Morgunblaðið - 09.05.1978, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. MAÍ 1978
39
þeirri utanför þótt ekki væri um
langa skólagöngu að ræða. — Tók
hann til af kappi og forsjá við
búskapinn og stundaði hann,
meðan heilsa hans leyfði, til 1946.
Þórarinn tók við stórri jörð með
góðri ræktun og miklum bygging-
um eftir föður sinn, sem var
landskunnur dugnaðar- og fram-
kvæmdamaður. Hann reynist líka
sjálfur mikill oggóður bóndi, hafði
mikið yndi af skepnum, sérstak-
lega fé og hestum, og fór vel með
þær, enda mikill dýravinur. Ber
bók hans um skaftfellska gæðinga
góðan vott um það, hve glöggt
auga hann hafði fyrir góðhestun-
um og kostum þeirra.
Kona Þórarins, Halldóra Ey-
jólfsdóttir úr Mýrdal, sem hann
kvæntist 24. apríl 1926, reyndist
honum afbragðs lífsförunautur,
enda er hún gáfuð gæðakona, hlý
og hljóðlát í framgöngu. Var með
þeim hjónum miklð ástríki og bar
heimili þeirra ávallt vott gagn-
kvæmrar elsku og virðingar. —
Börn þeirra hjóna eru: Inga,
húsfreyja í Þykkvabæ g. Bjarni
Bjarnasyni og Helgi, búsettur í
Svíþjóð. Kona hans er Kristín
Ólafsdóttir.
Meðan Þórarinn bjó í Þykkvabæ
tók hann mikinn þátt í félagsmál-
um sveitar sinnar og stéttar.
Skal hér fátt eitt talið: Virkur
félagi í ungmennafélaginu Ár-
mann, í skólanefnd og hrepps-
nefnd, í stjórn kaupfélags og
formaður búnaðarfélags á annan
áratug. Á búnaðarþingi átti hann
sæti 2 kjörtímabil og miklu lét
hann sig varða stofnun Stéttar-
sambands bænda sem fulltrúi á
fyrstu þingum þess.
Þegar Þórarinn fluttist til
Reykjavikur árið 1946 urðu mikil
þáttaskil í lífi hans. Og það á fleiri
en einn veg. Þá hófst annar
höfuðþáttur í ævistarfi hans. Það
voru ritstörfin. Alls skrifaði hann
5 bækur, eina skáldsögu, minning-
ar og ævisögur.
Fyrsta bók hans — Lárus á
Klaustri — ævi hans og störf var
gefin út af Skaftfeilingafélaginu í
ritsafni þess árið 1957. Síðasta bók
hans: Leikir og störf — Bernsku-
minningar úr Landbroti — kom út
hjá Almenna bókafélaginu fyrir
jólin 1976. — Án þess að fara út
í ritdóma, skal það eitt nefnt í
þessum minningarorðum, að allt
það, sem Þórarinn lét frá sér fara
ber vott um ást hans á sögunni og
tungunni, landinu og sveitinni.
Það er rækt hans við hið þjóðlega,
sem öðru fremur ber rit hans uppi
og er kveikjan að verkum hans.
Höfuðrit Þórarins, Ævisaga
Lárusar á Klaustri, er mikil bók,
ágæt að öllum frágangi, með yfir
100 myndum. Hún er saga félags-
mála í Vestur-Skaftafellssýlu í
hart nær heila öld og ómetanlegt
heimildarrit fyrir alla framtíð um
menn og mannlíf á sínum tíma í
héraðinu.
Fyrir það standa Vestur-Skaft-
fellingar í mikilli þakkarskuld við
Þórarin í Þykkvabæ. — Auk þess
sem hér að framan er talað um
ritstörf Þórarins ber þess að geta,
að eftir hann eru til verk í
handriti. Hann var líka hag-
mæltur vel og átti góðan þátt í
útgáfu ljóða eftir Skaftfellinga.
Fleira verður ekki í þessum
minningarorðum rakið úr lífi
þessa merka bónda, sem með
verkum sínum sannaði það svo vel
og áþreifanlega hver menningar-
þróttur enn býr í íslenskri bænda-
stétt.
