Morgunblaðið - 04.03.1998, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
MIÐVIKUDAGUR 4. MARZ 1998 35
ÁRSÆLL
GRÍMSSON
+ Ársæll Grímsson
var fæddur á Ný-
borg á Stokkseyri 9.
janúar 1901. Hann
lést á Hjúkrunar-
heimilinu Sólvangi í
Hafnarfirði 23. febr-
úar síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Helga Þorsteinsdótt-
ir, f. 1863, d. 1916,
og Grímur Bjarna-
son, f. 1858, d. 1927.
Systkini Ársæls voru
Þuríður, Þorsteinn,
Guðni og Arnþrúður
sem öll eru látin.
Auk þeirra létust tvö í barnæsku,
Ingibergur og Ingibjörg Arn-
þrúður. Var Ársæll þriðji í röð
systkina sinna sem upp komust.
Ársæll kvæntist 27. nóvember
1926 Hansínu Á. Magnúsdóttur
frá Vesturhúsum í Vestmanna-
eyjum, f. 12. janúar 1904, d. 16.
september 1980. Foreldrar
hennar voru Jórunn Hannesdótt-
ir og Magnús Guðmundsson
bæði Vestmannaeyingar. Ársæll
og Hansína eignuðust fimm
börn: 1.) Maggý Jórunn, f. 9.
aprfl 1927. Eiginmaður hennar
var Guðmundur Stefánsson, sem
lést 1996. Eignuðust þau þrjú
börn, Hannes,
Magnús og Nönnu.
2.) Margrét, f. 2.
desember 1928, d.
23. aprfl 1990. Eftir-
lifandi eiginmaður
hennar er Ragnar
Gíslason. Eignuðust
þau eitt barn, Hönnu
Björk. 3.) Erla, f. 30.
júni' 1930. Eiginmað-
ur hennar var Gunn-
ar Björnsson, sem
lést 1986. Eignuðust
þau þrjú börn, Dag-
mar, Arsæl d. 1987
og Jóhönnu. 4.)
Hannes, f. 29. nóvember 1931, d.
26. aprfl 1949. 5.) Grímur Guð-
mundur, f. 17. nóvember 1940.
Barnabarnabörnin eru orðin 15
talsins og 1 barnabarnabarna-
barn.
Ársæll stundaði landbúnaðar-
störf nánast allt sitt líf, en einnig
útgerð í Vestmannaeyjum á ár-
unum 1926-1938 og var umsjón-
armaður á golfvellinum á Hval-
eyri við Ilafnarfjörð á árunum
1967-1978.
Útför Ársæls Grímssonar verð-
ur gerð frá Þjóðkirkjunni í Hafn-
arfirði í dag og hefst athöfnin
klukkan 13.30.
maður að tíminn væri nægur. Anna
fylgdist alltaf með hvað hver var að
gera og hvar allir voru staddir í
lífshlaupinu og hvatti þá áfram
með áhuga sínum og góðmennsku.
Það má segja að Anna frænka
hafi verið einstök kona og munum
við sakna hennar mikið. Hér á eftir
fylgja hugleiðingar eins lítils vinar
sem vildi setja smákveðju niður á
blað.
Sendum Gyðu, Jóni og fjölskyld-
um þeirra okkar innilegustu sam-
úðarkveðjur.
Guðrún Þórsdóttir, Inga Jóna
Þórsdóttir, Þór, Sara og Hera.
Anna gamla var 95 ára, elsta
frænka mín. Þegar maður kom í
heimsókn sá maður að hún var
gömul en hélt alltaf að hún yrði 100
ára. Þangað til mamma horfir á
andlitið á mér og Heru og segir við
okkur að núna förum við aldrei aft-
ur að heimsækja Önnu gömlu. Þá
sagði ég: Af hverju ekki? Þá runnu
tár úr augum hennar mömmu og
hún sagði að Anna gamla væri dá-
in. Þá fór ég líka að gráta og byrj-
aði að hugsa til hennar og ég sagði
í huga mér: Nú fær Anna gamla
strax að fara upp til hans Martins.
Við vonum að henni Önnu gömlu
líði mjög vel hjá Martin.
