Andvari - 01.01.1906, Page 160

154 Loftslagsbreytingar á íslandi.
urinn er eins mikill og vjer mundum reyna ef vjer
færum frá Suður-Englandi til Spitzbergen eða nyrzt
norður á Grænland.
Skeljalagið í Búlandshöfða mun hafa orðið til
snemma á pleistócenu öld og urðu á þeirri öld mjög
miklar breytingar á landinu af eldgangi og jöklum.
Og hjer á landi hafa varðveizt menjar frá þessari
afar merkilegu jarðöld fremur en víðast hvar annars-
staðar — ef ekki allsstaðar, að því sem enn er kunn-
ugt um — af því að hraunbreiður innsigluðu ýmis-
konar jarðlög, sem að öðrum kosti hefðu orðið upp-
næm fyrir hinum eyðandi öflum, eins og áður var
drepið á. Ekki sízt þetta atriði er það, sein gæti
gert rannsóknir á íslandi svo þýðingarmiklar fyrir
jarðfræðina yílrleitt.
Það á nú Iangt í land enn, að fengin sje vit-
neskja um allt það, sem má fá að vita af því sem
gerðist hjer á þessari Sturlunga-öld jarðsögunnar.
En þó er nú þegar óhætt að fullyrða það, að mjög
miklar breytingar hafa hjer orðið á loftslagi á pleistó-
cenu öldinni, sennilega svo miklar, að jöklarnir liafa
stundum teygt sig út fyrir strendur landsins, en stund-
um hörfað upp til fjallanna. Hvað oft hinar stærri
og minni breytingar á loftslagi hafa átt sér stað hjer
á landi á pleistócen-öld vitum vjer ekki um með
neinni vissu, eins og ekki verður heldur húist við,
þar eð langmestur lilutinn af jarðlögum þeirrar aldar
hjer á landi, var með öllu ókunnur þangað til nú
um aldamótin. Og þó að eldkraftarnir liafi á þann
hátt sem áður er sagt, stuðlað að varðveizlu pleis-
tócenu jarðlaganna, þá geta líka jarðmyndanir, sem
fram eru komnar við samvinnu elds og jökla, vilt
mönnum sjónir og ruglað reikninginn. Ónákvæmni
íslandsuppdráttanna hefur líka verið til mikillar fyrir-