Morgunblaðið - 16.05.2000, Blaðsíða 51

4
MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 16. MAÍ 2000 51
MINNINGAR
þóttist ekki vera viss, langt síðan
hún hafði prófað sagði hún. - Með
* það steig hún á bak og hjólaði
burtu. Hún átti það líka til að hoppa
meðí teygjutvisti eða sippa , enda
fyrrum fimleikakona, sem hafði
meira að segja sýnt fyrir kónginn,
sem mér þótti afar merkilegt.
Þegar ég eignaðist strákana
mína, var nánast eins og helgiathöfn
að fá að leggja þá í fangið á ömmu.
| Við áttum líka góðar stundir saman,
(! svo mikill friður og ró, þar sem
Íþessir annars fyrirferðarmiklu
strákar komu sér fyi-ir í fanginu al-
veg kyrrir, og langamma átti að
pússa á þeim neglurnar með nagla-
þjöl.
Seinna fengu þeir ástæðu til að
monta sig yfir bótunum á buxunum
sínum. Amma Þorbjörg hafði það
sem vinnuna sína á efri árum á með-
an hún gat að bæta fötin af lan-
Igömmubörnunum. Þetta var svo vel
gert að aðdáun vakti. Þeir voru
fljótir að átta sig á athyglinni sem
þeir fengu og alveg til í að sýna. Svo
hljómaði gjarna: „Hún langamma
saumaði gatið á.“
Ég á að skila bestu kveðju frá
Bjössa sem er við nám á Florída í
bili og saknar þess að geta ekki ver-
ið með fjölskyldunni nema í hugan-
um og gegnum síma. Hann langar
til að minnast á þegar langamma
* dansaði með húlahopphringinn í su-
mó. Hvað annað! Og hvað það er
ótrúlega stutt síðan!
Amma sagði stundum brandara
af manni sem var ákaflega hrifinn af
Onnu ömmu hennar, hann langaði
að hrósa henni en kom ekki orðum
að því, en sagði: „Það má hann Jó-
hannes Torfason eiga að hún Anna
er honum góð kona!“ Mig langar að
heimfæra þetta á hana ömmu mína
sjálfa. Hvað við vorum heppin að fá
að eiga hana. Hún var okkur svo
1 góð.
IFar þú í friði elsku amma Þor-
björg. Þökkum af alhug allar dýr-
mætu stundimar sem við áttum og
allt sem þú kenndir okkur. Guð
geymi þig.
Kristfn Guðnadóttir
og fjölskyida.
Amma Þorbjörg lifði lífinu með
reisn sem hún hélt fram undir það
síðasta. Allir sem hana þekktu vissu
I þó að hún var orðin södd lífdaga.
Hún lifði langa ævi og þráði frið-
inn. Hún hefði orðið hundrað ára
síðar á þessu ári. Hún hélt myndar-
legt heimili langt fram á tíræðisald-
ur og það var ekki fyrr en undir það
síðasta sem heilsan þraut.
Þegar ég man fyrst eftir mér þá
var amma Þorbjörg orðin gömul
kona að mér fannst, tággrönn og
með snjóhvítt hár. En síðan breytt-
ist hún ekkert næstu 30 árin. Hún
g var alltaf eins. Megnið af minning-
II um mínum eru af Laugarnesvegin-
‘! um þar sem ég ólst upp fyrstu árin.
Ég var svo heppinn að amma bjó á
hæðinni fyrir neðan okkur og var
því tíður gestur hjá henni.
Ég man að þegar ég var fyrst að
kynnast henni einkenndist samband
mitt við hana af óttablandinni virð-
ingu, sem með árunum breyttist í
væntumþykju og virðingu.
Amma Þorbjörg varði megin-
þorra ævinnar í að hugsa um aðra.
Hún var sjómannskona með stórt
^ heimili og líf hennar færði öðrum
tækifæri.