Sara Matthíasdóttir.
Afi minn og amma mín
út’á Bakka búa.
Þau eru bæði sæt og fín
þangað vil ég fljúga.
Og nú er hún amma flogin til afa.
Við héldum lengi vel að þessi vísa
væri samin sérstaklega um afa og
ömmu á Njarðó og þótti okkur
hálfeinkennilegt að heyra að svo
væri ekki. En enn þann dag í dag
finnst okkur kvæðið tilheyra þeim
einum.
Aidrei kom maður öðruvísi í
heimsókn til afa og ömmu á Njarð-
argötunni en að okkar biði fuli-
dekkað kaffiborð og aldrei fannst
ömmu við borða nógu mikið, a.m.k.
þrjá kúffulla diska og ósköpin öll af
rjóma, sem þótti bráðnauðsynleg-
ur.
Svo spilaði afi á harðangursfiðl-
una sína og alltaf átti hann fullan
poka af karamellum sem var þeim
eiginleikum búinn að aldrei var bú-
ið úr honum. Ferðir Gumma bróð-
ur niður í kjallara með ömmu og
afa voru ófáar og var þar allt skrúf-
að í sundur og sett svo aftur saman
með misjöfnum árangri þó, nema
þegar afi leiðbeindi, sem stundum
gerðist.
Einnig ferðimar okkar með
ömmu upp á túnið við Hallgríms-
kirkju þar sem við tíndum fífla og
sóleyjar og fléttuðum svo kransa
og hálsfestar.
Fyrstu jólin sem ekki voru hald-
in á Njarðargötunni fannst okkur
eldri systkinunum ómögulegustu
jól sem við höfðum upplifað. Ekki
fullt hús af fólki, ekkert jólatré
sem afi hafði sjálfur búið til og
ekki þessi jólastemmning sem við
áttum að venjast og höfðum alist
upp við.
Amma flutti heimilið sitt upp á
Dvalarheimilið Skjól eftir að afi dó.
Þar átti amma alltaf til nóg af
kræsingum og svo var maður leyst-
ur út með gjöfum sem hún hafði
sjálf gert á Skjóli. Ömmu leið mjög
vel á Skjóli og er það ekki síst að
þakka alveg frábæru starfsfólki
sem þar vinnur.
En nú er hún amma loksins
komin til afa. Við eram svo heppin
að hafa fengið að njóta samveru
ömmu svona lengi og það eru for-
réttindi sem margir fá því miður
ekki að kynnast og njóta, að eiga
afa og ömmu, sem okkur finnst
sjálfsagt.
Elsku amma, nú situr þú hjá afa
og vakir yfir fjölskyldunni þinni
eins og þú gerðir alltaf og kannski
hnussar i þér svona af og til ef þér
finnst eitthvað betur mega fara.
Anna Kristín, Guðmundur Örn
og Alda Gyða.
Þá er langri lífsgöngu hans afa
míns lokið. Afi lifði nánast alla
þessa öld og upplifði á ævi sinni
ótrúlegar þjóðfélagsbreytingar. í
raun fæddist hann á allt öðru Is-
landi en við þekkjum í dag. Hann
fæddist í torfbæ að Nýborg á
Stokkseyri í upphafi aldarinnar,
lifði við fátækt og nægtir, stríð og
frið, höft og frelsi, kreppur og vel-
megun, handafl og hátækni. A fyrri
hluta aldarinnar var lifsbarátta al-
þýðufólks á íslandi oft ákaflega
hörð og fór það ekki á milli mála að
afi hafði kynnst því vel. Honum var
ungum komið í fóstur að Smjördöl-
um í Sandvíkurhreppi þar sem hann
ólst upp. Aldrei heyrði ég hann tala
öðruvísi en vel um dvöl sína þar.
Skólagangan varð stutt, því
snemma þurfti hann að leggja sitt
af mörkum við að draga björg í bú.
Afi fór á vertíð til Vestmannaeyja
á fyrri hluta 3. áratugs þessarar
aldar. Ömmu minni, Hansínu Á.
