Andvari - 01.01.1906, Side 164
158
Loftlagsbreytingar á íslandi.
er eitt af aðal verkefnum jarðfræðinnar, og það má
nærri geta, að slík umskifti, sem áður var drepið á
hljóta að hafa valdið miklu um dýra- og jurtalíf í
fornöld og þar með líka nú á tímum; því að nútíðin
er vaxin upp af fortíðinni í öllum greinum, og aldrei
hefur gjöreyðst alt líf á jörðunni, eins og Cuvier
liugði og lians lærisveinar.
Til að gera ljósara hversu þýðingarmikil slík
umskil'ti á loftslagi geta orðið, skal jeg drepa á »sköp-
unarsögu« mannkynsins. Allir náttúrufræðingar halda
nú á tímum, eins og kunnugt er, að næstu forfeður
mannkynsins hafi — fyrir afarlöngum tíma — haíst
við í trjám og verið nokkurs konar apar. En það
varð upphaf mannkynsins, að þessir forfeður yfirgáfu
trjen, lærðu að ganga á jafnsljettu og nota hendurnar
á margvíslegri hátt en áður. Nú er mjög vel liugs-
anlegt, að við einhver loftslagsumskifli, slík sem minnst
hefur verið á, hafi fallið á stórum svæðum skógarnir
þar sem forfeður vorir lifðu klil’urlífi sínu, og þeir
því orðið að læra að lifa á jafnsljettu (eða rjettara
sagt, að lialda sjer við jörðina), eða líða undir lok
ella, eins og fjölda margar dýralegundir hafa gert
þegar umskifti urðu á lifskjörum þeirra. Þar varð
að duga eða drepast, en wfrumherjar mannkynsins«
— sem vel mælLi nefna þessa fyrstu menn — dugðu,
og við raunirnar óx mannkyninu þrelt og vit, en að vísu
einnig grimd og hjátrú lengi fram eftir, hundruðum
árþúsunda saman.
Engin liugleiðing finst mjer betur fallin til að eíla
framtíðarvon mannkynsins heklur en sú, hversu
framættin er ógöfug. Hvers gclum vjer ekki vænst af
óbornum kynslóðum þegar vjer minnumst þess, að
alt sem bezt er og fegurst í mannheimum á þó
kyn sitt að rekja til ómálga apa.
Jeg vona að geta tekið þetta efni, sem nú var