Andvari - 01.01.1906, Page 74

68
Vegir og flutningar.
hesturinn geli alls ekki dregið meira en þetia upp í
móti; sá hestur sem getur heitt 120 pd. dráttaraili
allan daginn eða dag eptir dag, getur beitt meira
aíli stutta stund eða stuttan spöl, en ef hann á þá
ekki að vera of þreyttur að kvöldi, verður að vilna
honum í á móti, annaðhvort með því að láta hann
hafa styttri dagleið en 4 mílur, eða með því að hafa
hlassið það lítið, að dráttaraílið (mótstaðan) sje stund-
um minni en 120 pd., úr því það stundum þarf að
vera meira. En það stendur samt fast, að það er f>
sinnum meira eríiði að clraga vagn upp brekku með
halla 1 : 6 heldur en eptir lárjettum vegi; það er
kringum þrisvar sinnum meira eríiði að draga vagn
upp í móti hallanum 1 : 12 en á lárjettum vegi, og
tvöfalt meira eríiði að draga hann upp i móti liall-
anum 1 : 25 en á lárjettum vegi. Þetta ætti að vera
nóg lil þess að sýna mönnum hve mjög notagildi
akvega er undir hallanum komið, og þetta verður
hver sá jafnan að hafa liugfasl, sem einhverju ræður
um vegagjörð.
Tölur þær, sem jeg lief nefnt hjer, eiga að eins
við þá vegi, þar sem dráttarmótstaðan á lárjettum
vegi er V2B af samanlagðri þyngd vagnsins og hlass-
ins. Sje sú mótstaða meiri eða minni, þ. e. vegurinn
yfirleitt verri eða betri, breylast tölurnar. Það er
föst regla, að hallans gætir tillölulega því meir, sem
vegurinn er betri. Tökum l. d. til samanburðar Ije-
legan moldarveg með dráttarmótstöðunni ^/ío og þur-
an og góðan púkkveg með mótstöðunni V33. Á liall-
anum 2. upp í móti verður mótstaðan á hinum fyr-
nefnda l + i = i þ. e. I1/2 sinnum meiri en á lá-
rjettuin vegi, en á hinum síðarnefnda verður hún
f + U = m (náL Þ- e- nál. 2*/» sinnum meiri
en á hinum lárjetta vegi. Sje hallinn 1:10, verður
mótstaðan á moldarveginum tvöfalt meiri en á lá-