Morgunblaðið - 26.11.1988, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. NOVEMBER 1988
Jólakort
Barnahjálp-
ar Samein-
uðu þjóðanna
JÓLAKORT Barnahjálpar Sam-
einuðu þjóðanna (UNICEF) eru
komin á markaðinn. Kortin eru
prýdd myndum listamanna frá
ýmsum löndum. Á hverju ári er
valið milli u.þ.b. 700 mynda, bæði
nýrra og gamalla, til að finna
þær sem fara á kortin hveiju
sinni. Auk hefðbundinna jóla-
korta er líka nokkur fjöldi al-
mennra kveðjukorta.
Á næsta ári eru 40 ár liðin frá
því að Barnahjálp Sameinuðu þjóð-
anna fór að selja jólakort og hefur
þessi sala fjármagnað um 10—15%
af starfinu á undanfömum árum.
Bamahjálpin hefur á síðustu ámm
einkum beint kröftum sínum að
langtímaverkefnum til að stuðla að
varanlegri lausn vandamála á hverj-
um stað. Sem dæmi um starf má
nefna að mikil áhersla erlögð á
fræðslu meðal ungra kvenna og
mæðra, en aukin þekking þeirra
stuðlar að betri stöðu bama þeirra.
Annað er t.d. leit að betra neyslu-
vatni. Daglega er borað fyrir bmnn-
um í von um að undir leynist hreint
vatn, sem getur á örskömmum tíma
bætt heilsufar íbúa heilla þorpa.
Bamahjálpin tekur líka þátt í
neyðarhjálp og má í því sambandi
geta mikillar birgðastöðvar,
UNIPAC, sem staðsett er í Kaup-
mannahöfn. Innan eins sólarhrings
geta flugvélar lagt af stað frá flug-
vellinum í Kaupmannahöfn með
hjálpargögn til nauðstaddra hvar
sem er í heiminum.
Það er Kvenstúdentafélag ís-
lands sem sér um sölu kortanna og
hefur þeim verið dreift í bókaversl-
anir auk þess sem þau fást hjá fé-
laginu á Hallveigarstöðum, Öldu-
götumegin. Þar er einnig hægt að
fá bréfsefni, dagbækur o.fl.
(Úr fréttatilkynning^i)
Jólapapp-
írssala í
Hafnarfirði
Lionsklúbbur Ilafnarfjarðar
heldur sína árlegu sölu á jóla-
pappír helgina 26. og 27. nóvem-
ber þar sem allur ágóði rennur
óskiptur til líknarmála í bænum.
Klúbburinn hefur starfað í rúm
þijátíu ár og lagt ýmsum góðum
málum lið. Nú síðustu ár hefur t.d.
sérstök deild fyrir þroskahefta á
Félagar í Lionsklúbbi Hafnarfjarðar selja jólapappír nú um helgina
til styrktar líknarmálum.
Víðivöllum notið stuðnings við upp- sem notuð eru við bijósklosaðgerðir
byggingu og endurnýjun tækja. St. í baki svo eitthvað sé nefnt.
Jósepsspítala hafa verið færð tæki . (Frcttatiikynníng)
Grensássókn
tuttugu og
fimm ára
TUTTUGU og fimm ár eru liðin
um þessar mundir frá stofnun
Grensássóknar.
Þessara tímamóta ætlar sóknin
að minnast nk. sunnudag, 27. nóv-
ember, fyrsta sunnudag í aðventu,
með ýmsum hætti.
Afmælishátíðin hefst með bama-
samkomu kl. 11.00. Þarmun barna-
kór Hvassaleitisskóla syngja undir
stjóm Ástu Valdimarsdóttur. Brúð-
an Binni kemur í heimsókn og að
vanda verða afmælisbörn vikunnar
heiðruð og mikið sungið.
Eftið hádegið verður hátíðar-
guðsþjónusta með altarisgöngu kl.
