Morgunblaðið - 20.04.1963, Blaðsíða 23

Laugardagur 20. apríl 19(!3.
MORGVNBLAÐIÐ
23
SR GÍSLI BRYNJÖLFSSON:
BÖ ER LANÐSTOLPI
Borgar þetta sig?
MIÐALDRA bóndi fékk í
heimsókn vin sinn, iðnrek-
anda í kaupstað. I»etta var að
vorlagi og ræktunarstörfin í
fullum gangi. Eftir mýrinni
lágu langir skurðir með stór-
umj svörtum hraukum á böklk
unum, eins og sár á ásjónu
landsins. Nær túninu var
slétt, mórautt flag. I>að mundi
verða grænn, grasi gróinn
völlur strax í haust. Spölkorn
austur með hlíðinni var jarð
ýta ræktunarsambandsins að
verki — að grafa fyrir hlöðu.
Þar ætlaði bóndinn að byggja
nýtt fjárhús í haust.
Bóndinn og gestur hans
stóðu uppi á bæjarhólnum.
Og þá varð aðkomumannin-
um að orði: Borgar þetta sig?
Hér þarf ekki að greina frá
hverju bóndinn svaraði. Hitt
er víst að það hefur löngum
þótt léleg hagfræði og fánýtt
fjáraflaplan að leggja fé í
sveitabúskap á fslandL Og
þessi skoðun hefur átt sínar
raunhæfu orsakir. Fyrst þegar
farið var að leggja grundvöll-
inn að verðlagningu landbún-
aðarafurða, átti sú skoðun
mjög érfitt uppdráttar að
bændur þyrftu að fá nokkra
vexti af því þé, sem þeir ættu
í búL jörð og mannvirkjum.
Lengi vel voru bændum ætl-
aðar einar 900 krónur í allar
vaxtagreiðslur. Árið 1955 urðu
fulltrúar bænda og neytenda
í verðlagsnefnd sammála um,
að fela þrem mönnum að gera
tillögur um vaxtaliðinn í verð
grundvellinum. Fyrir valinu
urðu Eyvindur Jónsson af
hálfu bænda, Ólafur Björns-
son próf. af hálfu neytenda
og Torfi Ásgeirsson hagfr.
sem oddamaður. Árangurinn
af starfi þessara manna varð
sá, að eftir það fékikst við-
urkenning á því, að taka bæri
tillit til vaxtagreiðslu í verð-
grundvellinum. Síðan hafa
vextirnir farið mjög hækk-
andi eins og eftirfarandi yfir
lit sýnir:
Árið 1955 ..
— 1956 ...
— 1957 ...
— 1958 ...
— 1959 ...
— 1960 ...
— 1961 ...
— 1962 ...
kr.
5637,00
5637,00
8188,00
8188,00
11614,00
12824,00
16579,00
24792,00
Eins og sjá má á þessu yfir-
liti, eru vextirnir nú reiknað-
ir rúmlega þrisvar sinnum
hærri en þeir voru á árunum
1956—58. Hækkuðu þeir um
kr. 8213 á sl. ári, og eru nú
reiknaðir þannig:
Af eigin fé, 5% af 372000
..... kr. 18.600
Ræktunarsjóðslán 2322
Aðrar skuldir, 9%
af 4300n. — 3870
Samtals kr. 24792
Stjórnarandstæðingar hafa
haft uppi mikinn og álkafan
áróður í því efnL að atvinnu-
vegunum sé íþyngt með mjög
háum greiðslum í vexti til
sparifjáreigenda. Einkum hafa
þeir talið bændur grátt leikna
af þessum sökum. Satt er það,
að sökum rangrar og þrótt-
lausrar fjármálastefnu fyrri
ára eru vextirnir háir, sem
atvinnuvegirnir verða nú að
borga. Sú er þó bót í máli
fyrir bændur, að nú er þetta
viðurkennt af fulltrúum neyt
enda og tillit tekið til þess
í verðgrundvellinum eins og
framangreint yfirlit um vaxta
greiðslurnar sýnir.
