Morgunblaðið - 10.10.1987, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. OKTÓBER 1987
fyrir
leikfimi,
eróbikk,
jazzballett
og ballett
Frábært
úrvaii
Sendum
bæk/inga!
ALSPOFCf
HVERFISGÖTU 105
91-23444
Bátsskaðinn í innsiglingu Sandgerðis:
Skyndilega hvolfdi Birgi
RE í einu ólaginu
„Hefði verið
hræðilegt að ná
ekki mönnunum“
segir Sævar Ólafs-
son á Reyni GK
STARFSMENN Rannsóknar-
nefndar sjóslysa og Siglinga-
málastofnunar voru á slysstað í
Sandgerði i gær til þess að
freista þess að komast út að flaki
Birgis RE 323, þar sem báturinn
iá á rifi utan Sandgerðishafnar.
Sérfræðingar vUdu m.a. kanna
hvers vegna björgunarbátur
Birgis kom ekki upp þótt bátur-
inn færi á hvolf í brimgarði
innsiglingarinnar eins og veðrið
var á fimmtudagskvöld. Sævar
Ólafsson og skipshöfn hans á
Reyni GK bjargaði með miklu
áræði og snarræði Svani Jóns-
syni skipstjóra á Birgi og Þor-
steini Jónssyni háseta. Annar
IítiU bátur lagði ékki i innsigling-
una eftir slysið og hélt sjó
næturlangt í vitlausu veðri, en
liðlega 100 tonna bátur fylgdist
með honum. Litli báturinn, Huld
var í sínum fyrsta róðri, en það
var Gerðar Þórðarson á Jóni
Gunnlaugs GK 444 sem vakti
yfir Huld og fylgdi henni til hafn-
ar í dagrenningu.
„Við vorum að koma inn í gær-
kvöldi og gekk fremur rólega, því
veðrið var svo slæmt," sagði Sævar
Ólafsson í samtali við Morgunblað-
ið. „Ég var búinn að sigla í námunda
við Birgi í liðlega klukkustund, leist
ekkert á veðrið, sem var kolvit-
laust, hífandi rok og mikill sjór.
Hann hafði skollið á um miðjan dag
með bálhvössum norðnorðvestan og
fór sífellt versnandi. Ég varð var
við Birgi á landleið suður frá og
náði aldrei sambandi við hann, þrátt
fyrir ítrekaðar tilraunir, en ákvað
að sigla upp að honum og fylgja
honum eftir norður úr. Það var eitt-
hvað sem læddist að mér og ég bað
strákana að vera alla klára í sjógöll-
um ef eitthvað kæmi upp á, en við
erum 6 á, þijú pör af bræðrum.
Þegar við komum inn á innsigling-
una stóð aldan þvert á bátana, en
ég sigldi norðanmegin við Birgi,
vindmegin, til þess að taka af hon-
um brotið. Þegar við áttum skammt
eftir að innsiglingarbaujunni hvolfdi
Birgi RE skyndilega í einu ólaginu.
Við vorum þá um 20 metra frá
bátnum, höfðum fylgt honum eftir
eins og skuggi, og ég varð að bakka
á fullu til þess að lenda ekki á hon-
um eftir að honum hafði hvolft. Ég
tók síðan áfram og þá lagðist Reyn-
ir nær því að flakinu, sem var á
hvolfí. Mönnunum skaut ekki upp
alveg strax og það hafa örugglega
verið gífurleg átök hjá þeim að
komast upp úr bátnum. Mér fannst
líða langur tími þar til þeim skaut
upp, en það fyrsta sem við sáum
var hendi sem kom upp við hlið
bátsins. Sá maður, Svanur skip-
stjóri, náði síðan taki á stýri bátsins
á hvolfí og hékk á því. Hinn maður-
inn, Þorsteinn, náði ekki taki á
neinu, við hentum til hans bjarg-
hring, kaðli og Markúsametinu, en
hann virtist ekki taka eftir því,
enda særok, haugasjór og dimmt,
þótt við værum með Ijóskastara
Reynis á fullu. Loks þegar hann
fékk bjarghring í höfuðið náði hann
taki og við drógum hann að skips-
hlið. Þar náðu strákamir strax taki
á honum og um leið og Reynir lagð-
ist undan sjó, náði einn skipveija
minna taki á honum og hreinlega
vippaði honum inn fyrir borðstokk-
inn svo sem engum er fært nema
heljarmenni. Þá var Reynir kominn
svo nærri Birgi að ég varð að bakka
Morgunblaðið/Árni Johnsen
Flakið af Bírgi liggur á skeijarifi utan Sandgerðishafnar. í flugvélinni fyrir ofan eru Morgunblaðs-
menn að mynda á slysstað.
Morgunblaðið/Árni Johnsen
Sævar Ólafsson, skipstjóri á
Reyni GK.
frá til þess að Svanur skipstjóri
klemmdist ekki á milli Reynis og
Birgis. Strax og slysið átti sér stað
kallaði ég út björgunarsveitina í
Sandgerði í gegn um hafnarvigtina,
en í þessum tilfæringum hafði okk-
ur nú borið suður fyrir Birgi nær
skeijunum og þannig staðsettur rak
Birgi að okkur, svo nálægt að strák-
amir gátu rétt Svani bjarghringinn
þar sem hann hékk á stýri flaksins.
