Andvari - 01.01.1906, Page 159

Loftslagsbreytingar á íslandi. 153
og þarf naumast að taka fram að hjer er um eitt
aðalatriði í jarðsögu Islands að ræða.
Hvort skeljalögin í Tjörnestánni, við Breiðuvík,
eru jafnaldra lögunum vestan á nesinu veit jeg ekki
með nógum líkum og verð að sleppa því um sinn
að taka þau til greina.
Næsta lag með lífrænum leifum, sem kunnugt
er orðið urn, er skeljalagið í Búlandshöfða (norðan-
til á Snæfellsnesi) sem jeg fann 1902. Er því mikill
munur á hvað þetta lag kemur seinna til rannsókn-
arsögunnar en Hallbjarnarstaðakambur, sem Eggert
Ólafsson ritar um 1749. Hef jeg og greindarpiltur-
inn Helgi Salómonsson, sem var í Mávahlíð, safnað
22 skeljategundum í Búlandshöfða, en ágætur skelja-
fræðingur danskur, Adolf Jensen, hefur síðan rann-
sakað skeljarnar.
Aldur skeljalagsins í Búlandshöfða skiftir ekki
miljónum ára, en sennilega hundruðum þúsunda.
En hvað tírninn er langur fáum vjer dálitla hugmynd
um er vjer sjáum að SnæfelIsjökuII og fjallgarðurinn
austur af, sem svo mjög prýðir útsýnið frá Reykjavík,
var ekki Lil þegar skeljalagið myndaðist. Er íjall-
garður þessi að mestu leyti eldfjallarústir frá pleistó-
cenu öld.
Skeljarnar í Búlandshöfða hafa undarlega sögu
að segja, og eru það samskonar skeljar og þær sem
nú finnast við strendurnar á Spitzbergen, meir en
liálfa leið hjeðan norður að heimskauti. í góðu
samræmi við þetta er það, að vjer sjáum þess greini-
leg merlci hversu ísjakar liafa verið á sveimi í sjón-
um'þar sem Búlandshöfðaskeljarnar lifðu, og nokkru
síðar skreið jökull út yfir alt saman og huldi hotn-
inn leir og urðum. Hafa nú orðið býsna miklar
breytingar á loftslagi frá því er skeljarnar í Hall-
bjarnarstaðakambi höfðu lifandi dýr að geyma. Mun-