Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1960, Blaðsíða 33

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
669
(Jr jardteinabók Þorláks helga
MENN voru aö tjalda kirkju á ein-
hverjum bæ. En er þeir tjölduöu
sönghúsið, þá tók maöur upp knýtis-
skauta af gólfinu hjá altari og lagöi
viö nasir sér og mœlti síöan viö
prest er hjá honum var: „Hvi varö-
veitiö þér ekki betur svo dýrlegt
reykelsi, sem hér er í?“ Presturinn
svarar: „Lát mig sjá“. Hann seldi
honum skautann. Prestur mœlti:
„Ekki er þetta reykelsi, en þaöan af
er þetta enn æöra og enn dýrlegra.
Þetta er mold úr leiöi hins sæla Þor-
láks biskups, er eg haföi á sumri úr
Skálaholti, þá er helgur dómur hans
var upp tekinn“ Síöan leystu þeir
til skautans og sáu, aö þar var mold-
in í, sem presturinn saqöi, og haföi
svarfast af altari. er áöur haföi legiö
skautinn. Var þá og ekki moldarlitur
á, heldur var litur sem rauöur bóka-
steinn, en ilmaöi sem reykelsi og
kenndi jafnt um alla kirkju innan.
— '3G —
Sá atburöur varö t Viöey, aö örn
lagöist í eyna um vor í þaö mund,
er von var aö eggver vœri sem mest,
ef ekki bœri annaö til. En örninn
geröi svo milciö búrán og fjárskaöa,
aö fuglinn varp nœr engi. En sá, er
varp, þá bar örninn undan jafnskjótt.
En er örninn fló enn of dag í eyna
nœr nóni dags, þá fór Bjarni prestur
búandi til kirkju og hét á hinn sœla
Þorlák biskup til fulltingis, aö af
mœtti ráöast þetta vandrœöi. En
verkmenn voru aö arningu og vissu
ekki til aö hann haföi heitiö, prest-
urinn. En er örninn kom í eyna, þá
settist hann skammt frá þeim. Þá
hljóp einn verkmaöur til og vildi elta
á braut örninn. En hann beiö hans
í sama staö, og laust hann örninn
meö verkfœrinu, er hann haföi i
hendi. Drifu þeir þá til fleiri verk-
menn og gátu hlaöiö erninum. En
síöan safnaöist fugl í eyna og varö
eggver bœöi gott og mikiö.
/~3C —
Sá atburöur varö í Skálaholti, er
mikils er veröur. Þar fóru menn á
Þorlákur helgi, eftir útsaumaðri mynd
í fornu altarisklæði á Þjóðminjasafni.
ferjuskipi yfir á þá, er Hvítá heitír.
Var sá maöur aö ferjunni, er Stein-
þór heitir, og flutti yfir ána prest
þann, er syngva skyldi í þing sín. En
fátœkir menn voru viö ána og vildu
gjarnlega í Skálaholt fara, af því aö
þar var þá meira skjól en hvar ann-
ars staöar. En veöur var á hvasst og
mjög kalt, og var skipiö solliö og
fröriö, en áin var mikil og var breitt
yfir aö róa. En ferjumaöur var í
skinnbrókum miklum og þéttum. Þeir
fóru á skip hinir snauöu menn tíu,
en ferjumaöur inn ellefti En þá kom
inn tolfti maöur og sté þegar á skip•
iö, og bar síöan skipiö frá landi og
á djúp. En þegar er vindur kom aö,
þá fyllti skipiö, en síöan sökk niöur.
Eftir þaö kom skipiö upp og svo
mennirnir flestir lífs, og komust
nokkrir á kjöl, ei, flestir fengu á
hann og báöu hann tænaöar,
ferjumanninn, og fór þá t kaf
allt saman, og heldu þeir honum
niöri, uns Steinþór komst úr því
fatinu x kafi, er þeir heldu á flestir.
Eftir þaö kom Steinþór upp, og haföi
hann þá drukkiö mjög og var þrek•
aöur mjög af kulda, og komst hann
þá enn í skipiö upp og fekk árina,
en fullt var skipiö og maröi uppi
um stundar sakir, en fyrir var djúp-
iö aö mestum hlut. Komu þá upp hjá
honum mennirnir og flestir örendir.
Vænti hann þá og ekki sér lífs. En
meöan skipiö maröi uppi, hét Stein-
þór á guö og hinn sæla Þorlák bisk-
up til þess, aö hann skyldi koma til
þess lands, er nœr var Skálaholti. og
lík hans skyldi finnast þótt honum
vœri ekki lífs auöiö. Síöan fór hann
niöur til grunna og var svo þungur
i vatninu sem steinar vœri viö hann
bundnir, er skinnbrœkurnar voru
fullar vatns. Hann œtlaöi aö vaöa í
kafinu, meöan hann Ttsst til sín, til
þess lands, er hann vildi koma, og
lét árstrauminn falla á síöu sér. En
svo var djúpiö mikiö, aö þaö var
jafnskjótt, er hann kom til grunna
og þá var þrotiö örendi hans. Þá
varö fákunnlegur hlutur Hann þótt-
ist sjá sem hönd manns í kafi, og
sópaöi vatninu frá andliti hans, og
tók hann önd í kafi, svo aö hann
drakk ekki, og fór svo þrisvar. Taka
vildi hann höndum þaö er hann þótt-
ist sjá, og mátti hann ekki. Eftir þaö
tók áin aö grynnast þar er hann var
kominn, og gruflaöi hann til lands og
mátti hvorki standa né ganga, þá er
hann hitti menn, en þó varö hann
heill fárra nátta.