fullmanna skólana.
Á Austurlandi er töluvert um
mjög fámenna skóla. Sá minnsti er
í Mjóafirði, þar sem aðeins er gert
ráð fyrir þremur nemendum í vet-
ur, einum í 3. bekk, einum í 5.
bekk og einum í 8. bekk. Skóla-
stjóri í Mjóafirði er Helga Erlends-
dóttir og er hún einn fjölmargra
leiðbeinenda á Austurlandi sem nú
stundar nám til kennsluréttinda.
í grunnskólunum á Norðuriandi
eystra verða 4.327 nemendur í
grunnskólum. Þar byija 380 börn
í 1. bekk í haust. Búið er að manna
flestar kennarastöður í umdæminu.
Að sögn Trausta Þorsteinssonar
fræðslustjóra er hlutfall réttinda-
kennara við skólana á Norðurlandi
eystra nú hærra en undanfarin ár,
þó að þar sé eftir sem áður mikið
um að leiðbeinendur annist kennsl-
una.
1.900 nemendur verða í grunn-
skólunum í umdæmi fræðslustjór-
ans á Norðurlandi vestra. Af þeim
eru í kringum 190 að stíga sín
fyrstu skref á menntabrautinni.
Guðmundur Ingi Leifsson fræðslu-
stjóri á Norðurlandi vestra segir að
heldur betur horfi með ráðningu
réttindakennara að skólunum þar
nú en undanfarin ár. Hann segir
að hlutfall réttindakennara hækki
líka við það að tugur leiðbeinenda
úr héraðinu sé í þann mund að ljúka
réttindanámi frá Kennaraháskóla
íslands. Að sögn Guðmundar Inga
hefur reynst sérstaklega erfitt að
fá íþróttakennara til starfa. Sums
staðar hefur vandinn verið leystur
undanfarin ár með því að fá erlenda
kennara til starfa, einkum danska
og þýska.
Minnsti skólinn á Norðurlandi
vestra er Grunnskóli Skefilsstaða-
hrepps. Þar verða í vetur þrír nem-
endur hjá skólastjóranum Brynju
Ólafsdóttur.
Vestfírðingar eiga 1.728 böm í
grunnskólum Vestfjarðaumdæmis í
vetur. Af þeim eru 180 að byija
skólagöngu sína. Fámennasta
skólaeiningin sem starfrækt verður
í vetur er við Mjólkárvirkjun í Arn-
arfírði. Þar verða fímm nemendur
í útibúi Grunnskólans á Þingeyri. I
Mjólkárvirkjun skipta þær Þóra
Þórðardóttir og Þórunn I. Pálsdóttir
með sér kennslunni. Á Vestfjörðum
er ástandið í kennararáðningum
svipað og undanfarin ár og töluvert
um að stöður séu ómannaðar ennþá.
I umdæmi Fræðsluskrifstofu
Vesturlands verða 2.700 nemendur
á grunnskólabekk í vetur. Af þeim
eru því sem næst 260 að byija
skólagöngu sína nú í haust. Á Vest-
urlandi hefur gengið þokkalega að
manna skólana og eru þar færri
stöður lausar nú en um sama leyti
í fyrra.