Morgunblaðið - 09.05.1978, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9, MAÍ 1978
Skýrsla Framkvæmdastofnunar um þróun atvinnulífs húr á landi:
„Meðalvöxtur þjóðarfram-
leiðslu svipaður og í öðr-
um OECD-ríkjum”
Hagvöxtur hefur verið allbreytilegur á íslandi. Ef tekið er árlegt meðaltal tímabilsins
1960-1975 kemur í ljós að meðalvöxtur vergrar þjóðarframleiðslu hér fylgir að mestu
meðaltali aðildarríkja OECD, Efnahags- og framfarastofnunar Evrópu. Eftir
samdráttarárin 1%7-1968 náði vöxturinn hámarki árið 1971. Meðalvöxtur síðustu 10 ára
var um 3.6% á ári. Vöxtur þjóðarframleiðslu á mann var um 2.5%, en það er í lægra
lagi miðað við nágrannalöndin. Framleiðsluaukningin á vinnandi mann var rúmlega
1% að meðaltali síðustu 10 árin, en í flestum iðnaðarþjóðfélögum er hún á bilinu 2-3%
á ári, segir í samandregnum niðurstöðum skýrslu sem FRAMKVÆMDASTOFNUN
RÍKISINS hefur nýverið sent frá sér um þróun atvinnulífs, hagvöxt og fjárfestingu í
atvinnulífinu, en skýrsluna hefur Stefán Ólafsson unnið.
Þá segir að með riti þessu hafi Framkvæmdastofnun hafið yfirlitsrannsóknir á
heildarþróun atvinnulífsins. Markmiðið með því starfi sé að fá úttekt á stöðu
atvinnugreina og horfum í þróun atvinnulífsins. í ritinu er bæði fjallað um framvindu
atvinnulífsins sem heildar og einstakra framleiðslugreina með yfirliti yfir framleiðslu
þjóðarbúsins og nýtingu framleiðsluþáttanna, fjármuna og vinnuafls. Einnig er gerður
nokkur samanburður á arðsemi f járfestingar í helztu framleiðslugreinum og þróun
verðmætasköpunar.
Samandregnar niðurstöður skýrslunnar fara hér á eftiri
ársins 1969:
Landbúnaður 420.000
Fiskveiðar 730.000
Fiskvinnsla 1.035.000
Iðnaður 927.000
I krónutölu munar mest um
framleiðsluaukningu í iðnaði en
hlutfallsleg aukning framleiðni
var mest í landbúnaði. Þó voru
framleiðsluverðmæti á ársverk í
landbúnaði aðeins rúmur helm-
ingur af því sem var í fiskveiðum,
og um 40% af framle’ðsluverð-
mæti á ársverk í fiskvinnslunni.
Framleiðni í sjávarútvegi hefur
heldur minnkað síðan á árunum
1969 og 1970. Þó hefur sú þróun
ekki verið stöðug, enda ræðst
verðmætasköpun á ársverk þar
meira af framvindu viðskipta-
kjara en í öðrum greinum, auk
áhrifa aflamagns og hagþróunar.
Nýting fastafjármuna, eða
þjóðhagsleg arðsemi fjárfesting-
ar, hefur verið lægst í landbúnaði
en hæst í fiskvinnslu. Árið 1969
var nýtingarhlutfall fastafjár-
muna í landbúnaði um helmingur
af hlutfalli fiskveiðanna og aðeins
um 17% af því sem var í
fiskvinnslu það árið, en um 27%
★ Atvinnugreinar eru allmisjafn-
ar hvað snertir notkun fjármuna
og vinnuafls. Fastafjármunir á
hvern vinnandi mann hafa lengst
af verið hæstir í landbúnaði. Eftir
hina miklu uppbyggingu fiski-
skipaflotans síðustu árin teljast
fiskveiðar vera orðnar fjármuna-
frekari en landbúnaður árið 1975
og sést það glöggt á mynd 2 sem
fylgir hér með. Urvinnslugreinar,
fiskvinnsla og annar iðnaður eru
vinnuaflsfrekar miðað við land-
búnað, fiskveiðar og flutninga-
starfsemi. I byggingariðnaði eru
langminnstir fastafjármunir, þ.e.
framleiðslutæki og búnaður á
mann.
★ Árið 1975 var álíka stórt
hlutfall af fastafjármunum at-
vinnuveganna bundið í fiskveið-
um, landbúnaði og iðnaði. Þá var
framlag iðnaðar til vergrar þjóð-
arframleiðslu um 20%, en land-
búnaðar og fiskveiða um 7%. í
fiskvinnslu voru hins vegar að-
eins um 8% af vergri þjóðarfram-
leiðslu það árið. Sama árið voru
framleiðsluverðmæti í iðnaði
nærri helmingi meiri en í fisk-
VIÐSKIPTI
VIÐSKIPTI — EFNAHAGSMAL — ATHAFNALÍF.
Umsjón: Sighvatur Blöndahl.
vinnslu og nærri fjórum sinnum
meiri en framleiðsluverðmæti
hvors um sig, landbúnaðar og
fiskveiða. Aukning framleiðslu-
verðmæta var örust í iðnaði.
★ Þjóðarframleiðsla miðuð við
fastafjármuni atvinnuveganna,
þ.e. vísbending um arðsemi í
fjárfestingu í atvinnulífinu
minnkaði allnokkuð síðustu árin.