Magnúsdóttur, kynntist hann þar
og gengu þau í hjónaband síðla árs
1926. Bjuggu þau í Vestmannaeyj-
um til ársins 1945 en til Hafnar-
fjarðar fluttu þau árið 1948, eftir 3
ára búsetu að Húsatóftum við Gr-
indavík, og bjuggu þar til dánar-
dags. Fyrst í Sveinskoti á Hvaleyri,
frá 1974 að Suðurbraut 16, en síð-
ustu 3 árin dvaldi hann afi á Hjúkr-
unarheimilinu Sólvangi, þar sem
hann fékk hægt andlát að kvöldi 23.
febrúar sl.
Fjölmargar bemskuminningar
mínar tengjast HvalejTÍnni og oftar
en ekki, ömmu og afa. Afa þar sem
hann stikar teinréttur í baki fram
og aftur um Hvaleyrina klæddur
gallabuxum, gallajakka, í gúmmí-
skóm eða stígvélum, með húfu á
höfði, oftast með hundinn Snata á
hælum sér - og ósjaldan einnig mig.
Afi að sinna hænsnum, kindum,
kúm og hesti, afi við heyskap með
orfi og ljá eða á traktor, í kartöflu-
garðinum, að verka grásleppu,
sækja vatn í brunninn, sinna vinnu
sinni á golfvellinum. Afi að bregða
kíkinum á loft til að fylgjast með
syni sínum á trillu úti á firðinum eða
bara að lesa Tímann og fá sér í nef-
ið-,
Á síðari ánim minnist ég sam-
ræðna okkar afa við eldhúsborðið á
Suðurbrautinni. Þar ræddum við
allt milli himins og jarðar, undan-
tekningarlítið bar afkomendur hans
á góma, en ósjaldan barst talið að
þeim gríðarlegu þjóðfélagslegu
breytingum sem hann hafði upplif-
að. Það var allt að því ævintýralegt
að heyra sumar frásagnirnar: erfið-
ar hestaferðh- yfir Hellisheiði, vöru-
skiptaverslun þar sem smjör og kjöt
kom í stað fiskmetis - já, peningar
voru fáséðir á uppvaxtarárum hans.
Einnig minnist ég réttarferðanna
okkar tveggja til Krísuvíkur, sem
við fórum í nokkur ár eftir að hann
hætti búskap með öllu.
Þegar amma og afi settust að á
Hvaleyrinni voru þar 4 önnur heim-
ili: á heimabænum að Hvaleyri, í
Hjörskoti, í Halldórskoti og í Vest-
urkoti. Var búskapur stundaður á
öllum heimilunum, en smám saman
lagðist byggðin af, fólkið flutti inn í
bæ og Golfklúbburinn Keilir fékk
aðstöðu á Hvaleyrinni. En hann afi
hélt áfram búskap þar, auk þess að
gerast umsjónarmaður á golfvellin-
um. Gegndi hann þessari stöðu frá
upphafi og í ellefu ár, eða til ársins
1978. Eftir á að hyggja er það ótrú-
legt hvernig honum tókst að tvinna
þetta saman, lambær á túnunum við
húsið og golfkúlur fljúgandi allt í
kring - og villtust ósjaldan af leið.
Verk sín vann afi af hógværð, sam-
viskusemi, dugnaði og ósérhlífni.
Kunnu Keilismenn svo vel að meta
störf hans að þeir heiðruðu hann að
loknu starfi sínu fyrir þá og nýlega
nefndu þeir eina af betri stofunum í
nýjum og glæsilegum golfskála sín-
um eftir honum, Sælakot.
Amma og afi eignuðust 5 börn.
Lifði afi bæði ömmu og tvö barna
sinna. Eldri son sinn, Hannes,
misstu amma og afi á 18. aldursári,
er hann á fyrstu vertíð sinni tók út
af vélbátnum Grindvíkingi. Fundust
líkamsleifar hans aldrei. Grunar
mig að vegna þessa hafi afa alls ekki
verið rótt, þegar yngri sonur hans
var á sjó. Margrét, móðir mín, lést
svo eftir harða baráttu við krabba-
mein á 62. aldursári. Mun ég ætíð
minnast þess styrks sem afi sýndi
er hann, á 90. aldursári, heimsótti
hana dauðvona og kvaddi í hinsta
sinn.