Þegar Svanur skipstjóri á Birgi var
búinn að smeygja bjarghringnum
utan um sig sleppti hann takinu á
stýri flaksins og strákamir mínir
drógu hann að bátnum og náðu
honum inn fyrir. Ég var þá kominn
með bátinn inn í skeijapakkann og
á leiðinni út aftur inn í innsiglingar-
merkin tók bátinn tvisvar niðri hjá
mér. Þegar Birgi hafði hvolft var
ég viss um það að þótt við strönduð-
um okkar báti við að reyna björgun
mannanna þá myndi vera unnt að
bjarga okkur. Aðalatriðið var því
að ná mönnunum um borð. Það
mátti hins vegar svo sannarlega
ekki tæpara standa, mennimir voru
orðnir mjög þrekaðir þegar við náð-
um þeim, enda var sjórinn orðinn
mjög kaldur. Það er furðulegt, en
ég varð aldrei var við gúmmíbjörg-
unarbátinn og einnig veitti ég því
athygli að kúlan á enda kastlínu
Markúsametsins er ekki nógu áber-
andi til þess að skipbrotsmenn geri
sér grein fyrir hvað þama er um
að ræða. Þá vil ég einnig vekja
athygli á því að það getur skipt
sköpum að björgunarsveitir hér fái
betri aðstöðu fyrir hina dým og
góðu björgunarbáta sína þannig að
þeir geti verið til taks við fjöruborð-
ið þegar kallið kemur. Björgunar-
menn þurfa hreinlega að geta
stokkið um borð, því sekúndumar
skipta máli, eins og sýndi sig í þessu
tilviki í innsiglingunni. Það var
ánægjulegt hvað strákamir stóðu
sig frábærlega vel, engin röng
handtök og sennilega hefur það rið-
ið baggamuninn að þeir vom klárir
í gallanum þegar óhappið dundi
yfír, en ég neita því ekki að mér
gekk illa að sofna í nótt, velti því
fyrir mér hvað það hefði verið
hræðilegt að ná ekki mönnunum."
Þorsteinn Jónsson, skipverji á Birgi RE 323:
„Þegar innstreymið
minnkaði spyrnti ég mér
út frá bátnum á hvolfi“
„ÞEGAR við nálguðumst höfnina
í innsiglingunni var ekkert hlé á
bálinu og kvikan var óhemju
kröpp eins og verða vill á grunn-
sævi í slíku roki og sjógangi, en
það skipti engum togum að við
fengum á okkur mikinn sjó sem
hreinlega lagði bátinn um 70
gráður, annað ólag í kjölfarið
setti möstrin í kaf og það þriðja
sneri bátnum á hvolf,“ sagði
Þorsteinn Jónsson skipveiji á
Birgi, en Þorsteinn á eitt ár í
sjötugt.
Við hittum hann á sjúkrahúsi
Keflavíkur í gær, en þar á hann
að dvelja í nokkra daga vegna þess
að hann fékk sjó f lungun. Hann
var þó hinn hressasti, kvaðst ekki
óreyndur í slfku volki, þvf 12 tonna
bátur hefði sokkið undan honum á
Faxaflóa fyrir mörgum ámm, en
svo heppilega vildi til, eins og í
fyrrakvöld, að bátur var nærstadd-
ur og náði að bjarga þeim um borð
áður en bátur þeirra sökk í hafíð.
Þá kvaðst Þorsteinn hafa fallið út-
byrðis eitt sinn á síldveiðum
Þorsteinn Jónsson, háseti á Birgi
RE. Myndin var tekin i sjúkra-
húsi Keflavíkur i gær.
norðvestur af Skaga. „Ég var einar
10 mínútur í sjónum þá,“ sagði
Þorsteinn, „en hann var kaldari þá
en í Sandgerðisslysinu. Það er kuld-
inn sem fer með mann í þessu."
„Þegar bátnum hvolfdi stóðum
við Svanur báðir í stýrishúsinu,
hann við stýrið en ég fyrir aftan
hann. Ég gerði mér strax grein
fyrir því hvemig staðan var og þeg-
ar innstreymið minnkaði í bátinn á
hvolfí spymti ég mér út frá bátnum,
vissi að þetta var allt í lagi á með-
an ég gat andað. Mér skaut síðan
upp nokkuð langt frá bátnum, en
eitthvað slæddist af vatni niður í
lungun þótt ég sé vel syndur. Mað-
ur er nú ekki lengi í þessum kulda
að fara niður. Þó þetta væm ekki
nema um 5 mínútur þá var maður
alveg búinn. Jú, víst var þetta held-
ur óþægileg tilfínning, kalda vatnið
er svo fljótt að gefa krampa, en ég
fann hins vegar lítið fyrir kulda og
held að það hafí hjálpað mikið að
ég var með vettlinga. En það er
alveg ljóst að ef við hefðum verið
einir þama hefði ekki þurft að
tíunda neina frásögn úr okkar
munni."