★ Árið 1969 framleiddi hver
ársmaður í landbúnaði að meðal-
tali fyrir rúmar 300 þúsundir
króna. Hugsanlegt er að ársverk
í landbúnaði séu oftalin að
nokkru í opinberum hagskýrslum.
Ef svo er mætti framleiðni í
landbúnaði teljast meiri, en erfitt
er að fullyrða nokkuð um það án
sérstakrar rannsóknar á nýtingu
vinnuafls í landbúrtaði. I fiskveið-
um var samsvarandi tala um 820
þúsund krónur, í fiskvinnslu
rúmlega 1175 þúsundir króna og
í öðrum iðnaði um 700 þúsundir
króna. Árið 1975 var skiptingin
eftirfarandi á föstu verðlagi
Viðskiptaskrá með 10-11 þús.
aðilum kemur út innan tíðar
Fyrirtækið AUGLÝSINGA-
TÆKNI er um þessar mundir að
leggja siðustu hönd á nýja við-
skiptaskrá. sem mun innihalda
milli 10—11 þúsund aðila úr hinum
ýmsu þjónustugreinum lands-
manna. Mun þetta verða lang
yfirgripsmesta viðskiptaskrá sem
komið hefur út hér á landi til þessa.
Morgunblaðið ræddi nýverið við
Björgúlf Thorsteinsson og Jón
Pálmason sem eru eigendur fyrir-
tækisins og hafa stjórnað vinnslu
skrárinnar. og hað þá að lýsa nánar
upphyggingu hennar.
„Það má segja að skráin innihaldi
upplýsingar um því sem næst öll
fyrirtæki, þjónustuaðila og opir.ber-
ar stofnanir í landinu, jafnvel ef fólk
ætlar að læra á flautu getur það flett
upp í skránni. Rétt er að undirstrika
það vel að við hugsum okkur þessa
skrá vera jafnt fyrir heimili sem
fyrirtæki.
Öllum aðilum skrárinnar verður
raðað upp í stafrófsröð, en henni er
skipt í tvennt þannig, að
Stór-Reykjavíkursvæðið er sér og
landsbyggðin sér. Þá er aðilum skipt
í 100—110 aðalflokka innan starfs-
greina, t.d. er allur byggingar-
iðnaðurinn tekinn sér, síðan hinar
ýmsu greinar hans. Þá er við hvert
fyrirtæki vísað til korts, þar sem
fyrirtækið er merkt inn, þannig að
það auðveldi fólki að finna þau.
Sérkort er af Reykjavík og öllum
þéttbýliskjörnum landsins.
Þá er lögð rík áherzla á erlenda
markaði í því sambandi eru öll
fyrirtækin nefnd á ensku hverju
sinni. Sérstakur kafli er um íslenzka
útflytjendur. Einnig er í skránni
sérstök umboðaskrá, þar sem mjög
auðvelt er að fletta því upp hver er
umboðsmaður fyrir hverja vöru-
tegund. Loks er fremst í bókinni
sérstakur kafli þar sem teknar eru
til meðferðar ýmsar staðreyndir um
ísland.
Við ætlum að skráin komi til með
að spara fyrirtækjum og einstakling-
um geysilegan tíma, t.d. þarf
almenningur ekki lengur að hlaupa
búð úr búð til að vita hvort ákveðin
vörutegund er þar fáanleg eður ei. í
skránni verður sérstakur kafli um
öryggis- og fræðslumál og er hann
mjög ýtarlegur.
Við höfum uppi áætlanir um að
dreifa skránni erlendis og höfum í
því sambandi komist í samband við
aðila í Bandaríkjunum og Evrópu og
væntanlega fáum við dreifingaraðila
í Asíu. I sambandi við erlenda
markaði höfum við aðallega í huga
að dreifa skránni til fyrirtækja,
banka og bókasafna. Þá munum við
auðvitað senda öllum sendiráðum,
ræðismannaskrifstofum svo og
verzlunarráðum.
Við munum gefa skrána út í 30.000
eintökum en af því fara um 5000
erlendis og áætlað verð er
2500—3000 krónur. Hún mun verða
í sama broti og símaskráin og ætlum
við að viðskiptaskráin geti orðið
nokkurs konar fylgirit með síma-
skránni i hverju fyrirtæki og á
hverju heimili. En okkar hugmynd
er síðan að endurgefa skrána út
árlega endurskoðaða."
Að lokum sögðu þeir félagar, að
undirbúningur að skránni hefði
hafist fyrir alvöru á 8.1, hausti og
hefðu unnið 12—14 manns stöðugt
síðan í nóvember að gagnasöfpun.
Starfsfólkið hefur farið í flest
fyrirtæki í Reykjavík en síðan var
hringt í þau sem eftir voru. En'það
sem hefur verið okkar stærsti
höfuðverkur er að þær skrár sem við
höfum fengið frá hinu opinbera eru
svo geysilega óöruggar og langt frá
því að vera tæmandi. Að lokum fór
allt starfsfólkið út á land og
heimsótti þar öll fyrirtæki og
þjónustuaðila og má segja að því
hafi tekist að ná í um 95% þeirra.
Þá vildu þeir félagar gjarnan koma
þeim tilmælum á framfæri að væru
einhver fyrirtæki, sem ekki hefði
verið haft samband við, þá létu þau
heyra frá sér fljótlega svo hægt væri
að bæta þeim inn í.
Sýnishorr. úr Viðskiptaskránni og er vert að taka það fram að allir aðilar í skránni eru auðkenndir
með sama letri.