Morgunblaðið - 16.05.2000, Blaðsíða 10

10 ÞRIÐ JUDAGUR 16. MAÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
125. löggjafarþingi frestað
Þing kemur saman
2. júlí á Þingvöllum
ALÞINGI íslendinga, 125. löggjaf-
arþing, lauk störfum á ellefta tím-
anum síðastliðið laugardagskvöld
og var fundi frestað þar til 30. júní.
Þá mun þingið koma saman í
tengslum við hátíðarfund á Þing-
völlum 2. júlí í tilefni kristnihátíðar.
Við lok fundarins á laugardag
þakkaði Halldór Blöndal, forseti
þingsins, þingmönnum og starfs-
fólki Alþingis gott samstarf á liðn-
um vetri og óskaði þeim velfamað-
ar í verkum sínum í sumar.
Á fundi sinum samþykkti Alþingi
m.a. sem lög frumvarp um afnám
skattfrelsis forseta Islands. Alþingi
samþykkti einnig ný heildarlög um
mat á umhverfisáhrifum, lög um
stofnun hlutafólags um Flugstöð
Leifs Eiríkssonar, samkeppnislög,
lög um lífsýnasöfn, sjúklingatrygg-
ingu og breytingar á lögum um
lyfjalög og almannatryggingar.
Ennfremur samþykkti þingið
þingsályktunartillögur um vega-
áætlun fyrir árin 2000-2004 og
jarðgangaáætlun fyrir 2000-2004.
Fram kom m.a. í kveðjuorðum
Halldórs Blöndal þingforseta að Al-
þingi hefði samþykkt 127 stjórnar-
frumvörp sem lög á nýliðnu þingi
og ellefu þingmannafrumvörp.
Morgunblaðið/Kristínn
Átök vetrarins voru að baki þegar þingfundi lauk á laugardag. Á mynd-
inni kveðjast þau Kolbrún Halldórsdóttir og Árni Johnsen.
Morgunblaðið/Kristinn
Halldór Blöndal, forseti Alþingis, og Davíð Oddsson forsætisráðherra á
tali fyrir utan Alþingishúsið skömmu eftir lok siðasta fundar Alþingis.
Morgunblaðið/Kristinn
Halldór Ásgrímsson utanríkisráðherra og Katrín Fjeldsted, þingmaður
Sjálfstæðisflokksins, kveðjast og þakka samstarfíð á Alþingi í vetur.
Eldri borg-
arar semja
um lfk-
amsrækt
FÉLAG eldri borgara í Reykjavík
og líkamsræktarstöðin World Class
hafa gert með sér samning um að
örva eldri borgara til þess að stunda
líkamsrækt.
Ragnar Jörundsson, fram-
kvæmdastjóri félagsins, segir að
World Class veiti félagsmönnum að-
gang að líkamsræktarstöðvum fyrir
lægra gjald á þeim tímum sem að-
sókn er að öllu jöfnu minni. Einnig er
gert ráð fyrir að félagsmönnum
verði boðið upp á kynningar um
heilsusamlegt líferni í fæðuvali og
hreyíingu. „Þetta er markmið sem
við viljum styðja og örva,“ segir
Ragnar. Félagið ætlar að efna til
kynninga í félagsheimilinu í Ásgarði
og ákveðið hefur verið að hafa a.m.k.
einn heilsudag á ári í samstarfi við
World Class.
Morgunblaðið/Golli
Bjöm Leifsson, framkvæmda-
stjóri World Class, og Ólafúr
Ólafsson handsala samkomulagið.
Alþingi samþykkir lagabreytingu um afnám skattfríðinda forseta fslands
Kjaradómur úrskurð-
ar fljótlega hækkun
launa forsetans
ALÞINGI samþykkti á laugardag
frumvarp um afnám lagaákvæða um
skattfrelsi forseta íslands. Öðlast
lögin gildi 1. ágúst næstkomandi í
upphafi nýs kjörtímabils forsetans.
Var frumvarpið samþykkt með 35
greiddum atkvæðum en fimm þing-
menn Samfylkingar, sem viðstaddir
voru, sátu hjá, sem og Guðni Ágústs-
son landbúnaðarráðherra.
Nefnd endurskoði
lög um laun forsetans
Meirihluti efnahags- og viðskipta-
nefndar lagði til tvær breytingar á
frumvarpinu sem voru samþykktar.