Eitt sinn sagði vitur maður og
fróður við þann er þetta ritar:
íslenskir bændur hafa aldrei litið
á sig sem stétt hcldur sem þjóð.
Það eru að vísu nokkrir ára-
tugir síðan þetta var sagt. Óvíst er
hvort þetta er sannmæli enn í dag,
síðan stéttaskiptingin fór að verað
ríkari en áður. En hvað sem um
það er, þá er það víst og satt, að
fyrir þá bændastétt, sem taldi sig
fyrst og fremst þjóð, var Þórarinn
Helgason ágætur fulltrúi.
G.Br.
Minning — Finn-
bogi Guðmundsson
Fæddur 30. október 1930.
Dáin 28. apríl 1978.
Fyrir um það bil 7 árum fluttum
við hjónin að Þórufelli 18. Á sama
tíma fluttist Finnbogi Guðmunds-
son og fjölskylda hans þangað.
Skömmu síðar áttum við því láni
að fagna að kynnast honum og
fjölskyldu hans, hefur upp frá
þeim tíma verið mikill samgangur
milli fjölskyldna okkar.
Finnbogi var hvers manns hug-
ljúfi og tryggur vinur vina sinna.
Iiann var handlaginn með afbrigð-
um og alltaf reiðubúinn til aðstoð-
ar. Verkfæri léku í hendi hans eins
og penninn í hendi skáldsins.
Finnbogi var í blóma lífsins,
aðeins 47 ára og miklu yngri í
hjarta, með mikil framtíðaráform
á prjónunum varðandi nýstofnað
fyrirtæki.
Seinna meir fréttum við að
Finnbogi gekk ekki heill til skógar.
Það hvarflaði þó aldrei að okkur
hve alvarleg veikindi hans voru,
fyrr en síðastliðið haust þegar
talað var um að hann þyrfti að
fara í aðgerð. Eg held að fáir af
hans nánustu hafi heldur gert sér
það ljóst, því svo lítið lét hann á
því bera. Vegir guðs eru ó-
rannsakanlegir, og eins og mál-
tækið segir: Þeir deyja ungir sem
guðirnir elska.
Eftir að Finnbogi kom úr aðgerð
hér heima hafði hann á orði við
okkur, að læknirinn hygðist senda
hann í aðra aðgerð í London. Sagði
hann síðan við mig, með þeim
húmor sem honum einum var
lagið, hvort ég væri ekki til í að
skreppa með, aðgerðin tæki stutt-
an tíma, síðan væri hægt að skoða
borgina.
í febrúar síðastliðnum fór Finn-
bogi í fylgd sinnar tryggu eigin-
konú til London og gekkst undir
alvarlega skurðaðgerð í Brompt-
on-sjúkrahúsinu þar í borg. Áð-
gerðin var talin hafa heppnast og
var Finnbogi óðum að ná sér.
Þriðiudaginn 25. apríl fór Finn-
bogi í sína síðustu ferð í heimsókn
á vinnustað, fyrirtæki sitt, þar
fékk hann aðsvif og komst ekki til
meðvitundar aftur. Föstudaginn
28. apríl lést Finnbogi síðan á
Borgarsjúkrahúsinu.
Með þessum fátæklegu orðum
viljum við hjónin þakka fyrir allar
þær ánægjulegu samverustundir
sem við höfum átt saman.
Auði eiginkonu hans, Finnboga
litla, Guðnýju, Hafdísi, Guðmundi
föður hans og fjölskyldum þeirra
sendum við innilegar samúðar-
kveðjur.
Blessuð sé minning hans.
Örn og Esther.
ATIIYGLI skal vakin á því, að
afma'lis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með
góðum fyrirvara. Þannig verð-
ur grein. sem birtast á í
miðvikudagshlaði, að hcrast í
síðasta lagi fyrir hádegi á
mánudag og hliðstætt með
greinar aðra daga. Greinar
mega ekki vera í sendibréfs-
formi eða bundnu máli. lurr
þurfa að vera vélritaðar og
með góðu línubili.