Afi var ákaflega barngóður og
fylgdist grannt með afkomendum
sínum, heilsu þeirra, þroska,
menntun og atvinnu. Minnist ég
þess hvemig andlit hans ljómaði
þegar ég kom í heimsókn til hans
með ungar dætur mínar. Leyfi ég
mér að fullyrða að á efri ámm séu
þau fá samtölin, sem hann hafi átt
við dætur sínar öðmvisi en að af-
komendurna bæri á einhvern hátt á
góma.
Afi átti því láni að fagna að vera
nokkuð heilsuhraustur alla tíð, enda
ber það þess merki að hann lét ekki
af starfi hjá golfklúbbnum Keili fyrr
en á 78. aldursári. Og eftir það hélt
hann kindur, allt fram á níræðisald-
ur. Heilsu hans fór ekki að hraka að
ráði fyrr en á tíræðisaldri og and-
legri heilsu hélt hann allt fram yfir
95 ára aldur, en eftir það hallaði
hratt undan fæti.
Elsku afi minn. Það var yndislegt
að fá að eiga þig fyrir afa. Þú varst
nségjusamur dugnaðarforkur, undir
stundum hrjúfu yfirborðinu varst
þú hjartahlýr. Þakka þér fyrir að fá
að fylgjast með þér við vinnu þína,
að sitja í fangi þínu, að hlusta á frá-
sagnir þínar. Þakka þér fyrir að fá
að leggja hönd mína í hnýtta og
vinnulúna hendi þína og kyssa á
hrúfan vangann þinn. Fjölmargar
myndir og minningar geymi ég af
þér í huga mínum og hjarta, myndir
sem ekki er hægt að deila fullkomn-
lega með neinum öðrum, ýmis atvik
stór og smá sitja í minningunni.
Dýrmætri minningunni um þig,
besta afa í heimi. Hafðu þökk fyrir
allt.
Þín
Hanna Björk.
Mig langar að minnast afa míns
Ársæls Grímssonar, sem lést á
nítugasta og áttunda ári, með því að
setja nokkrar línur á blað. Ekki
ætla ég mér að rekja ævi hans,
heldur að draga fram nokkur minn-
ingarbrot.
Afi var kvæntur Hansínu Magn-
úsdóttur (d. 1980), en fyrir mér
voru þau eitt. Nánast alltaf var tal-
að um afa og ömmu í sömu andrá og
mitt bamsminni segir að þau hafi
verið ákaflega samrýnd. Þau
bjuggu sín fyrstu búskaparár í
Vestmannaeyjum, síðan um
skamma hríð við Grindavík en
lengst af á Hvaleyri við Hafnar-
fjörð, en þar hafa nú hafnfirskir
golfarar haslað sér völl.
Sem fyrsta bamabamið naut ég
þeirra forréttinda að fá að vera í
sveit hjá afa og ömmu á Hvaleyri í
nokkur sumur. Á þeim tíma vom
sex bæir á Hvaleyrinni og búskapur
stundaður á fimm þeirra. Það segir
sig sjálft að þama var um kotbú-
skap að ræða, landrými gaf ekki
kost á öðm. Þrátt fyrir nálægðina
við þéttbýlið vom mín sumur þama
eins og í hverri annarri sveit, ég
kom á vorin og fór heim á haustin.
Þegar ég tala um afa sem kot-
bónda legg ég ákaflega jákvæða
merkingu í það orð. Kotbóndinn
hafði ekki úr miklu að spila, hann
varð að fara vel með, vera nægju-
samur, hann varð alltaf að vera að,
hann miklaði ekki hlutina fyrir sér,
hann þekkti ekki það álag sem við
skilgreinum í dag sem stress, hann
fór ekki í manngreinarálit, fyrir
honum vom allir jafnir. Þar sem
þessi lýsing gæti átt við marga
bændur fyrr á öldinni hallast ég að
því að þeir hafi lifað á ýmsan hátt
betra lífi en við gerum í dag.