Það hefur varla verið auðvelt
verk, en amma Þorbjörg var sterk
kona og stolt sem ég heyrði aldrei
kvarta undan hlutskipti sínu. Henni
fórst móðurhlutverkið vel úr hendi
og hafa börn hennar og afkomendur
verið henni til sóma, nýtt hæfileika
d sína vel og skilað góðu starfi og eru
Ienn að. An þess að hún segði það
berum orðum voru skilaboð hennar
1 til afkomenda sinna að standa undir
ábyrgð lífsbaráttunnar og skila far-
sælu ævistarfi. Betri arfleifð er
varla hægt að óska sér. Ég kveð
ömmu með þakklæti og virðingu.
Hvíl í friði.
Arni Sigurðsson.
(Það er glæsibragur á ártölunum
sem afmarka æviferil Önnu Sigurð-
ardóttur, og það er merkilegt að
verða nærri hundrað ára. En meira
er um það vert að hafa lifað vamm-
lausu lífi alla þessa trylltu öld og
aldrei látið annað en gott af sér
leiða. Þegar ég var að alast upp
norður á Akureyri á 4. tug aldarinn-
ar var Reykjavík býsna fjarlægur
staður í hugum okkar flestra. Fáein
skyldmenni sem flust höfðu suður
vissum við þó um, en samband við
það fólk var stopult og tilviljana-
kennt. Einstaka sinnum kom frænd-
fólk að sunnan í heimsókn, en kynni
styrktust ekki síður við það að ein-
hver þurfti að leita sér lækninga
fyrm sunnan og fékk þá inni hjá
skyldfólki í Reykjavík.
Afasystir mín, Kristín Jóhannes-
dóttir (f. 1870), sem við vorum vön
að kalla Kristínu frænku, fluttist
ung suður á land úr Þingeyjarsýslu
og giftist vitaverðinum á Reykja-
nesi, Sigurði Sigurðssyni stýrimanni
frá Saurbæ í Vatnsdal. Hann var 10
árum eldri en hún. Eftir fáein ár
settust þau að í Reykjavík og
bjuggu þar síðan. Þar fæddist þeim
brátt dóttir sem hlaut í skírninni
móðurnöfn foreldra sinna. Þorbjörg
hét móðir Sigurðar vitavarðar, Jó-
elsdóttir, en móðir Kristínar var
Anna Erlendsdóttir frá Höskulds-
stöðum í Reykjadal. Hún andaðist
norður á Tjömesi 1899, rúmu ári áð-
ur en dótturdóttir hennar fæddist í
höfuðstaðnum aldamótaárið 1900.
Anna Erlendsdóttir var systir Sig-
urðar Erlendssonar (Sigga Erlends)
sem fluttist til Vesturheims með
konu og börn og varð einn nafn-
kunnasti landnámsmaðurinn í
Nýja-fslandi.
Af honum er mikil ætt vestan-
hafs, og margir afkomendur hans
hafa verið mjög í forystu meðal
fólks af íslenskum ættum þar
vestra, orðlagðir íyrir dugnað og
mannkosti.
Eftir lát Sigurðar 1943 fluttist
Kristín á heimili dóttur sinnar og
tengdasonar, Önnu og Þorkels Sig-
urðssonar vélstjóra, og bjó hjá þeim
til dauðadags 1961. Þessi atvik
stuðluðu að því, ásamt öðru, að
bróðurbörn Kristínar fyrir norðan
leituðu til Önnu og fjölskyldu henn-
ar þegar þau áttu erindi til Reykja-
víkur. Þannig fór mér einnig þegar
ég kom hingað suður til að hefja há-
skólanám haustið 1949 og þekkti
hér fáa nema skólafélaga mína. Ég
var ekki fyrr kominn suður en ég
fór í heimsókn til Kristínar frænku
sem þá var komin undir áttrætt, og
kom þá í fyrsta sinn á myndarheim-
ili þeirra Önnu og Þorkels, þar sem
ég átti æ síðan gestrisni og góðvild
að mæta.
Þegar Kristín dó var móðir mín
orðin ekkja og nýlega flutt til
Reykjavíkur ásamt Þorbjörgu, syst-
ur minni, og hennar fjölskyldu, og
vildi þá svo til að þær mæðgur urðu
nágrannar Önnu og Þorkels. Við
það styrktist einnig samband okkar
systkinanna við Önnu og hennar
fólk þótt seint væri.