Var samþykkt að bæta við bráða-
birgðaákvæði þar sem kveðið er á um
að forsætisráðherra skuli skipa
nefnd sem hafi það verkefni að end-
urskoða lög um laun forseta íslands
og önnur lög sem hafa áhrif á kjör
forsetans. Skal nefndin m.a. fjalla um
hvort ástæða sé tii að breyta fyrir-
komulagi um ákvörðun launa forseta
þannig að annar aðili en Kjaradómur
úrskurði um þau.
„Störf nefndarinnar skulu miðast
við að nýtt fyrirkomulag geti eftir því
sem við á tekið gildi eigi síðar en að
loknu kjörtímabilinu 2000-2004, þ.e.
1. ágúst 2004,“ segir í ákvæðinu.
Markmið breytinganna er að und-
irstrika sérstöðu ' launaákvarðana
fyrir forseta íslands og að kjör hans
skuli ekki verða viðmiðun fyrir aðra.
Hlunnindi forseta íslands verði
ekki talin til skattskyldra tekna
Þá var ennfremur samþykkt sú
breyting að hlunnindi forseta vegna
embættisbústaðar og rekstrar hans,
risnu og bifreiða eða önnur hlunnindi
sem embættinu fylgja verði ekki talin
til skattskyldra tekna sökum þess
hversu vandmetin þessi hlunnindi
eru og í eðli sínu embættiskvöð sem
nýtist mjög takmarkað þeim sem
gegnir embætti forseta.
Garðar Garðarsson, forseti Kjara-
dóms, sagðist í samtali við Morgun-
blaðið í gær, kalla Kjaradóm fljótlega
saman til fundar til að undirbúa úr-
skurð um hækkun launa forseta ís-
lands með hliðsjón af breyttum for-
sendum. Hann sagði að nefndin
þyrfti að afla sér ýmissa gagna. Hann
sagði aðspurður að um talsvert flókið
verkefni væri að ræða. Aðspurður
hvort þessar breytingar gæfu tilefni
til að úrskurða um hækkanir annarra
sem heyra undir úrskurðarvald
Kjaradóms, sagðist Garðar ekki telja
að svo væri. Hann sæi engar þær
breytingar hafa orðið í launamálum
þeirra hópa sem Kjaradómm- hefði til
viðmiðunar sem kölluðu á slíkt. „Allt
og sumt sem við þurfum að gera er að
reikna út hver laun forsetans eiga að
vera miðað við þessar breyttu for-
sendur,“ sagði hann.
Búast við að þrýstingur á launa-
hækkanir muni aukast
Efnahags- og viðskiptanefnd fékk
m.a. Garðar Garðarsson, Stefán L.
Stefánsson forsetaritara, Sigurð
Líndal lagaprófessor, fulltrúa ráðu-
neyta, ríkisskattstjóra, ASÍ, Sam-
taka atvinnulífsins og Bandalags há-
skólamanna á sinn fund á laug-
ardaginn vegna umfjöllunar um
frumvarpið og aflaði sér ýmissa
gagna.
I nefndaráliti meirihluta nefndar-
innar segir að í máli formanns Kjara-
dóms hefði komið fram að hann teldi
æskilegt að dómurinn fengi betri
leiðbeiningar um vilja Alþingis varð-
andi breytingar á launum forseta ís-
lands en fram kæmu í frumvarpinu
eða greinargerð þess og máli þing-
manna við fyrstu umræðu um frum-
varpið sl. fostudag. Hann taldi einnig
að þrýstingur mundi aukast á Kjara-
dóm um að úrskurða hækkanir til
annarra sem undir hann heyra en
eins og fyrr segir sagðist Garðar þó
ALÞINGI
ekki telja nein tilefni til að verða við
því.
Vilhjálmur Egilsson, formaður
efnahags- og viðskiptanefndar, tekur
undir með Gai’ðari að ljóst sé að ein-
hverjir muni auka þrýsting á Kjara-
dóm og kjaranefnd um launahækk-
anir í kjölfar þessarar breytingar en
meirihluti efnahags- og viðskipta-
nefndar sé þeirrar skoðunar að ekk-
ert tilefni sé til að kveða upp nýjan
úrskurð um laun annarra vegna
þessara lagabreytinga.
