Andvari - 01.01.1906, Side 169

163
Loí'tlagsbreytingar á íslandi.
veita eftirtekt, vilji menn skilja hvernig náttúruöílin
hafa smíðað landið, sumt f'yr og sumt síðar. Ut-
lendir jarðfræðingár, og það jafn skarpskygnir menn
eins og Theodor Kjerúlf, sem gat sjer mikinn orðstir
fyrir rannsóknir sínar í jarðfræði Noregs, liafa furð-
að sig á því, að ísland væri ekki eins jökulsorfið og
við mætti húast í samanburði við Norég t. a. m.;
en ein af orsökunum lil þess, og það sú, sem mest ber
á annarsstaðar en þar sem gos hafa orðið eflir ís-
öld, er nú einmitt framhrunið úr fjöllunum; hafi
þessa ekki verið veitt full eftirtekt, þá er það einmitt
af því, hvað það er algengt og stórkostlegt.
Nokkrar líkur virðist mega finna til þess, að
framhrunin og skriðurnar haíi einkum orðið á tveim
köfltim liinnar úthallandi pleistóeen-aldar; og liafa
þá sennilega verið tvö jarðskjálftatímabil fremur öðr-
um í lok þeirrar aldar, jafnvel þó að sumar skrið-
urnar kynni að mega rekja til þess, að jöklar hafi
grafið sig inn í fjallsrætur. Á skriðuöldinni fyrri
náðu jöklarnir enn langt niður í dali, þó að mjög
mikið væri af þeim hráðnað, og sjórinn gekk tals-
vert hærra á land en nú.
Skriðuöldin síðari og minni virðist hafa verið
um það leyti, sein landið var rjett að enda að rísa
úr sæ, að núverandi fjörum.
En um það leyti hafa orðið breytingar á lofls-
lagi hjer, kólnað nokkuð frá því sem var þcgar pur-
pura lapillus gat lifað við Norðurland. Og manni
lcemur til hugar, að ef til vill liafi verið orsakar-
samband milli jarðskjálftanna miklu sem skriðurn-
ar benda lil og loftslagsbreytingarinnar, sem gæti
liafa stafað af ílutningi á heimskautinu, eins og áður
var drepið á. Sami hugsunarferill verður fyrir oss,
er vjer íhugum slcriðuöldina fyrri, sem virðist hafa
verið er jöklar hráðnuðu mjög, og loftslag því mun
11*