Andvari - 01.01.1906, Side 12

6
Frá Arnljóti Ólafssini.
dal. Munu þeir liafa verið miklir vinir Ólafur bóndi
á Auðólfsstöðum og Arnljótur þessi, því að Ólafur
ljet son sinn heita í höfuðið á honum, og við það á
Arnljótur, er hann segist »heita í höfuðið á hrepp-
stjóra, er síslumanni [sjálfsagt Birni Blöndal] þótti
hreppstjóra bestur í sinni sísluw1.
Frá uppvexti Arnljóts kann jeg fátt að segja. í
2. kapítula Auðfræði sinnar lísir hann því, hvernig barn
þroskast smátt og smátt frá óvitaaldri, hvernig fram-
farafísnin, »kvikasilfrið í lífsvogarmæli vorum«, vakríar
lijá því og »livíslar því í eira: ,Áfram, áfram, upp,
upp, fram til frama, upp til vegs og gengis' . .. Barnið
eldist og verður uppvaxandi maður. Enn fróðleiks-
físnin, ein af hinum skilgetnu ættsistrum framfara-
löngunarinnar, gengur til hans og ávarpar hann svo feld-
um eggjunarorðum. ,Hingað til hefurðu, drengur minn,
lifað líkt skinlausri skepnu. Þú hefur jetið og valið
úr liið lostætara, enn sama gerir skinlausa skepnan.
Þú hefur skreitt klæði þín, enn grösin eru líka í fögr-
um litklæðum. Enn nú þarflu að fara að mentast
eða mannast, verða að sönnum manni. Til þess vil
jeg stirkja þig‘. Tók nú mentafísnin — enn hún er
mentagiðja allra vor — unglinginn við hönd sjer og
leiddi hann þar að, er hann sá öll liagleiksverk manna
og völundarsmíði, og síndi honum, hvernig menn
fengi með ímsum verkfærum og verkvjelum rutt úr
vegi framfaranna mótspirnum og farartálmum, ifir-
bugað andvíg öfl náttúrunnar með náttúruöílunum
sjálfum. ,Þú sjer nú‘, segir giðjan við drenginn, ,að
Sæmundur l'róði hefur eigi verið hálft svo kunngur
sem menn eru nú á dögum. Enn maðurinn hefur og
annað miklu æðra ætlunarverk — það er hugur hans
*) Sjá grein A. Ó. »Til suiðdómarans í Fjóðúlfk Pjóð. 11. ár, 12. og
21,—22. l)ls. Uni Arnljót lireppstjóra sjá Árb. Espólíns XII. deild,
113,, 145. og 169. bls.