Helst hefði ég viljað kynnast
Önnu frænku miklu betur og miklu
fyrr. Það var gott að vera í návist
hennar. Hún var björt og sviphrein,
fáguð í framkomu og snyrtileg,
hvorki þvinguð né þvingandi, glað-
vær en stillt og aldrei broddur í orð-
um hennar. Ef svo bar undir virtist
hún fyrirhafnarlaust geta drepið
leiðind-um á dreif með léttri kímni
eða gamansemi.
Margir munu verða til að vitna
um hjálpsemi Önnu Sigurðardóttur,
og jafnvel dauðir hlutir vilja fá að
taka til máls. Ég sat um daginn með
sálmabók í hendi við kistu frænku
minnar. Bókin hafði opnast án þess
að ég tæki eftir því, og við mér
blöstu þessi orð eftir sr. Valdimar
Briem:
Hvar sem þú einhvem auman sér,
hann aðstoð máttu’ ei svipta.
Hvort sem hann vin eða’ óvin er,
það engu lát þig sldpta.
Þetta vildi bókin fá að leggja til
mála. Anna var einstaklega dugleg
að heimsækja gamalt fólk í heima-
húsum eða á stofnunum og stytta
því stundir. Það var bæði aðdáunar-
og þakkarvert. Móðir mín, sem var
11 árum eldri en Anna, naut þessa
líka mjög á efri árum sínum og
þreyttist aldrei á að vegsama þessa
frænku sína sem henni þótti
fjarskalega vænt um. Þessu vildi ég
nú mega halda til haga að leiðarlok-
um. Við systkinin munum ávallt
minnast Önnu Sigurðardóttur þakk-
látum huga fyrir vinsemd hennar og
ræktarsemi í okkar garð.
Blessuð sé minning hennar.
Baldur Jónsson.
í dag er til moldar borin Anna
Þorbjörg Sigurðardóttir. Anna var
mér og fjölskyldu minni mjög kær.
Hún var einstök kona, sem með
breytni sinni og framgöngu allri,
hafði mikil og djúpstæð áhrif á alla
sem hún umgekkst. Eiginmaður
Önnu var Þorkell Sigurðsson föður-
bróðir minn. A milli heimila foreldra
minna og þeirra Þorkels og Önnu
ríkti frændrækni og vinarþel. Mér
eru mikils virði þær minningar sem
ég á allt frá barnæsku, hversu alltaf
var gott og gaman að koma til
frænda og Önnu í Drápuhlíðina þeg-
ar þurfti að fara erinda frá Selfossi
til Reykjavikur. Alltaf stóð heimili
Önnu og Þorkels opið og þau tilbúin
til að taka á móti ættingjum og vin-
um jafnt á góðum degi, til hátíða-
brigða eða þegar þörf var á til hjálp-
ar.
Anna tók einstaklega vel á móti
fólki. Allt sem hún gerði var vel
gert. Fáum sem ég þekki var jafn
vel lagið að bera fram góðan og fal-
legan mat. Hún var einstaklega lag-
in í höndum og gerði svo vel við t.d.
fatnað að erfitt var að greina
nokkra misfellu. Anna var glæsileg
kona, beinvaxin og létt í spori, alltaf
smekklega klædd og bar sig alla tíð
vel og tígulega. Hún hafði yfirbragð
virðingar og reisnar og var gefandi
og notaleg í allri návist. Aldrei
minnist ég þess að hún hafi talað á
neikvæðan hátt um nokkurn mann,
heldur dró hún fram það jákvæða í
fari sinna samferðamanna. Anna
var sterkur einstaklingur með
ákveðnar skoðanir. Hjá Ónnu var
oftast stutt í græskulausa glettni og
hún hafði heilbrigða og skemmti-
lega lífssýn. Hún kunni að gleðjast
og skapa jákvæða uppbyggjandi
umræðu og krydda augnablikið.