14.00. Þar mun Guðmundur Gísla-
son syngja einsöng og kór kirkjunn-
ar flytjakórvcrk undir stjóm organ-
istans Áma Arinbjarnarsonar, en
hann mun einnig leika á hið nýja
orgel kirkjunnar í tuttugu mínútur
áður en guðsþjónustan hefst. Mun
svo einnig verða fyrir komandi að-
ventumessur. Sóknarpresturinn, sr.
Halldór Gröndal, predikar og þjónar
fyrir altari ásamt safnaðarpresti,
sr. Gylfa Jónssyni.
Að messu lokinni verður kirkju-
gestum boðið að þiggja veitingar
og sjá þær endurbætur sem gerðar
hafa verið á starfsaðstöðu í kirkj-
unni í tilefni þessara tímamóta.
Barnakór Hvassaleitisskóla
syngur fyrir kirkjugesti.
A sunnudagskvöldið verður að-
ventusamkoma í kirkjunni kl.
20.30. Þar mun sr. Jónas Gíslason
prófessor flytja hátíðarræðu og
æskulýðshópur kirkjunnar sýna
helgileik. Þá mun Pálína Árnadóttir
leika á fiðlu við undirleik föður síns,
auk þess sem kirkjukórinn syngur
og leikin verða orgelverk. Að lokum
verður helgistund.
(Fréttatilkynning)
Sýningum
fer fækkandi
á Ovininum
LEIKHÚSIÐ í Djúpinu sýnir
„Óvininn“ eftir Hörð Torfa. Að-
eins eitt hlutverk er í sýningunni
og er það í höndum Þrastar Guð-
bjartssonar.
Sýningin er u.þ.b. 70 mínútur í
flutningi. Búninga hannaði Gerla,
ljósameistari er Lárus Björnsson.
Hörður Torfa semur og flytur tón-
list, hannaði leikmynd og leikstýrir.
Aðstoðarleikstjóri er Guðjón Sig-
valdason.
Sýningum fer fækkandi. Síðustu
sýningar verða sunnudag 27. nóv-
ember, mánudag 28. nóvember,
þriðjudag 29. nóvember og miðviku-
dag 30. nóvember. Allar sýningarn-
ar heijast kl. 21.00 og er sýnt í
Djúpinu, Hafnarstræti 15.
Alþjóðaflugvöllur í Aðaldal
eftir Valdimar
Kristinsson
Að frumkvæði utanríkisráðherra,
Jóns Baldvins Hannibalssonar, er
enn á ný farið að ræða um bygg-
ingu varaflugvallar hér á landi fyr-
ir millilandaflug, er kostaður yrði
af mannvirkjasjóði Atlantshafs-
bandalagsins. Lengi hefur verið
rætt um nauðsyn varaflugvallar,
og Loftleiðamenn og síðan Flug-
leiðamenn hafa oft talað um þann
spamað og aukna öryggi, sem leiða
mundi af slíku mannvirki. Spamað-
urinn tengist því, að hægt er að
fljúga með minna eldsneyti, þegar
varaflugvöllur er nærtækur hér á
landi og ólendandi er í Keflavík.
Öryggisatriðið er síðan óendanlega
mikils virði í neyðartilfellum.
Þetta er þó nokkuð að breytast,
þar sem Flugleiðir em að skipta
út gömlu vélunum og fá nýjar
tveggja hreyfla þotur í staðinn. Þær
eiga að geta lent á 2.000 m löngum
brautum. Nýi Egilsstaðaflugvöll-
urinn á einmitt að verða 2.000 m
langur. Á Akureyri er 1.940 m
braut, sem eitthvað mætti lengja
til suðurs, og á Sauðárkróki er
2.000 m braut, sem þó er aðeins
malbikuð að fjórðungi. Flugleiða-
menn segja þó, að flugbraut vara-
flugvallar fyrir millilandaflug þurfi
að vera 2.400 m löng og að enn
lengri braut og betri tæki auki ör-
yggið enn frekar.
