Andvari - 01.01.1906, Qupperneq 71

65
Vegir og flutningar.
þreytast. Á erflðum vegi er þá faíin jafnlöng dag-
leið eins og á góðum vegi, en hlassið verður þá að
vera þeim mun minna, sem vegurinn er erfiðari.
Hæfileg dagleið fyrir vagna með þungaílutningi er í
öðrum löndum talin 4 milur (30 kílómetrar), og þykir
nijer líklegt að hið sama mundi verða álitið hæfi-
legt hjer.
Allur mismunur á flutningskostnaðinum á góð-
um og vondunr vegum veltur þá á því, hve stórt
ldassið má vera. Þetta er að nokkru leyti komið
undir dráttarþoli hestanna og að liinu leytinu undir
ásigkomulagi vegarins.
Það er venjulega talið að dráttarþol hesla sje
komið undir þyngd þeirra; þetla er auðvitað ekki
neinn óbrigðull mælikvarði, heldur hefur mismunandi
líkamsbygging, upplag og fóðrun einnig mikla þýðingu.
En menn kannast við að stórir hestar draga yfirleitt
betur en litlir, og er því ekki til neinn lietri alinennur
mælikvarði til samanburðar en þyngdin. Nú er al-
ment talið að dráttarþol bestsins notist bezt, þegar
dráttarafiið er af þyngd hestsins, og dagleiðin um
4 mílur.
Dráttaraflid er sá kraptur, sem þarf til þess að
koma vagninum áfram, þ. e. að halda honum íjafnri
hreifingu eptir að hann er kominn al' stað. Þennan
krapt má mæla með því t. d. að festa fjaðravigt
(pundara) niilli hestsins og vagnsins þannig að annar
krókurinn sje fastur við vagninn, en í hinn ltrókinn
sjcu festar ólar þær eða dragreipi, sem ganga fram í
aktýgin. Standi þá vísirinn á pundaranum á 120
pd„ þá er það dráttarafl, sem hesturinn þarf að
brúka, einmitt 120 pd. Hesturinn vinnur þá sama
erfiði, eins og hann væri að lyfla upp 120 pundum
með sama hraða (ganghraðanum), og ætti hannjafnt
aðstöðu að öðru leyti.