Þegar ég fór til framhaldsnáms til
Reykjavíkur var ég þeirrar gæfu
aðnjótandi að búa hjá þeim Önnu og
Þorkeli föðurbróður einn vetur. Hjá
þeim var einnig dótturdóttir þeirra
Anna Jóelsdóttir, einnig við fram-
haldsnám. Við Anna yngri höfum oft
rifjað upp hversu vel var um okkur
hugsað. Sumir hefðu sagt að hún
Anna Þorbjörg hefði ofdekrað okk-
ur. En henni var eðlislægt að hugsa
um aðra af umhyggju, natni og óeig-
ingimi og þess nutum við í ríkum
mæli. En eftir því sem ég eldist sé
ég að „ofdekrið" hefur ekki spillt
okkur, heldur gert okkur að betri
manneskjum. Eitt er víst að mjög
margt í fari þínu Anna mín, hefur
orðið öðrum til eftirbreytni. Seinna
bjó ég aftur eitt ár hjá Ónnu. Þá var
frændi minn látinn. Við áttum sam-
an góðar stundir sem ég er þakklát
fyrir. Oft ræddum við um lífið og al-
vöru þess. En við gátum líka oft
hlegið og skemmt okkur yfir spaugi-
legum hliðum og það var gaman.
Við Henrý minn og stelpurnar
okkar munum alla tíð minnast þín
og samskiptanna við þig með gleði
og þakklæti. Vinátta okkar var
djúpstæð og þar bar aldrei skugga
á.
Farsælu lífsstarfi Önnu Þor-
bjargar Sigurðardóttur er nú lokið,
en hún lést þann 6. maí sl. tæplega
100 ára að aldri. Elsku Anna mín,
ég og öll mín fjölskylda þökkum þér
fyrir gefandi og farsæla samferð og
biðjum Guð að varðveita þig.
Ingibjörg Sigurðardóttir.
Þú og öldin voruð nánast eitt og
hið sama fyrir mér. Vegna þín finnst
mér öldin hafa byrjað 18. september
árið 1900. Síung fylgdir þú ótrúleg-
um breytingum af áhuga en um-
burðarlyndi. Stúlka í öguðum fim-
leikaflokki sem stolt sýndi Kristjáni
X íþrótt sína. Stúlka sem snemma á
öldinni gekk í sænskan hússtjórnar-
skóla og kunni þvi betur skil á etik-
ettu en flestir. Sjómannskona sem á
tímum heimsófriðar beið með börn-
um sínum eftir heimilisföðurnum og
varð að ósk sinni. Hann komst heim.
Orðtakið „Betra er heilt en bætt“
átti tæpast við um þín handarverk.
Hefði öldin bara verið þú væri engu
að kvíða. Ég ætla að þá væru önnur
gildi dýrkuð en þau sem nú ber
hæst. Þegar ég sem lítill strákur
sagði þér ósk mína: Amma Þor-
björg, ég vil að þú verðir alltaf til,
þú átt aldrei að deyja! Amma, gerðu
það! Þá minnir mig að þú hafir svar-
að: „Æ, nei, það vona ég að verði
ekki.“ En ég þráaðist við og hélt
áfram: Þú verður að minnsta kosti
að verða hundrað ára. Ég vona að
Guð leggi það ekki á mig, fólst í
svari þínu, ef mig misminnir ekki.
Þú varst mér svo mikilvæg að ég
átti lengi erfitt með að skilja þetta
áhugaleysi fyrir óskum mínum um
eilíft jarðneskt líf þér til handa. Þótt
ég sé að reyna að láta sem ég sé
sáttur við brotthvarf þitt, sem ég
auðvitað á að vera, togar þetta
óraunsæi litla stráksins í mig. Elli
kerling virtist lengi aðeins ætla að
koma þér á annað knéð, eins og Þór
forðum; þú varst ung í anda, hress
og spræk fram undir tírætt. Gott
var að eiga ömmu Þorbjörgu, þann-
ig gat maður vitað hvernig best
væri hafa hlutina og hegða sér. En
eitt er að vita og annað að gera. Þú
hafðir stað fyrir hvern hlut og hvern
hlut á sínum stað. Þótt allir vissu að
ekki skorti minnið í þitt höfuð, var
skýring þín á regluseminni: „Ann-
ars þarf bara svo miklu betra minni
en ég hef.“ Ég veit að enginn sem til
þekkir ætlast til þess í alvöru, að ég
komist með tærnar þar sem þú
hafðir hælana, þótt ekki væri fyrir
annað en að maður leikur það ekki
auðveldlega eftir að samsvara heilli
öld. Við söknum þín og biðjum þess
að gott fólk fylgi nýrri öld. Þótt það
skapi augljóslega vanda að þín skuli
ekki lengur njóta við sem lifandi
fyrirmyndar.