Hinsvegar er bændastétt-
inni næsta lítill akkur í lág-
um vöxtum, ef sá hagur, sem
þeir gætu haft af því er jafn-
óðum af þeim tekinn með
lægra afurðaverðL
Aukið nýjum kafla
við landafræðina
með kynningti Fl á Bárðargötu
r Á KVÖLDVÖKU Ferðafélags
fslands á fimmtudagskvöld var
troðfull't hús. Haraldur Matt-
Ihiasson flutti skörulegt erindi
um Bárðargötu og sérstaklega
um Vonarskarð og Köldukvíslar-
botna, en þau svæði hafá verið
lang minnst þekkt af allri leið-
inni. Jafnframt sýndi hann á-
gætar litskuggamyndir af þess-
um slóðum, flestar eftir Magn-
ús Jóhannsson og gerði grein
fyrir helztu örnefnum, sem gef-
in hafa verið á þessum slóðum
og örnefnanefnd hefur lagt bless
un sína yfir. Annars fjallar næsta
árbók félagsins um Bárðargötu
og þessar slóðir og má segja að
með þessari árbók sé aukið nýj-
um kafla í landafræði íslands.
1 Var gerður góður rómur að
erindinu. Á eftir var að venju
myndagetraun og dans til
miðnættis. Þess mætti og geta
að næsta og síðasta kvöldvaka
á þessu misseri verður 7. maí,
en þar verður lýst skiðanámskeið
um Ferðafélagsins og þeirra
Valdemars Örnólfssonar og Eiríks
Haraldssonar í Kerlingarfjöllum
og sýnd kvikmynd sem Magnús
Jóhannsson tók þar í fyrrasum-
er. _____
Hljómleikor
í Keflnvík
TÓNLISTARFÉLAG Keflavíkur
hefur hljómleika fyrir styrktar-
félaga sína þriðjudaginn 23. apríl.
Koma fram 6 söngvarar, sem
flytja bæði einsöngva og tví-
söngva og kvartetta. Söngvarar
þessir eru Sigurveig Hjaltesteð,
Svala Nielsen, Jón Sigurbjörns-
son, Erlingur Vigfússon, Guðrún
Ásmundsdóttir, hefur fram-
sögn, og undirleik annast Ragnar
Björnsson.
Lögin, sem flutt verða eru eft
ir bæði innlenda og erlenda höf-
unda, Kaldalóns, Sigfús Einars-
son og Sveinbjörn Sveinbjöms-
son. Þá voru einnig aríur og du-
ettar og óperuaríur Verdis og
Mozarts, einnig eftir Puccini og
Donnizetti.
Tónleikar þessiir verða fluttir
í fyrsta skipti fyrir Tónlistarfé-
lagið í Keflavik, en verða svo
fluttir víðar.
Krúsjeff biður
Grimau griða
Madrid, Moskvu,
Kaupmannahöfn
19. apríl (NTB).
SPÁNVERJINN, Julian Grimau,
sem sakaður er um glæpi á tim-
um borgarastyrjaldarinnar og
fyrir að vera einn af leiðtogum
hins bannaða kommúnistaflokks
landsins, var dæmdur til dauða
í dag. Grimau getur ekki áfrýjað
'dóminum, en Franco hershöfð-
ingi getur aflétt honum.
Krúsjeff forsætisráðherra Sov-
étrikjanna hefur sent Franco
skeyti og skorað á hann að
bjarga iífi Grimaus. Segir
Krúsjeff í skeytinu, að hann
heri fram þessa bón í þágu
mannúðarinnar.
Kona Grimauds sendi Home
lávarði, utanríkisráðherra Breta,
skeyti í dag þar sem hún biður
hann að beita áhrifum sínum til
þess að manni hennar verði gef-
ið líf í skeytinu segir m. a.
„í neyð minni bið ég yður að
hjálpa mér og dætrum mínum
með því að bjarga lífi manns
mins, Julians Grimaus, sem
dæmdux var til dauða í Madrid
í dag og verður tekinn af lífi
þá og þegar. Ég grátbæni yður
að beita allri virðingu og áhrif-
um brezku stjórnarinnar til þess
að bjarga manni mínum. Ég
þakka yður af öllu hjarta. Ang-
ela Grimau."
Danska fréttastofan Ritzau
skýrði frá því í dag, að norsku,
dönsku, finnsku, sænsku og ís-
'lenzku þátttakendurnir á nor-
ræna blaðamannanámskeiðinu,
sem haldið er í Árósum, hafi
sent spánska sendiherranum í
Kaupmannahöfn skeyti þar sem
segir m. a. „til þess að önnur
lönd geti litið á Spán, sem virð-
ingarverðan meðlim fjölskyldu
þjóðanna, er skorað á yfirvöld
landsins að hindra þegar í stað
að framið verði réttarmorð. Æra
mannúðarinnar og Spánar er í
veði.“
Þátttakendur í blaðamanna-
námskeiðinu hafa einnig sent
Franco persónulega skeyti.