Minning:
Eysteinn Björnsson
frá Guðrúnarstöðum
Nú hefur hin aldna kempa
Eysteinn bóndi á Ystu-Nöf, Hvera-
völlum, lagt sitt hæruhvíta höfuð
til hinstu hvíldar.
Er við hæfi að senda honum
síðustu kveðju og þakka samfylgd-
ina.
Hann var kominn fast að
áttræðu þegar við starfsmenn
Náttúruverndarráðs og Veður-
stofu kynntumst honum. Ekki
lengur léttur í spori eftir strit og
slys langrar ævi, en ungur í anda,
teinréttur og stoltur sem sannur
íslenskur bændahöfðingi. Ekkert
átti hann lengur óðalið í byggð-
inni, þar höfðu örlögin spunnið
þræði sína öðru vísi en hann hugði,
en þeim mun víðari lendur átti
hann að verja jöklanna á milli.
Hann var ókrýndur konungur
Hveravalla á Kili í fjölda ára.
Starfaði á sumrum sem sauðfjár-
veikivörður við annan mann.
Bjuggu þeir á Ystu-Nöf. Einnig
var hann vörður í sæluhúsi F.í. á
staðnum meðan þrekið leyfði.
Munu margir minnast hans þaðan,
allflestir af góðu einu, en þeir
munu til sem sáu skrápinn snúa
út, helst þeir sem honum fannst
sýna yfirgang.
Hann var trúmennskan holdi
klædd við störf sín. Lét ekki veður
né vinda aftra sér frá að söðla sinn
hest, kalla á hundinn og halda
vestur að Langjökli til að reka
rolluskrattana frá girðingunni.
Oft kom hann kaldur og blautur úr
þessum ferðum og þótti þá gott að
koma inn og fá heitan tesopa.
Einnig gat hann komið fagnandi
og glaður eins og ungur drengur á
sólskinsdegi með blágresi, fjanda-
fælu og fjalldalafífil í fögrum
ilmandi vendi. Blómin tíndi hann
handa okkur kvenfólkinu vestur
undir jökli. Hann var vel að sér um
náttúru landsins og fræddi okkur
um margt, þekkti enda grös og
blóm betur en margur langskóla-
genginn maðurinn.
Vinátta og friðsemd einkenndi
sambýlið á Hveravöllum. Oft var
glatt á hjalla þegar við komum
saman í einhverju „kotinu“ Ystu-
Nöf, Veðurstofuhúsinu eða Hvin-
verjakoti, en það nafn mun
Eysteinn hafa gefið vistarveru
Náttúruverndarstarfsmannsins,
og margt fræddu þeir okkur um
Framhald á bls. 31
íslenskur orlofsstaður
2.— 8. júní
6 dagar.
9.600
8.—15. júní
Húsmæðravikan
15.—19. júní
4 dagar.
9.600
19.—26. júní
7 dagar.
16.800
26.—30. júní
Uppselt
30.— 3. júlí
Laus herbergi.
3.—10. júlí
Vika
26.600
10.—17. júlí
Uppselt
17.—24. júlí
Vika
26.600
24.—31. júlí
Vika
26.600
31.— 7. ágúst
Uppselt
7.—14. ágúst
Vika
18.600
14.—21. ágúst
Vika
13.600
21.—28. ágúst
Vika
9.600
Á 2 m herbergjum með hand-
laug og útvarpi. Bókasafn, verslun
og setustofa. Sturtur, gufubað og
íþróttasalur. Stutt í sund. Dagblöð
og simi. Rómuð náttúrufegurð. .
^___________ f/^4
Stakar máltíðir eða afsláttar
matarkort, hálft eða fullt fœði.
Sjálfsafgreiðsla.
Börn__________
Frítt fœði oggisting fyrir
með foreldrum til 8 ára aldurs.
Matur á hálfvirði fyrir 8—12 ára.
Orlofstímar 1978
2 m herb.
Fyrir starfshópa, fjölskyldu-
fagnaði og hópferðir. Pantið með
fyrirvara.
Ráöstefnur-fundir-námskeið
Fyrir allt að 250 manns. Leitið
upplýsinga og verðtilboða.
t síma 17-3-77 Reykjavík og
93-7102 (Símstöðin Borgarnesi)
Sumarheimilinu Bifröst.