Þorkell Guðnason.
Kvödd er kær foðursystir, Anna
Þorbjörg Sigurðardóttir, sem lifað
hefur langa og farsæla ævi. Það er
ekki mitt að skrifa um lífshlaup
hennar, þar eru aðrir færari. Þótt
við vitum að lífinu fylgir dauði erum
við aldrei viðbúin komu hans. Fyrst
setti mig hljóða þegar ég fékk
fregnina sunnudaginn 7. maí að
Anna væri látin, síðan hrönnuðust
minningarnar að. Anna var
miðpunktur fjölskyldu minnar.
Móðir mín, Guðrún Valdimarsdóttir,
kynntist Önnu og manni hennar
Þorkeli Sigurðssyni vélstjóra og
bömum þeirra fyrir meira en sextíu
árum, þegar hún réð sig í vist hjá
þeim hjónum, æ síðar var afar kært
á milli þeirra. Faðir minn, Stefán
Sigurðsson bifreiðasmiður, bróðir
Önnu, var heimagangur á heimili
systur sinnar, henni til halds og
trausts, þar sem Þorkell var lang-
dvölum að heiman vegna atvinnu
sinnar. A heimili þeirra kynntust
foreldrar mínir og felldu hugi sam-
an, úr því varð langt og farsælt
hjónaband. Anna var dugmikil kona,
allt handbragð hennar einkenndist
af nákvæmni og alúð, hún var fim
með nálina, gerði gamlar flíkur sem
nýjar, hún lagði mikið upp úr því að
vera heiðarleg og ábyggileg til
munns og handa. Eg minnist henn-
ar frá æsku- og unglingsárum mín-
um þegar hún klæddist peysufötum
og möttli við hátíðleg tækifæri, ég
dáðist að henni, fáar konur hef ég
séð bera þennan búning jafn glæsk-
lega og hún gerði, það vai' svo mikil
reisn yfir henni og fasið frjálslegt.
Eftir að ég varð fullorðin kynntist
ég hennar frábæru kímnigáfu, en
það var alltaf stutt í hana. Fjöl-
skyldan var í fyrirrúmi hjá henni,
ég minnist þess þegar fjölskyldurn-
ar komu saman á heimili frænku, þá
var glatt á hjalla og veisluborðin
svignuðu undan kræsingum og kaff-
ið hennar var það besta í bænum,
hvernig hún fór að því, jú, það var
að hafa bununa nógu langa og mjóa.
Að lokum vil ég þakka elskulegri
frænku og eftirlifandi bömum henn-
ar og fjölskyldum þeirra fyrir þá
vináttu og tryggð sem þau sýndu
móður minni í sorg hennar þegar
faðir minn lést árið 1983. Ég veit að
við, sem kynntust þessari stórkost-
legu konu, geymum minningar í
hjörtum okkar um ókomin ár. Ég og
fjölskylda mín kveðjum Önnu
frænku með virðingu og kæru þakk-
læti fyrir allt fyrr og síðar. Bömum
hennar og fjölskyldum þeirra vott-
um við innilega samúð.
Petra Stefánsdóttir.
Blómastofa
Friðfínns
Suðurlandsbraut 10,
108 Reykjavík, sími 553 1099.
Opið öll kvöld
til kl. 22 - einnig um helgar.
Skreytingar fyrir öll tilefni.
Gjafavörur.
Vesturhlíð 2
Fossvogi
Sími 551 1266
www.utfor.is
Þegar andlát
ber að höndum
Önnumst aila þætti útfararinnar.
Við Útfararstofu kirkjugarð-
anna starfa nú 14 manns
með áratuga reynslu við
útfaraþjónustu. Stærsta
útfararþjónusta landsins
með þjónustu allan
sólarhringinn.
Prestur
Kistulagning
Kirkja
Legstaður
Kistur og krossar
Sálmaskrá
Val á tónlistafólki
Kistuskreytingar
Dánarvottorð
Erfidrykkja
UTFARARSTOFA
KIRKJUGARÐANNA EHF.