2 norrænunemtw
geta út támarit
NÝTT tímarit kemur í bókabúð-
ir 1 dag. Nefnist það Jörð, útgef-
ið af Helgafelli, en ritstjórar og
eigendur þess eru Þorsteinn
Gylfason og Sverrir Hólmarsson,
sem báðir stunda nám í norrænu-
deild háskólans.
Ritið er hugarfóstur ritstjór-
anna og birtir aðeins það, sem
þekn finnst þurfi að segja hverju
sinni. Ekki er ákveðið hversu oft
Washington, 19. apríl (AP):
í dag bárust fregnir þess efnis,
að bandarískar könnunarflugvél-
ar og skip hefðu aukið eftirlitið
á Karíbahafi milli Kúbu og Mið-
og Suður-Ameríku.
Flugvélarnar og skipin munu
fylgjast með öllum farþega? og
flutningaskipum á leið frá Kúbu
og einnig hafa strangt eftirlit
með 18 sovézkum togurum, sem
eru að veiðum á svæðinu. Grun-
ur leikur á að togarar þessir séu
gerðir út af Kúbumönnum og eigi
ef til vill að nota þá til að flytja
menn og vopn til Mið- eða Suð-
ur-Ameríkuríkja.
Ef í ljós kemur að skip er á
leið til einhvers lands í Mið- eða
Suður-Ameríku frá Kúbu verður
Ársþingi iðnrek-
enda lýkur í dag
LOKAFUNDUR ársþings iðnrek-
enda verður í dag í Þjóðleikhús-
kjallaranum kl. 10. Nefndir, sem
hafa starfað milli þingdaganna,
skila áliti. Þessar nefndir eru:
lánsfjármálanefnd, tollamála-
nefnd, verðlagsmálanefnd, lóða-
og byggingamálanefnd, laúna. og
vinnumálanefnd, og útbreiðslu-
nefnd. Ráðgert er að þinginu
ljúki í dag. Og að því loknu sitja
þingfulltrúar síðdegisboð hjá
iðnaðarmálaráðherra í ráðherra-
bústaðnum.
STEIHDÚÖ’sll
LJÓSMYNDASTOFAN
LOFTUR hf.
Ingólfsstræti 6.
Pantið tima í sima 1-47-72.
Jörð kemur út, það fer eftir
því hversu ribstjórunum er mik-
ið niðri fyrir.
Áður fyrr kom út tímarit, sem
bar nafnið Jörð, en útgefandi
þess, séra Bjöm O. Bjömsson,
hefur látið þeim Þorsteini og
Sverri nafnið eftir.
Fyrsta heftið af Jörð er 48
síður, látlaust í útliti og er prent-
að í Vílkingsprenti h.f.
Aukið eftirlit á Karíbahafi
stjóm viðkomandi lands pert að-
vart. Getur hún þá sent skip tii
þess að stöðva skipið frá Kúbu,
ef grunur ieikur á því að það
hafi vopn innanborðs.
Hafnfirðingar
hyssifá
jarðliitaboranir
HAFNARFIRÐI — Á síðast bæj
arstjórafundi var samþykkt að
leita eftir því við jarðhitasjóð að
á fjárhagsáætlun fyrir árið 1964
yrði veitt fé til jarðhitaborana
í nágrenni Hafnarfjarðar og sam
þykkti bæjarstjórnin ennfremur
að vinna að því að framkvæmdir
gætu hafizt á þessu ári.
Hafði verið farjð fram á það
við raforkumálaskrifstofuna að
hún gerði kostnaðaráætlamir í
sambandi við verkið, og upp-
lýsti bæjarstjóri, Hafsteinn Bald
vinsson, á fundinum, að kostnað
ur væri skv. upplýsingum þaðan
áætlaður um 400 þús. kr.
— Borgarbókasafn
Framh. af bls. 11.