Til að varpa ljósi á þær aðstæður
sem voru um 1960, má nefna að
ekkert rennandi vatn var að fá, það
var sótt í bmnn úti á túni. Sem
dæmi um nýtnina kemur upp í hug-
ann minning frá því þegar afi hafði
fengið gefins gamalt hestabrauð. Úr
hálffullum strigapoka með gömlu og
mygluðu bx-auði dró afi nokkur
seidd rúgbrauð, skar þykkt myglu-
lagið utanaf brauðinu og sendi mig
með óskemmdan feming úr miðju
brauðsins uppí eldhús til ömmu,
sem bar það á borð og þótti öllum
sjálfsagt. Minningar sækja á hug-
ann, sláttur, heyskapur, réttarferð^.
ir, Grímur með óteljandi vallarferð-
ir þar sem ég var smitaður af
íþróttaáhuga fyrir lífstíð og margt
fleira, en sammerkt er öllum þess-
um minningum að þeim virðist
fylgja endalaust sólskin. Tæpast
stenst það söguskoðun að alltaf hafi
skinið sól, en minningarnar um afa
er allar baðaðar ákaflega mikilli
birtu.
Þegar afi lagði af búskap, tók
hann að sér að slá og hirða golfvöll-
inn á Hvaleyri. Það hlýtur að hafa
verið undarlegt fyrir bónda sem
byggði líf sitt á eljusemi og vinnu að
hafa það að vinnu að slá svæði ætlað
sem leiksvæði fyrir fullorðna. En
hann setti það ekki fyrir sig og^
kunni alltaf vel við félaga klúbbsins.
Ég veit að fráfall ömmu var afa
erfitt, en næstu árin bjuggu þeir
feðgar, afi og Grímur, saman og fátt
var afa hugleiknara en hvemig
veiðiskapurinn gekk hjá Grími. Síð-
an kom að því að afi flutti á Sólvang,
níutíu og fjögurra ára. Þar hófst nýr
kafli í hans lífi, sem gaman var að
fylgjast með, en þar eignaðist hann
góða vinkonu. Það varð til þess að
afi, þessi bóndi sem sjaldnast hafði
látið sig skipta hvernig hann var tjj^
fara, fór að sýna því meiri áhuga i
hverju hann gekk. í níutíuogfimm
ára afmæli afa man ég eftir að hann
stóð þrisvar upp til að fara fram og
greiða sér, en það var alveg ný hlið
á honum fyrir okkur bamabömin
og gerði hann óspart grín að þess-
um ferðum sínum. Síðustu mánuð-
ina var farið að draga af afa og þyk-
ist ég vita að hann hafi verið hvfld-
inni feginn. Við skrif þessara slitr-
óttu minningarbrota rennur það
enn frekar upp fyrir mér hve mikið
ég á að þakka, afa og ömmu, fyrir
að vera eins og þau vom.
Hannes.
+
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir, afi og langafi,
SIGURÐUR ERLENDS ÓLAFSSON,
Bjarnhólastíg 12,
Kópavogi,
andaðist 2. mars sl. á Landspítalanum.
Jarðarförin verður gerð frá Digraneskirkju
laugardaginn 7. mars nk. kl. 14.00.
isafold Guðmundsdóttir.
Bryndís Sigrún Sigurðardóttir,
Ragnheiður Sigurðardóttir, Frank Olgersson,
Kristín Árný Sigurðardóttir,
Svanhildur Sigurðardóttir, Tómas Sigurgeirsson,
Erla Björg Sigurðardóttir,
Lilja Sigurðardóttir,
Einar Sigurðsson, Ellen Blomsterberg,
Arnþór Sigurðsson, Sigurbjörg Dögg Finnsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Faðir okkar,
SIGURJÓN SIGURÐSSON,
fyrrv. kaupmaður,
Bólstaðarhlið 68,
Reykjavík,
lést á Landspítalanum föstudaginn 20. febrúar sl.
Jarðarförin hefur farið fram.
Ólafur Þórir Sigurjónsson,
Svava Sigurjónsdóttir,
Sigurður V. Sigurjónsson
og fjölskyldur.