Andvari - 01.01.1906, Qupperneq 20

14
Frá Arnljóti Olafssini.
á hverju ári að fá það, sem lil vantaði, veitt af rík-
isþingi Dana. Islendingar knúðu alt af á dir stjórn-
arinnar með ímislegar fjárbeiðslur til nauðsinlegra
umbóta, og þó að stjórnin sinti því lítt, varð ekki
komist hjá því, að gjöldin færi vaxandi, og því
meira þurfti ríkisþingið að leggja til íslands þarfa.
Þessu kunni ríkisþingið illa og skoraði á stjórnina
að hlutast til um, að fjárskilnaður væri gerður milli
Islands og Danmerkur. Þá skipaði stjórnin nefnd til
að íhuga þelta mál, og voru í henni 2 menn af ís-
lands hálfu, annar þeirra Jón Sigurðsson. I þeirri
nefnd kom Jón Sigurðsson fram með fjárkröfur af
íslands hendi gegn ríkissjóði til árgjalds, er næmi
um 120000 ríkisdala, enn af þeirri upphæð væri sann-
gjarnt, að 20000 rd. væri greiddir til almennra ríkis-
þarl'a. Út af áliti nefndarinnar lagði stjórnin svo
frumvarp um fjárskilnaðinn íirir alþingi 1865, og
skildi eftir því lokið iíirráðum ríkisþingsins ifir fjár-
hagsmálum vorum og alþingi fá fult skattgjafarvald.
Svo skildi og Danir greiða til Islands 42000 rd. ár-
lega um 12 ár, enn síðan skildi aftur rannsaka málið
og ákveða, hve hátt tillagið skildi vera eftir þann
tima. Vildu ímsir málsmetandi menn taka þessu til-
hoði, þótli óvíst, hvort betra biðist, ef þessu væri
hafnað. Meðal þeirra var Arnljótur Ólafsson einna
fremstur í floklci. Taldi hann það hina mestu
fásinnu af þinginu, að drepa hendinni við fjárforræði
alþingis, sem væri »afltaugin í allri stjórnarskipun
og lífæðin í öllu þjóðlífi og þjóðfrelsi« (Norðanf. 6.
ár 5. bls.). Mundi aðstaða alþingis til að ía við-
unandi stjórnarskrá verða miklu betri, þegar fjár-
forræðið væri fengið. Mætti með því móti vinna
björninn smátt og smátt. Enn Jón Sigurðsson hjelt
því fram af ímsum ástæðum, að þetta lilhoð stjórn-
arinnar væri óaðgengilegt, einkum og sjer í lagi af