Þegar tatað er um fullkominn
varaflugvöll, er því átt við 3.000 m
langa braut, sem vissulega eykur
öryggið fyrir litlar og meðalstórar
vélar, ef eitthvað ber útaf. Sé hins
vegar um risaþotur að ræða, er löng
flugbraut ekki aðeins kostur, heldur
nauðsyn. Má merkilegt heita, að
ekki skuli hafa verið gerð krafa um
slíkan flugvöll hér á landi af hálfu
þeirra þjóða, sem treyst hafa íslend-
ingum fyrir flugumsjón á stórum
hluta Norður-Atlantshafs.
Ekki hentar að lengja brautir upp
í 3.000 m á neinum af þremur áður-
nefndum flugvöllum, ýmist vegna
landslags eða nálægðar við þétt-
býli, nema hvort tveggja sé. Því
hefur oft verið talað um fjórða stað-
inn fyrir stóran flugvöll, þar sem
nægjanlegt landrými er fyrir hendi.
I Aðaldal, 10 km fyrir sunnan
Húsavík, er 1560 m löng flug-
braut, en hún mundi varla teljast
mikils virði, ef byggja ætti fullkom-
inn flugvöll fyrir um 9 milljarða
króna. Með því að flytja flugvallar-
stæðið vestur fyrir þjóðveg þarf
engu að raska nálægt Laxá þrátt
fyrir mikla mannvirkjagerð, og
flugbraut og akstursbraut mundu
nánast hverfa í hraunið jafnvel frá
nágrenninu séð.
Fullkominn Varaflugvöllur er þó
meira en langar flugbrautir. Marg-
vísleg og flókin flugstjómartæki
þurfa að vera til staðar, svo og
mikilvirk slökkvi- og snjóruðnings-
tæki. Vellinum þarf einnig að halda
svo vel við, að hann verði alltaf í
góðu lagi og öryggið eins og best
verður á kosið. Fyrir utan flug-
stjómendur þarf því menn í við-
hald, slökkvilið og til snjóruðnings.
Sömu aðilamir ættu að geta sinnt
öllum þessum hlutverkum.
Til þess að vel væri fyrir öllu
þessu séð, allan sólarhringinn árið
um kring, hefur verið giskað á, að
ekki dugi minna en þrír tugir manna
að lágmarki í föstu starfí við slíkan
völl. Þetta er það dýr rekstur að
gera yrði ráð fyrir, að hann yrði
greiddur að mestu eða öllu leyti af
Átlantshafsbandalaginu og samtök-
um þeirra þjóða, sem eiga að jafn-
aði flugvélar á leið um íslenska flug-
stjómarsvæðið, sbr. greiðslur vegna
flugumferðarstjómarinnar.
Þetta yrði hin almenna, fasta
vinna er leiddi af flugvallargerð-
inni, en síðan gæti ýmislegt annað
fylgt á eftir. Stór flugvöllur í Aðal-
dal mundi efalaust leiða til fjölgun-
ar ferðamanna á þessum slóðum,
enda er Mývatn í næsta nágrenni
og Herðubreið, Askja og Kverkfjöll
ekki langt undan þegar færð leyfir.
Þá gæti hugsanlega hafíst út-
flutningur á ferskum fiski, eldisfiski
og öðrum fiskafurðum með risaþot-
um frá flugvellinum. Flugleiðir hafa
nefnt slíka flutninga frá Keflavíkur-
flugvelli til Japans í framtíðinni, og
stærsta vöruflutningafélag heims
er um þessar mundir að hugsa til
millilendinga í Keflavík á leið sinni
milli Evrópu og Japans. Stór vara-
flugvöllur gerði þessa flutninga
hagkvæmari en ella, en í þessum
efnum þyrftu Þingeyingar og
reyndar líka Eyfirðingar ekki að
vera bara til vara. Þeir gætu haft
sinn eigin útflutning og Keflavík
verið til vara í því tilfelli. Hér er
því um meiriháttar byggðamál að
ræða.
★
En þá er það hin hliðin á málinu.
Er ekki verið að tala um herflug-
völl? Svarið er játandi, ef um
stríðstíma er að ræða, annars neit-
andi. En hvaða flugvöllur er ekki
notaður til hernaðar á stríðstímum?