15 íslenzka höfunda, sem flest
bindi voru lánuð út eftir á árinu
1962:
bindi
1. Ragnheiður Jónsdóttir 1359
2. Ármann Kr. Einarsson 1329
3. Halldór Kiljan Laxness 1128
4. Elínborg Lárusdóttir 1105
5. Guðrún Árnadóttir
frá Lundi 1060
6. Kristmann Guðmundss. 1047
7. Ingibjörg Sigurðardóttir 1013
8. Guðmundur G. Hagalín 904
9. öm klói (dulnefni) 753
10. Þórbergur Þórðarson 680
11. Jenna og Hreiðar Stefáns-
son 671
12. Stefán Jónsson, kennari 664
13. Guðmundur Daníelsson 499
14. Gunnar Gunnarsson 456
15. Jón Björnsson 446
Erlendar
fréttir
^ Castro leitar {
tæknifræðinga. I
Madrid, 19. apríl (AP):j
Kúbanskir útlagar höfðu það
í dag eftir áreiðanlegum heim-
ildum, að stjóm Fidels Castro
hefði gert tæknimenntuðuin
Vestur-Evrópubúum mjög há
kauptilboð, vildu þeir flytjast
til Kúbu og vinna fyrir stjórn-
ina. Útlagarnir segja, að iðn- .
aðarmálaráðherra Kúbu, Em- I
esto Guevara, hafi fyrir |
skömmu heimsótt Spán og önn j
ur lönd í V-Evrópu og gertj
tæknifræðingum tilboð.
Útlagarnir segja, að fáir
tæknifræðingar hafi þegið boð
Kúbubúanna, en benda á að t
þessar aðgerðir bendi til þess!
að sovézku og tékknesku'
tæknifræðingarnir, sem verið
hafa á Kúbu hafi verið sendir
þaðan.
♦ Évtúsenkó hætti j
að gorta.
Moskvu, 19. apríl (NTB):
Formaður æskulýðsfylkingar
Sovétríkjanna, Sergei Pavlov,
sagði á fundi með fréttamönn
um í dag, að sovétskálaið Év-
egení Évtúsenkó myndi eyði-
leggja sjálfan sig, ef hann
hætti ekki að gorta En Pavlo
kvaðst telja líkiegt, að skáld-
ið gæti losnað við þessa til-
hneigingu. Paviov sagði, að
enginn reyndi að varna
Évtúsenkó vegarins og bóka-
útgáfa ungkomnúmista væri
fús til þess að gefa út ljóð
hans. Stjórnendur forlagsins
vildu ræða við ská.ldið um út
gáfu ljóðasafns, en Évtúsenkó
segðist alltaf vera of önnum
kafinn til þess að ta\a við þá.
♦ Arabíska sam-
bandslýðveldið
skýtur geimfari
Beiruth, 19. apríl (NTB):
Stærsta blað Líbanon, A1 An-
war, skýrði frá því í dag, að
Arabíska sambandsiýðveldið
skyti bráðlega á loft marg-
þrepa eldflaug, sem hefði ó-
mannað geimfar innanborðs.
Heimildarmaður fréttarinnar
er ritstjóri blaðsins, sem stadd
ur er í Kairó. Sagði hann að
eldflauginni yrði skotið á loft
I tilefni stofnunar hins nýja,
Arabíska sambandslýðveldis.
♦ Adenauer kominn
til Bonn.
Bonn, 19. apríl (NTB):
Konrad Adenauer, kanzlari
Vestur-Þýzkalands, kom í dag
til Bonn frá Ítalíu, en þar hef-
ur hann dvalizt að undan-
fömu í leyfi. Við komuna til
Bonn sagði Adeijauer að hann
hefði kosið að dveljast lengur
á Ítalíu, en ekki séð sér það
fært vegna mála, er biðu úr-
lausnar heimafyrir.
Eins og kunnugt er fara nú
fram viðræður uin það hver
verði eftirmaður Adenauers
og marga er farið að lengja
eftir að ákvörðuain um það
verði tekin.
♦ Skipzt á skotum
París, 19. apríl (NTB):
f dag skiptist lögreglan i París
á skotum vjð tvo OAS-menn,
sem hún fann í gærkvöldi, en
varð að elta í alla nótt. Ann-
ar mannanna, Marcetteau, féll,
en hinn, Jean Murat, særðist.
Hann var handtekjnn. Murad
var dæmdur til dauða In
abservtia fyrir þátttöku í til-
ræðinu við de Gau'le Frakk-
landsforseta í ágúst si.