Andvari - 01.01.1906, Side 50

44
Um þjóðfundinn 1851.
inni, og frá nefndinnni, sem átti að íhuga málið
um Iiina stjórnarskipulegu stöðu íslands í rikinu,
voru komin frarn tvö álit, sem ekki voru komin til
umræðu á fundinum. Al' þessum nefndarálitum,
sem fylgja brjefi þessu í endurriti, mun stjórnarráð-
ið geta sjeð, að minni hlutinn, konferensráð Svein-
björnsson, hefir gjört tilraun til að miðla málum,
með því að hann í mörgum atriðum hefir vikið frá
stjórnarfrumvarpinu, en stjórnarráðið mun einnig geta
sjeð af meiri hluta álitinu, að þessi tilraun hefir al-
gjörlega misheppnazt. Meiri hlutinn hefir eigi viljað
aðhyllast neitt af því, sem minni hlutinn liefir lagt
til; þvert á móti hefir hann fundið áslæðu lil að hrinda
algjörlegá stjórnarfrumvarpinu og semja nýtt, sem er
því alveg fábrugðið. Þó að stjórnin hafi látið í ljósi,
að staða Islands í ríkinu sje ákveðin með 19. gr.
konungalaganna í sambandi við auglýsingu, er hirtir
lögin 4. sej)t. 1709., og að því komi eigi til mála
að ræða um hana, þá hefir meiri hluti nefndarinn-
ar eigi að síður einmitt gjörl þetta atriði að aðal-
umræðuefni í álitinu, og eins og sjest á því, hefir
hann eigi hlygðazt sín við að rangfæra orðin í 19.
gr. konungalaganna, til þess að geta komizt að þess-
ari niðurstöðu. Því þar sem það í lögunum stend-
ur, »að allt saman, að engu undanskildu, skuli
vera og verða óskipt og óhlutað undir einum
Danmerkur og Noregs einvöldum erfðakonungi«, sem
ekki verður skilið öðru vísi, en að allt saman skuli
mynda einveldið Danmörku, hefir nefndin slept orð-
unum: »Danmerkur og Noregs«, svo að einungis
verða eptir orðin: »að allt óskipt skuli lúta einum
og sama einvaldserfðakonungi« og dregur svo út af
þessu þá ályktun, að ísland að vísu ætti að hafa
konung hinn sama og Danmörk, eins lengi og erfða-
tal það, er konungalögin ákveða, gildir, en að það