Ef herflugvélar tækju að lenda við
Sauðárkrók í stríði, mundu Skag-
firðingar þá senda sýslumanninn
inn á völl til að lýsa því yfir, að
samkvæmt hans bókum væri flug-
völlurinn ekki ætlaður til hernaðar-
nota? Þarf að hafa fleiri orð um
þetta atriði?
Atlantshafsbandalagið vill senni-
lega byggja svona flugvöll hér á
landi, en mundi nánast ekki nota
hann nema í því stríði, sem aldrei
má skella á. Rökleysa, munu ein-
hveijir segja, en það er rangt, þetta
er einmitt fullkomlega rökrétt.
Rifjum upp, hvers vegna Atlants-
hafsbandalagið var stofnað. Það var
stofnað 1948, eftir að Stalín hafði
lagt Tékkóslóvakíu undir veldi sitt
og ekkert lát virtist á útþenslu-
Valdimar Kristinsson
„Slíku mannvirki hafa
Húsvíkingar og aðrir
Þingeying-ar ekki ráð á
að hafiia í neinum skiln-
ingi. Þeir þurfa því að
gera fiilltrúum sínum
ljóst, hvar í sljórn-
málum sem þeir standa,
að í afstöðunni til þessa
máls á engfin trú ýið
önnur en trúin á fram-
tíðina.“
stefnu kommúnismans. Fólk á vest-
urlöndum var skelkað, enda ekki
nema von, þar sem framtíð þjóð-
anna var undir því komin að lenda
ekki í þessum austrænu faðmlög-
um. Sagan síðan hefur rækilega
sýnt, að þetta var rétt mat.
En nú eru breyttir tímar, munu
sumir segja. Vissulega hefur ógnar-
stjómin mildast, en hemaðarógnin
hefur aukist, frá því sem var fyrir
40 árum. I þessu efni geta og mega
einstaklingar og þjóðir ekki taka
neina áhættu. Síðan Atlantshafs-
bandalagið var stofnað, hefur engin
þjóð á Vesturlöndum glatað frelsi
sínu og meira að segja Spánn og
Portúgal hafa bæst í hóp lýðræð-
isríkja. Ekkert sambærilegt hefur
gerst í austrinu, en hver verður
þróunin þar?
Ymis teikn em á lofti um betri
tíð, en þau þurfa að verða áþreifan-
leg. Austrænni nýlendustefnu lýkur
vonandi, en þar til að því kemur
þurfa Vesturlönd að halda vöku
sinni. Sú afstaða hefur reýnst
traustasta friðarstefnan.
Eistlendingar em um þessar
mundir að fara fram á svipuð rétt-
indi og íslendingar öðluðust 1874.
Vonandi finnst engum það of mikil
kröfuharka. Flest fólk á þá ósk
heitasta að vera látið í friði og fá
að lifa í friði og af því leiðir að virða
þarf sjálfsákvörðunarrétt allra
þjóða og þjóðarbrota.
Eftir að slík stefna væri komin
vel á veg um allan heim og ekkert
járntjald skildi að austur og vestur,
þyrfti ekki heldur herflugvelli á ís-
landi. Þessi tími getur verið langt
undan, en hann getur líka vel verið
skammt undan.
Með þetta í huga yrði stóri vara-
flugvöllurinn, sem hér hefur verið
gerður að umtalsefni, tákn um
nauðsynlega staðféstu vestrænna
þjóða, en í reynd Alþjóðaflugvöllur-
inn í Aðaldal, sem yki á öryggi í
flugi og efldi atvinnulíf á Norður-
landi eystra.
Slíku mannvirki hafa Húsvíking-
ar og aðrir Þingeyingar ekki ráð á
að hafna í neinum skilningi. Þeir
þurfa því að gera fulltrúum sínum
ljóst, hvar í stjórnmálum sem þeir
standa, að í afstöðunni til þessa
máls á engin trú við önnur en trúin
á framtíðina.
Höfiindur er viðskipta- ogland-
firæðingvr.