Lesbók Morgunblaðsins - 11.04.1971, Blaðsíða 3

Hannes Jónsson
VETRARDAGAR
Á ÞÓREYJARNÚPI
Af minnisblöðum afa og ömmu
Á KVÖLDIN lá vel á mér,
þá settist jaðir minn við að
kveða rímur. Hann var góð-
ur raddmaður, og skipti um
kvœðalög eftir bragarhátt-
um. Hann las líka sögur, og
þá var gleðskapurinn enn
meiri. Sérstaklega var hleg-
ið er hann las „Pilt og
stúlku", eftir Jón Thorodd-
sen. Það var hreinasta snilld,
því um leið og hann las lék
hann hverja persónu, og það
svo náttúrulega, að enn í
dag dáist ég að, hvað hann
gat hugsað sér málróm
hvers og framburð, eftir því
sem sögulegt lífshlaup og
framkoma hverrar mann-
eskju var. Sagan varð um
leið sýning.
Bœkur, sem aðallega voru
lesnar voru íslendingasög-
urnar, fornaldarsögur, miklu
fleiri en voru gefnar út í
bindum nú nýlega, Árbœkur
Espólins, Biskupasögurnar,
Þúsund og ein nótt, og ég
held flestar rímur kveðnar.
Faðir minn kvað aÚtaf, en
hann og Jakob bróðir minn
lásu til skiptis. Jakob las og
þýddi jafnhratt danskar og
enskar bækur, dönsku las
hann jafngreitt og íslenzku,
og ensku svo skilmerkilega,
að létt var að fylgjast með
efninu. Þegar íslendingasög-
urnar voru lesnar grét ég,
er Grettir, Gísli og Gunnar
féllu. Þá langaði rmg til að
liafa verið þar með þeim,
stór og sterkur. Það var oft
gaman á kvöldin heima.
Þrjár til fjórar vinnukon-
ur voru við ullarvinnu, og
meðan við brœðurnir vorum
ungir, voru tveir vinnu-
menn. Þeir unnu á kvöldin
úr hrosshári, garðalóg og
togi reiptögl, sila, hnapp-
heldur, gjarðir, bandbeizlis-
höfuðleður og taumbönd.
Reipin voru öll látin hanga
á ás úti í bœjarsundi, hnapp-
heldur aftur á stórri tréuglu
inni í skemmu, á annarri
voru bandbeizli og klifbera-
gjarðir á þeirri þriðju. Ef við
gleymdum að láta hnapp-
heldur á sinn stað fengum
við harðar ákúrur, því fað-
ir minn var reglusamur og
stjórnsamur mjög.
Ólareipi voru til á fjóra
liesta, og gerðasili á hverju
reipi, var hann festur við
reípissilann. Hann var þanh-
ig, að ekki var rist frarn úr
á káljunum, er þeir voru
skornir. En svo var hólkur-
inn skorinn jraman af skinn
inu og þaninn út. Þessi sili
var látinn á klakkinn, ef
bagginn var oj hár. Þessi
reipi voru brúkuð í allar
viðarferðir, skreiðarferðir og
í kaupstaðarferðir og þá
jafnframt bandreipi, ef fleiri
þurftu.
Taðklájar voru til á fjóra
hesta. Þeir stóðu allir í röð
frammi á hlaðinu, við kál-
garðinn. Ofan á þeim var
staflað reiðingum (melreið-
ingum), og var ákveðinn
reiðingur neðst. Þannig var
sami reiðingur á hverjum
hesti. Var saumað utan á
hverja klakkatorfu órakað
kálfskinn, og í hrygginn á
álagsdýnunni þunn roðskinn,
sem kallað var. En að öðru
var þéttur strigi utan um
hana.
Við hvert fénaðarhús var
hurð á járnum, og féllu þœr
allar inn úr dyrunum, allar
hespaðar með járnhespu, og
hékk við hverja hespu hval-
beinsloka, til að láta fram-
an við hespuna, Nú þykist
ég haja lýst heimili mínu,
þar sem ég ólst upp hjá for-
eldrum mínum.
Gestagangur var mikill,
og hvergi meiri þar nær-
lendis. Bar þetta helzt til:
Heimilið var stórt og mann-
margt, vel gert við gesti, og
það var eins og allir hefðu
yndi af að tala við föður
minn. Hann var fljótur að
finna hvað hver og einn var
hneigðastur fyrir, og hafði
gaman af, og þá var faðir
minn þar heima. Torfi í
Ólafsdal kom alltaf, þegar
hann fór austur að Þingeyr-
um að hitta Ásgeir jrænda
sinn og gisti oftast. Er það
til marks um, að honum hafa
þótt viðrœður við föður
m.inn góðar. Ég man eftir,
að menn komu tvisvar að
vetri til noröan úr Skaga-
firði, til að fá föður minn
til að afrita gömul skjöl.
Hann las gamla skrift hvað
Framh. á bls. 22

Guðmuiulur Arnfinnsson þýðdli.
Sigbjörn Obstfelder
EG HORFI
Ég horfi á hvítt himinhvolfið,
ég horfi á gráblá skýin,
ég horfi á dreyrrauða sólina.
Þeí.ta er þá heimurinn.
Þetta er þá heimkynni hnattanna.
Begndropi!
Ég horfi á háhýsin,
ég horfi á þúsund gluggana,
ég horfi á kirkjuturninn í fjarska.
Þetta er þá jörðin.
í»etta ea’ þá heimkynni mannanna.
Gráblá skýin hranna sig. Sóíin hverfur.
Ég horfi á veibúna herramennina,
ég horfi á brosandi konumar,
ég horfi á lötrandi hestana.
Hve gráblá skýin verða þung.
Ég horfi, ég horfi....
Ég hef vist lent á ókunnd st jörau!
Hér er svo untíarlegt....
11. apodfl 1971
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 3