Ekki þörf á að bæta kjararýrn-
un vegna fjármagnstekjuskatts
í nefndaráliti meirihluta nefndar-
innar segir: „Meirihlutinn telur að
Alþingi geti ekki gefið Kjaradómi svo
nákvæma forskrift að niðurstöðu að
stöðu hans sem gerðardóms verði
raskað. Hins vegar telur meirihlut-
inn að til viðmiðunar fyrir nýjan
úrskurð sé í fyrsta lagi eðlilegt að
miða við þrönga skilgreiningu á
skattfrelsi forseta þannig að ekki sé
þörf á að bæta rýmun kjara vegna
skattfrelsis fjármagnstekna eða ann-
arra tekna en þeirra sem koma beint
frá embættinu þótt eðlilegt sé að
rýrnun kjara vegna tekjuskatts og
útsvars á embættislaun sé bætt. I
öðru lagi telur meirihlutinn að ekki
sé sjálfgefið að bætt sé kjararýrnun
vegna skattfrelsis af öllum óbeinum
sköttum og er þar sérstaklega litið til
virðisaukaskatts en hann er almenn-
ur skattur á alla neyslu. Meiri rök
eru til að bæta kjararýrnun vegna
annarra óbeinna skatta, svo sem tolla
og vörugjalds, þar sem sérstakir út-
gjaldaliðir sem í ýmsum tilvikum
bera háa skatta verða að teljast óhjá:
kvæmilegir fyrir forseta Islands. í
þriðja lagi telur meirihlutinn að
Kjaradómur hljóti að skoða rækilega
alla aðra þætti í kjörum forseta Is-
lands sem raskast við samþykkt
þessa frumvarps og meta að hve
miklu leyti sanngjarnt og eðlilegt er
að taka tillit til þess í nýjum úr-
skurði,“ segir í nefndaráliti meiri-
hluta efnahags- og viðskiptanefndar.
Hugsunin ekki sú að
rýra kjör forseta Islands
Vilhjálmur Egilsson segir að talið
hafi verið eðlilegt að kveða skýrt á
um að hlunnindi sem fylgja forseta-
embættinu, s.s. rekstur embættis-
bústaðar, bifreiðahlunnindi o.fl.
hlunnindi skuli ekki telja til skatt-
skyldra tekna þannig að ekki þurfi að
meta þau sérstaklega til fjár og úr-
skurða laun í samhengi við það.
Að sögn Vilhjálms er með laga-
breytingunni fyrst og fremst verið að
afnema skattfrelsi launatekna og
annarra tekna sem forseti kann að
hafa s.s. fjármagnstekna. Auk þess
eru undanþágur frá greiðslu óbeinna
skatta s.s. tolla og virðisaukaskatts
felldar niður með lagabreytingunni
sem Alþingi samþykkti.
Vilhjálmur sagði að hugsunin með
þessum breytingum sé ekki sú að
rýra kjör forsetans en það sé svo
hlutverk Kjaradóms að meta hvað
laun forseta þurfi að hækka mikið á
móti afnámi skattfríðindanna.
Telja að mikil óvissa sé um
áhrif breytinganna
Jóhanna Sigui-ðardóttir og Svan-
fríður Jónasdóttir, þingmenn Sam-
fylkingarinnar, skiluðu minnihluta-
áliti í efnahags- og viðskiptanefnd og
héldu því m.a. fram að mikil óvissa
væri um hvaða áhrif þessi breyting
kunni að hafa á kjör forsetaembætt-
isins, þ.m.t. lífeyrisrétt.
„F orsætisráðuneytið hefur einnig í
skriflegrí umsögn greint frá því að
ekki sé ljóst hvaða breytingar þurfí
að gera á fjárveitingu til embættis
forseta Islands verði frumvarpið
samþykkt.
Það sem þó skiptir mestu og eng-
inn treystir sér til að meta til fulls eru
þau áhrif sem þessar breytingai- geta
haft á laun þeirra sem Kjaradómur
eða kjaranefnd taka ákvörðun fyrir,"
segja þær m.a. í áliti sínu.
Þá vísa þær þeim rökum á bug að
breyta verði kjörum forseta áður en
nýtt kjörtímabil hefst. Benda þær á
að fram hafi komið í máli Sigurðar
Líndal í efnahags- og viðskiptanefnd
að hægt væri að breyta kjörum for-
seta hvenær sem er, nema tilgangur-
inn væri sá að rýra kjörin.
Spá því að breytingin komi
sem högg á launakerfið
„Fulltrúar launafólks hafa aug-
ljóslega verulegar áhyggjur af
þessu máli og þeirri skyndiaf-
greiðslu sem hér stefnir í. Fram-
kvæmdastjóri ASÍ spáir því að þessi
breyting muni koma sem högg á
launakerfið.
Þing Landssambands iðnverka-
fólks sem haldið var um helgina sendi
frá sér ályktun þar sem mótmælt er
harðlega hugmyndum um að afnema
skattfríðindi forseta íslands," segir í
nefndaráliti minnihlutans.